Πρόγραμμα συναισθηματικής αγωγής στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για τη μη βία
Σοφία Καπετανάκη, Άννα Σπανάκη
(ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - sk_n6@yahoo.gr , ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - mail@6nip-irakl.ira.sch.gr )
6ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Ένα πολιτιστικό πρόγραμμα με προεκτάσεις σε ζητήματα περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Κάθε χρόνο, από τις πρώτες κιόλας μέρες στο νηπιαγωγείο μπαίνει στην ομάδα το ζήτημα της αγάπης και της φιλίας, της συνεργασίας. Επιπλέον, στην αρχή της χρονιάς, μας ήρθε και μια επιστολή από το Σύλλογο εκπαιδευτικών, «Θεοτοκόπουλος» για συμπαράσταση στον λαό της Παλαιστίνης. Δόθηκε έτσι το ερέθισμα για επέκταση του θέματος της αγάπης, της φιλίας και της βίας σε ολόκληρη τη γη μας (ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον). Το ενδιαφέρον παιδιών και γονιών ήταν έντονο στην τετράμηνη υλοποίηση του προγράμματος, οι δραστηριότητες πολλές και ποικίλες τόσο για τα νήπια όσο και για τους γονείς. Θέσαμε και υλοποιήσαμε παιδαγωγικούς στόχους, συνδέσαμε τις δραστηριότητες και τις δράσεις μας με πεδία του Αναλυτικού Προγράμματος, εφαρμόσαμε σύγχρονες παιδαγωγικές αρχές μάθησης, συνεργαστήκαμε με φορείς και καμαρώνουμε για την ευαισθητοποίηση όλων των εμπλεκομένων στο πρόγραμμα πάνω στο καυτό θέμα της βίας με όποια μορφή κι αν αυτή «μασκαρεύεται» για να μας ξεγελάσει.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Αγάπη, ειρήνη, φιλία, βία, ομάδες αγάπης.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
“Βία εδώ βία εκεί και βία παραπέρα”
Ενδοσχολική βία, ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική βία, θρησκευτική βία, αθλητική βία, περιβαλλοντική βία, πολεμική βία...και ο κατάλογος μακρύς. Η βία κρύβεται παντού, παίζει πολλούς ρόλους και μασκαρεύεται με πολλά προσωπεία για να μας ξεγελάσει να παίξουμε μαζί της, είτε ως θύτες είτε ως θύματα. Όσο πιο νωρίς το καταλάβουμε, τόσο το καλύτερο για όλους.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο αξίζει να ενταχθεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα στον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου ενός νηπιαγωγείου. Επιπλέον, οι επιμέρους ενότητες του θέματος, η βία στη γη( στους ανθρώπους, στο περιβάλλον),η βία στο σπίτι και στο σχολείο, τρόποι αντιμετώπισης της βίας, η αγάπη και η φιλία στην παιδική λογοτεχνία, μπορούν να γίνουν διδακτικό αντικείμενο στις θεματικές ενότητες της προσχολικής εκπαίδευσης.
Στη θεματολογία του προγράμματος εντάσσεται το φυσικό περιβάλλον, το δομημένο τοπικό περιβάλλον (σπίτι, σχολείο, δήμος), η οικονομία, η ανάπτυξη, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το αειφόρο/βιώσιμο σπίτι/σχολείο, η ρύπανση και η μόλυνση, τα οικοσυστήματα, οι κήποι και οι καλλιέργειες, η ανακύκλωση, οι ανθρώπινες σχέσεις, ο πολιτισμός.
Το πρόγραμμα εντάσσεται στο δίκτυο Κοινωνικό Σχολείο και υλοποιείται σύμφωνα με το ΔΕΠΠΣ και το ΑΠΣ του νηπιαγωγείου. Συνδέεται με τα προγράμματα σπουδών και συγκεκριμένα με τις μαθησιακές περιοχές: ενεργός πολίτης για τον πολιτισμό και τη βιώσιμη ανάπτυξη, φυσικές επιστήμες, μαθηματικά, γλώσσα, μελέτη περιβάλλοντος, πληροφορική, δημιουργία, έκφραση.
Εμπλεκόμενοι στο πρόγραμμα και οι δύο νηπιαγωγοί του τμήματος, τα 15 προνήπια και νήπια του ολοήμερου τμήματος, ο σύλλογος γονέων, ο Δήμος Ηρακλείου, η Ενορία, τα όμορα σχολεία και τοπικό τηλεοπτικό κανάλι.
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
Να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά, οι οικογένειές τους και η ευρύτερη κοινωνία σε θέματα βίας όπου κι αν αυτή κρύβεται.
Συγκεκριμένα:
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο
- Να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά και οι οικογένειές τους σε θέματα συμπεριφοράς μεταξύ τους και προς το περιβάλλον (βιώσιμη και αειφόρος ανάπτυξη), σε θέματα αλληλοβοήθειας και αλληλεγγύης και μάλιστα σε καιρό οικονομικής κρίσης
- Να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά σε θέματα πρόληψης ή αντιμετώπισης της βίας στο νηπιαγωγείο, στο σπίτι, στο περιβάλλον
- Να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά μέσα από τη λογοτεχνική και την εικαστική προσέγγιση του θέματος
Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία
- Να καλλιεργήσουν δεξιότητες
- Να ασκηθούν στη συνδυασμένη χρήση ποικίλων πηγών πληροφοριών
- Να υιοθετηθούν μαθητοκεντρικές παιδαγωγικές διαδικασίες
- Να συνεργαστούν μεταξύ τους τα νήπια, με τις οικογένειές τους και με φορείς της τοπικής κοινωνίας
Ως προς τη μεθοδολογία υλοποίησης του προγράμματος
- μέθοδος σχεδίου εργασίας
- διαθεματικότητα
- διεπιστημονικότητα
- βιωματική προσέγγιση της γνώσης
- ενθάρρυνση μαθητικής πρωτοβουλίας
- καλλιέργεια κριτικής σκέψης
- ανάπτυξη διαλόγου
- ομαδοσυνεργατική διδασκαλία
- καταιγισμός ιδεών
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
“Ναι στην αγάπη ναι στη φιλία”. Απ’ τις πρώτες κιόλας μέρες της σχολικής χρονιάς παρουσιάζεται επιτακτική ανάγκη για παιχνίδια γνωριμίας, για διαμόρφωση από κοινού κανόνων συμπεριφοράς στις γωνιές του νηπιαγωγείου. Παράλληλα μέσα σ’ αυτό το πρώτο δεκαήμερο της ομαλής προσαρμογής φτάνει και μια επιστολή από το σύλλογό μας για συμπαράσταση στο λαό της Παλαιστίνης. Όλα αυτά στάθηκαν αφορμή να ξεκινήσει ο προβληματισμός και η συζήτηση για το μεγάλο θέμα της βίας, όπου και αν αυτή κρύβεται.
Ξεκινήσαμε με τη διερεύνηση του θέματος: τι γνωρίζουμε, τι θέλουμε να μάθουμε, πώς θα το μάθουμε. Προχωρήσαμε στη διαμόρφωση του ιστογράμματος. Στη συνέχεια χωριστήκαμε σε ομάδες εργασίας με βάση τα υποθέματα του σχεδίου εργασίας και ενημερώσαμε σχετικά τους γονείς. Αφού συγκεντρώθηκε και παρουσιάστηκε το εποπτικό υλικό των ομάδων, με παιδαγωγικές μεθόδους που αναφέρονται σε προηγούμενη παράγραφο και μέσα από: το θεατρικό παιχνίδι, τη δραματοποίηση, το κουκλοθέατρο, το χορό, το τραγούδι, τη θεατρική παράσταση, το animation, τη λογοτεχνική προσέγγιση βιβλίων, το εργαστήριο χειροτεχνίας, κηπουρικής, ανακύκλωσης, την επίσκεψη ειδικών στο νηπιαγωγείο, τις επισκέψεις των νηπίων σε φορείς, τις σχετικές διαλέξεις για τους γονείς, τη δημιουργία ομάδων αγάπης προσεγγίσαμε όλα τα επιμέρους θέματα του προγράμματος.
Συγκεκριμένα κατά μαθησιακή περιοχή :
Γλώσσα
- Παρουσίαση του υλικού από τα μέλη της κάθε ομάδας.
- Διαμορφώνουμε κανόνες συμπεριφοράς.
- Παίζουμε με τις ομοιοκαταληξίες δημιουργώντας ποιήματα για τη μη βία.
- Λογοτεχνική προσέγγιση παιδικών βιβλίων (Ο μικρός πρίγκιπας, Αγριοκάλαμα και βούρλα, ο Κίκο και το χέρι, ο Rex-εγώ το αδέσποτο).
- Προβληματισμός - συζήτηση πάνω σε παρατήρηση των επιμέρους στοιχείων τους, φανταστικές ιστορίες μέσα απ’ αυτά.
- Εμπλουτίζουμε το λεξιλόγιό μας. Γράφουμε λέξεις σχετικές με την αγάπη, τη φιλία, τη βία.
- Μαθαίνουμε γράμματα από τις λέξεις αυτές.
- Ταύτιση λέξεων εικόνων.
- Παίρνοντας αφορμή από σκηνές βίας σε εικόνες και βιβλία δημιουργούμε φανταστικούς διαλόγους και ιστορίες.
- Φτιάχνουμε ομαδικό παιχνίδι, συντάσσουμε και γράφουμε τους κανόνες του.
- Παίζοντας το παιχνίδι μας μαθαίνουμε εκτός από τους κανόνες του να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας στη νίκη αλλά και στην ήττα, χωρίς να πληγώνουμε τον άλλο.
- Συζητάμε για τα συναισθήματα της βίας και της αγάπης.
- Μπαίνουμε στη θέση του θύτη και του θύματος (ενσυναίσθηση).
- Έρευνα στο διαδίκτυο, στη συμπεριφορά μας, στα ρούχα μας, στα παιχνίδια στο περιβάλλον για το πού μπορεί να κρύβεται η βία (π.χ. παρακολουθούμε, στο youtube, τυχαία μέρη από επεισόδια από παιδικές αθώες σειρές και ψάχνουμε να εντοπίσουμε τη βία, πού και με ποια μορφή εμφανίζεται. Αυτό γίνεται αφορμή για προβληματισμό και συζήτηση).
- Ακροστοιχίδες, σταυρόλεξα.
- Παροιμίες για τη φιλία.
- Η βία στη μυθολογία (Αχιλλέας- Πάτροκλος, η Βία, ο Τρόμος, ο Φόβος ως μυθικά πρόσωπα).
- Προετοιμάζουμε συνεντεύξεις για κάθε επίσκεψη που πραγματοποιούμε και για κάθε καλεσμένο μας. (Τους επισκέπτες μας, στρατιωτικούς, τους προσκαλέσαμε με πρόσκληση, τους είχαμε ετοιμάσει δώρα, συνέντευξη και τους στείλαμε σε χρόνο επόμενο της επίσκεψής τους ευχαριστήρια επιστολή).
- Δύο αφίσες με μηνύματα κατά της βίας και στίχους του Γιάννη Ρίτσου.
Μαθηματικά
- Ομαδοποιούμε, ταξινομούμε και αντιστοιχίζουμε εικόνες/παιχνίδια/ρούχα/παιδικά έργα της αγάπης και της βίας.
- Απαριθμήσεις, αριθμητικά σύμβολα (πόσες πολλές μορφές βίας βρήκαμε, δημιουργία παιχνιδιού, ανάλογο με το γνωστό “φιδάκι”, η τρίλιζα της αγάπης).
- Γεωμετρικά σχήματα και γεωμετρικά στερεά (η καρδιά από την τρίλιζα, ο κύβος από τα ζάρια του παιχνιδιού μας).
- Μοτίβα, ως συμπλήρωμα σε ζωγραφιές μας.
- Μετρήσεις ποσοτήτων κατά την εκτέλεση των συνταγών (η τούρτα της φιλίας και η τούρτα της βίας).
- Επίλυση μαθηματικών προβλημάτων, μέσα από τα βιβλία που δουλέψαμε στη Γλώσσα και μέσα από το ομαδικό μας παιχνίδι για τη βία και τον πόλεμο.
- κατασκευή ημερολογίου - σουπλά 2015 με θέμα την αγάπη.
Μελέτη Περιβάλλοντος
Φυσικό περιβάλλον
- Τα σκουπίδια είναι βία.
- Βιωματική δράση στον κήπο μας, φυτεύουμε λουλούδια στο απεριποίητο και γεμάτο σκουπίδια και περιττώματα αδέσποτων γατιών και σκυλιών. Δίνεται η ευκαιρία για προβληματισμό πάνω σε περιβαλλοντικά θέματα.
- Βιωματική δράση στην αίθουσά μας με τη διαμόρφωση γωνιάς ανακύκλωσης.
- Η μόλυνση του περιβάλλοντος είναι βία.
- Ενημέρωση και προτροπή προς τους γονείς μας για λιγότερη χρήση του αυτοκινήτου.
- Ομαδικό κολλάζ: η καθαρή πόλη και η θάλασσα με ρύπανση.
- Δημιουργήσαμε μια στροφή του ποιήματός μας:
“ Βία εδώ, βία εκεί και βία παραπέρα, σ΄ όλη τη γη απλώνεται κι ακόμη στον αέρα. Τη γη μας καταστρέφουμε και η ζωή αλλάζει, Θεέ μας δώσε φώτιση και φέρε μας Αγάπη”.
- Τα αδέσποτα ζώα και η βία (Λογοτεχνική προσέγγιση του παραμυθιού: “Rex, εγώ το αδέσποτο”).
Ανθρωπογενές Περιβάλλον
- Ο πόλεμος είναι βία.
- Με αφορμή και τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου καλέσαμε στο νηπιαγωγείο μας μπαμπάδες νηπίων, στρατιωτικούς της πολεμικής αεροπορίας και κυρίως συζητήσαμε για τις συνέπειες του πολέμου, τη διαφορά του αμυντικού από τον επιθετικό πόλεμο, τη σημασία του στρατού για την εξασφάλιση της ειρήνης και αποδώσαμε με θεατρικό παιχνίδι.
- Η βία στα γήπεδα.
- Με αφορμή το γεγονός του δυστυχήματος στο γήπεδο της Αλικαρνασσού.
- Παίζουμε κι εμείς ποδόσφαιρο και μπάσκετ στην αυλή μας και μαθαίνουμε να φερόμαστε ειρηνικά και ευγενικά στους αντιπάλους.
- Η βία στους δρόμους μας.
- Οι κανόνες ασφαλείας.
- Επιστολή στους γονείς, “Μπαμπά, μαμά πρόσεχε!”, με κανόνες που θεωρήσαμε σημαντικούς.
- Η χούντα είναι βία.
- με αφορμή το εορταστικό πρόγραμμα για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Διαπίστωση μετά την υλοποίηση της θεματικής προσέγγισης: “ Το Πολυτεχνείο”.
- Η οικονομική κρίση είναι βία.
- Δημιουργήσαμε ομάδα αγάπης και φιλίας (νήπια, νηπιαγωγοί και γονείς).
- Υλοποιήσαμε τη δράση “παιχνιδομαζέματα”, τις παραμονές των Χριστουγέννων, για τα φτωχά παιδιά των παιδικών χωριών SOS Ηρακλείου.
- Έγινε παζάρι από τις μαμάδες για τον ίδιο λόγο.
- Συμμετείχαμε στο συσσίτιο της ενορίας του Αγίου Γεωργίου Πόρου.
- Οι φωνές, τα μαλώματα στο σπίτι και στο σχολείο είναι βία.
- Με θεατρικό παιχνίδι κι αφού βιώσαμε διαφορετικούς ρόλους καταλήξαμε πως δεν κάνουμε στον άλλον ό,τι δε θέλουμε να κάνει ο άλλος σε μας.
- Τότε δημιουργήσαμε και τις δυο στροφές στο ποίημα μας για τη βία.
“Βία εδώ, βία εκεί και βία παραπέρα, η βία στα σχολεία μας έρχεται κάθε μέρα.
Σπρωξιές, κλωτσιές, μαλώματα, φωνές και φασαρίες,
με τούτα τα καμώματα δε γίνονται φιλίες.
Βία εδώ, βία εκεί και βία παραπέρα, η βία και στα σπίτια μας έρχεται κάθε μέρα.
Μέσα στην τηλεόραση, στον υπολογιστή μας, στα ρούχα, στα παιχνίδια μας, στα λόγια, στη φωνή μας.”
- Η σεξουαλική παρενόχληση είναι βία.
- Λογοτεχνική προσέγγιση του παραμυθιού: “ο Κίκο και το χέρι” ενός εξαιρετικά αποτελεσματικού εργαλείου πρόληψης κατά της σεξουαλικής κακοποίησης.
- Η βία στο σώμα μας φέρνει αρρώστιες.
- κατασκευή ομαδικού κολλάζ για το θέμα.
- Θεατρικό παιχνίδι βασισμένο στο κολλάζ.
- Βία και θρησκεία.
- Συζήτηση με τον ιερέα της ενορίας του Αγίου Γεωργίου Πόρου για τη δύναμη της αγάπης και τη σημασία της στη θρησκεία μας.
- Προσευχόμασταν για όλα τα παιδιά του κόσμου.
- Τραγουδούσαμε το καλημέρα σε πολλές γλώσσες.
- Διαμορφώναμε διαφορετικές ομάδες εργασιών και παιχνιδιού κάθε μέρα, ώστε όλοι να παίζουν με όλους.
- Δημιουργία και υλοποίηση μουσικοχορευτικής παράστασης, με θέμα: “Αν η αγάπη η ζεστασιά γεμίσουν τον αέρα κι αν όλοι μας ενώσουμε τα χέρια μας σφιχτά, Χριστούγεννα η γη μας θα ΄χει παντοτινά”.
- Παρουσίαση του θέματος σε κόσμο.
- Επισκέψεις, για επίδοση αφίσας και παρουσίαση του ποιήματός μας.
- Στο Δημαρχείο Ηρακλείου, στο γραφείο της Αντιδημάρχου Παιδείας.
- Στην ενορία του Αγίου Γεωργίου Πόρου.
- Στο 23ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου.
- Στο 26ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου, την ημέρα κατά της σχολικής βίας, 06/03/2015.
- Στο ΚΡΗΤΗ TV, μαζί με το 26ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου. Η επίσκεψή μας προβλήθηκε στην εκπομπή “Καλό μεσημέρι” και στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων, στις 01/05/2015 και 03/05/2015, αντίστοιχα.
Δημιουργία Έκφραση
- Εικονογράφηση του δικού μας ποιήματος.
- Ζωγραφική (ελεύθερο σχέδιο, ζωγραφίζουμε τη φιλία και τη βία με μορφή ανθρώπινη, με μορφή τούρτας).
- Χειροτεχνίες (ομαδικό κολλάζ: η βία στο σώμα μας φέρνει αρρώστιες, αφίσα με μηνύματα αγάπης, χειροτεχνίες με ανακυκλώσιμα υλικά από τη γωνιά της ανακύκλωσης του νηπιαγωγείου μας).
- Θεατρικό παιχνίδι: “ η βία στο σχολείο”, “η βία στο σπίτι”, “η γη μας κινδυνεύει” .
- Κουκλοθέατρο (αυθόρμητοι και αυτοσχέδιοι διάλογοι με τις κούκλες για κάθε μορφή βίας).
- Δραματοποιήσεις των παραμυθιών που επεξεργαστήκαμε και του δικού μας ποιήματος.
- Δημιουργία animation ( το ποίημα μας για τη βία, το Πολυτεχνείο).
- Ομαδικά παιχνίδια (επιτραπέζια ή ψυχοκινητικά με στόχο την τήρηση κανόνων και τη διαχείριση των συναισθημάτων στη νίκη ή στην ήττα).
- Δημιουργία και υλοποίηση μουσικοχορευτικής παράστασης, με θέμα: “Αν η αγάπη η ζεστασιά γεμίσουν τον αέρα κι αν όλοι μας ενώσουμε τα χέρια μας σφιχτά, Χριστούγεννα η γη μας θα ΄χει παντοτινά”. Βασικός κορμός της γιορτής το ποίημά μας.
- Σκηνικά, κοστούμια, πρόσκληση.
- Τραγούδια και χορός σχετικών τραγουδιών.
- Γράψαμε μαζί με τους αυριανούς μας συμμαθητές, τα νήπια του 26ου Νηπιαγωγείου έναν τοίχο του 23ου Δημοτικού Σχολείου με το σύνθημα - τίτλο του προγράμματος μας: ”ΝΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΑΠΗ, ΝΑΙ ΣΤΗ ΦΙΛΙΑ, ΟΧΙ ΦΩΝΑΖΟΥΜΕ ΣΤΗ ΒΙΑ” και ζωγραφίσαμε σχετικά, εμπνεόμενοι από το τραγούδι: “Τα παιδιά ζωγραφίζουν στους τοίχους”.
ΤΠΕ
- Αναζήτηση πληροφοριών από το internet.
- Λογισμικό ηλεκτρονικών παιχνιδιών.
- Παρουσίαση, για προβληματισμό, στους γονείς, από το youtube, του: PCARTS7. Τι βλέπουν τα παιδιά μας;
- Μουσική και τραγούδια σχετικά με τη βία από το youtube..
- Εκτύπωση εικόνων για εποπτικό υλικό.
- Δημιουργία αφίσας στον υπολογιστή.
- Δημιουργία animation με το πρόγραμμα movie maker.
- Αναρτήσεις εργασιών μας στις ιστοσελίδες του νηπιαγωγείου μας.
- Επικαιροποίηση του προγράμματος στην ιστοσελίδα του γραφείου σχολικών δραστηριοτήτων.
- Παρουσίαση του προγράμματος σε μορφή power point στο συνέδριο της μαθητικής δημιουργίας.
Ενημερωτικές συναντήσεις με τους γονείς
(σε συνδιοργάνωση με το 26ο Νηπιαγωγείο και το 23ο Δημοτικό Σχολείο)
- Εισήγηση από ψυχολόγο με θέμα: “Τα όρια στη ζωή μας και στα παιδιά μας και πως αυτά επηρεάζουν το σχολικό εκφοβισμό”.
- Εισήγηση από ψυχολόγο με θέμα: “Οι μαθησιακές δυσκολίες και πως αυτές επηρεάζουν το σχολικό εκφοβισμό”.
- Εισήγηση από διατροφολόγο με θέμα: “Οι διατροφικές συνήθειες και πως αυτές επηρεάζουν το σχολικό εκφοβισμό”.
- Προβολή κινηματογραφικής ταινίας: “Κάθε παιδί είναι ξεχωριστό”.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Βιβλιογραφία
- Δήμος Ηρακλείου(2012). Εγώ ο Rex, ένα αδέσποτο . εκδ.: Λόγος.
- Δήμος Ηρακλείου (2011). Ο Κίκο και το χέρι. Εκδόσεις Δήμος Ηρακλείου.
- Εξυπερύ Α. (2011). Ο Μικρός Πρίγκηπας. Εκδόσεις Πατάκη.
- Ζαραμπούκα Σοφία (1996). Μυθολογία 1-10 τόμο. Εκδόσεις Κέδρος.Αθήνα.
- Καπετανάκη Σοφία (2012). Αγριοκάλαμα και Βούρλα. Ηράκλειο.
- Παιδαγωγικό Ινστιντούτο (2003), Διαθεματικό Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο
- Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου (2011), ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (σχολείο 21ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα σπουδών.
Δικτυογραφία
ΟΧΙ φωνάζουμε στη βία μέσα από τη δημιουργία animation για το Πολυτεχνείο:
και το τραγούδι βίας:
