Οι 12 θεοί του Ολύμπου

Μύθοι και σύμβολα των θεών

Άννα Στειακάκη, Βασιλική Ραχώνη, Μαρία Σπυριδάκη

(ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - steiakaki.anna@yahoo.gr , ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - virax71@hotmail.gr , ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - crememarie@yahoo.gr )

58ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Αφόρμηση για να ασχοληθούμε με το θέμα ήταν η επίσκεψή μας στο αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου. Τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το γλυπτό με τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη. Επιστρέφοντας στο σχολείο αναφερθήκαμε στο μύθο και ξεκίνησε από τα παιδιά η έρευνα για τους θεούς του Ολύμπου. Συγκέντρωσαν τα παιδιά στοιχεία και πληροφορίες για τη θεογονία, τα χαρακτηριστικά κάθε θεού, τα σύμβολα και τους μύθους που συνδέονται με αυτούς. Συγκέντρωσαν πληροφορίες για την τέχνη στην αρχαία Ελλάδα αναφορικά με τους θεούς και την επίδραση τους στην τέχνη των μετέπειτα χρόνων.
Επίσκεψη του γλύπτη Μανώλη Χαρκούτση στο νηπιαγωγείο και εκπαιδευτική εκδρομή στο εργαστήριο αγγειοπλαστικής 'Κέραμος' στο Φόδελε. Θεατρική παράσταση τις Απόκριες με θέμα τους θεούς φτιαγμένη από τα παιδιά.
Σύνδεση του θέματος με όλες τις ενότητες του αναλυτικού προγράμματος του νηπιαγωγείου(γλώσσα,μαθηματικά, ΤΠΕ, περιβάλλον, εικαστικά,θέατρο,μουσική και φυσική αγωγή

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ

Μύθοι - Σύμβολα, ζώα, φυτά, ιδιότητες, τέχνη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ελληνική μυθολογία αποτελεί βασικό κομμάτι του αρχαιοελληνικού πολιτισμού. Με το συμβολικό χαρακτήρα που τη διακρίνει κάνει αναφορά στη δημιουργία του κόσμου και δίνει απαντήσεις σε διαχρονικά ερωτήματα που ταλανίζουν την ανθρώπινη ψυχή. Δείχνει τη σχέση του ανθρώπου με το θεϊκό στοιχείο που εκπροσωπείται από 12 κυρίως θεούς που κατοικούν στον Όλυμπο και είναι συμπαραστάτες και βοηθοί του ανθρώπου. 12 θεοί με ανθρώπινα χαρακτηριστικά και ταυτόχρονα αδυναμίες. Οι άνθρωποι διαπραγματεύονταν μαζί τους, τους συμβουλεύονταν, έδειχναν σεβασμό στη θεϊκή τους φύση και με τη βοήθειά τους προόδευαν στη ζωή τους. Οι θεοί φρόντιζαν την πορεία του ανθρώπινου γένους στη γη και χάριζαν στους ανθρώπους διαχρονικές αξίες (αρετή, ανδρεία, δικαιοσύνη). Οι θεοί με τις ιδιότητές, τα χαρακτηριστικά και τα σύμβολά τους σχετίζονται και συνδέονται στενά με πολλές θεματικές ενότητες στο νηπιαγωγείο, όπως: τρύγος- Διόνυσος, σπορά, εποχές- Δήμητρα, ελιά- Αθηνά, φωτιά, ηφαίστεια- Ήφαιστος, μουσική- Απόλλωνας, οικογένεια- Εστία, δάσος, ζώα- Άρτεμη, θάλασσα- Ποσειδώνας. Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο γνώρισαν μέσα από τους θεούς την πολιτιστική μας κληρονομιά και τη συνέδεσαν με τη σημερινή πραγματικότητα.

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ

Ο σκοπός του προγράμματός μας είναι η γνωριμία των παιδιών με τους θεούς του Ολύμπου και να αντιληφθούν και να γνωρίσουν τον πολιτισμό του παρελθόντος και την επίδρασή τους στη σημερινή εποχή.

Γνωστικό αντικείμενο:

Να γνωρίσουν τους θεούς, τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά τους.
Να μάθουν για τα σύμβολα των 12 θεών, τα ιερά ζώα και φυτά τους.
Να κατανοήσουν τη γέννηση των 12 θεών του Ολύμπου.
Να συσχετίσουν τη μυθολογία με τη σύγχρονη ζωή.
Να αντιληφθούν τη διαφορά μύθου και πραγματικότητας.
Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους.
Να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από τις εικαστικές τέχνες (ζωγραφική, γλυπτική), τη μουσική και τη θεατρική τέχνη.

Μαθησιακοί στόχοι:

Να αποκτήσουν κριτική σκέψη.
Να μάθουν να συνεργάζονται και να επικοινωνούν σεβόμενα το ένα το άλλο.
Να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και αυτογνωσία.
Να επιλύουν προβληματικές καταστάσεις.
Να αυτενεργούν και να συναποφασίζουν.

Μεθοδολογία:

Ομαδοσυνεργατική, ενεργητική μάθηση, βιωματική συμμετοχή των νηπίων, σύνδεση με τις νέες τεχνολογίες (ΤΠΕ),έρευνα στο διαδίκτυο και στο εκπαιδευτικό υλικό του σχολείου, συνεργασία με τους γονείς και με άλλους φορείς.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ

Αφορμή για το πρόγραμμα αυτό στάθηκε η επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο. Εκεί τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη γλυπτική σύνθεση με τον Πλούτωνα και την Περσεφόνη, καθώς τους έφερε στο μυαλό τον αντίστοιχο μύθο, που είχαμε δουλέψει στη θεματική ενότητα για την εναλλαγή των εποχών.

Τα παιδιά είχαν αρκετές γνώσεις για κάποιους θεούς (ιδεοθύελλα), αλλά ήθελαν να μάθουν ακόμα περισσότερα. Έτσι χωριστήκανε σε ομάδες και κάθε ομάδα επέλεξε τρεις θεούς για να συγκεντρώσει πληροφορίες. Έφεραν εκτυπωμένες πληροφορίες από το διαδίκτυο, βιβλία, εικόνες τα οποία βοήθησαν στην υλοποίηση των δραστηριοτήτων.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Γλώσσα:

Διηγηθήκαμε μύθους με τους θεούς.

Λύσαμε σταυρόλεξα, ακροστοιχίδες και αινίγματα.

Επεξεργαστήκαμε παροιμίες(συν Αθηνά και χείρα κίνει).

Προσεγγίσαμε τα αρχικά φωνήματα των θεών και βρήκαμε ποιων θεών το όνομα ξεκινάει με το ίδιο γράμμα.

Περιγράψαμε τους θεούς, τις ιδιότητες, τα προτερήματα και τα ελαττώματά τους με βάση τις πληροφορίες που φέρανε τα παιδιά.

Δημιουργήσαμε βιβλίο.

Μαθηματικά:

Απαρίθμηση θεών, πρόσθεση- αφαίρεση ανδρικών και γυναικείων θεοτήτων.

Ομαδοποιήσεις- ταξινομήσεις με βάση το φύλο τους, το κοινό γράμμα που ξεκινάει το όνομά τους.

Αντιστοιχίσεις με τα σύμβολά τους, τα ονόματά τους, τα ιερά ζώα και φυτά τους.

Χρονολογική σειρά γέννησης των θεών.

Σειροθέτηση των πλανητών του ηλιακού συστήματος.

Δημιουργήσαμε επιτραπέζιο παιχνίδι.

Φτιάξαμε πίνακες διπλής εισόδου.

Δημιουργήσαμε παζλ.

Προβληματιστήκαμε με διάφορες καταστάσεις και προτείναμε λύσεις.

Μελέτη περιβάλλοντος:

(Φυσικό περιβάλλον)

Γνωριμία με τα σύμβολα, τα ιερά ζώα και φυτά τους.

Γνωριμία με τα φυσικά φαινόμενα (κεραυνός-Δίας, ηφαίστεια-Ήφαιστος, εναλλαγή εποχών-Δήμητρα, τρικυμία-Ποσειδώνας, ήλιος-Απόλλωνας, φωτιά-Εστία)

Γνωριμία με τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.

Προβάλαμε ντοκιμαντέρ με θέμα τον Όλυμπο.

(Ανθρωπογενές περιβάλλον):

Γνωρίσαμε με τα επαγγέλματα που προστάτευαν οι θεοί και φανταστήκαμε τι επάγγελμα θα έκαναν αν ζούσαν σήμερα.

Μάθαμε για την τέχνη της υφαντικής μέσα από το μύθο της αράχνης.

Μάθαμε πώς πήρε το όνομά της η Αθήνα (Αθηνά- Ποσειδώνας).

Γνωρίσαμε τα δεινά του κόσμου και τη δύναμη της ελπίδας με τη βοήθεια του κουτιού της Πανδώρας.

Μιλήσαμε για τα άτομα με ειδικές ανάγκες με αφορμή τον Ήφαιστο.

Ήρθαμε σε επαφή με την απεικόνιση των θεών σε γραμματόσημα

Μάθαμε για την αρπαγή της Ευρώπης και τη συνδέσαμε με το νόμισμα του ευρώ.

Περιπλανηθήκαμε στη Μεσόγειο ακολουθώντας τα βήματα του Οδυσσέα.(Διαμάχη Αθηνάς- Ποσειδώνας)

Δημιουργία-έκφραση:

Κατασκευή κάδρων για τον κάθε θεό.

Κατασκευή πινάκων με μεικτή τεχνική (ζωγραφική, κολάζ).

Κατασκευή των συμβόλων των θεών και χαρακτηριστικών της ενδυμασίας τους.

Κατασκευή του Ολύμπου σε μακέτα.

Κατασκευάσαμε το κουτί της Πανδώρας.

Γνωρίσαμε τη ζωγραφική των αρχαίων Ελλήνων σε αγγεία(ερυθρόμορφη- μελανόμορφη τεχνική).

Μάθαμε για τα αγάλματα και τους ναούς της αρχαιότητας.

Δημιουργήσαμε αγγεία και γλυπτά με θέμα τους θεούς.

Αναφερθήκαμε σε πίνακες της Αναγέννησης με θέμα τους θεούς( Η γέννηση της Αφροδίτης του Μποτιτσέλι- Το εργαστήριο του Ήφαιστου του Βελάσκεθ)

Δραματοποίηση μύθων και θεατρικό παιχνίδι.

Δημιουργία θεατρικής παράστασης από τα παιδιά.

Μάθαμε τραγούδια σχετικά με τους θεούς.

Δημιουργήσαμε χορωδία.

Ψυχοκινητικά παιχνίδια με τους θεούς.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ

1-Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Δόθηκε έμφαση στην αίθουσα με τα αγάλματα.

2-Επίσκεψη στο χώρο του νηπιαγωγείου του γλύπτη Μανώλη Χαρκούτση

3-Επίσκεψη στο χώρο του νηπιαγωγείου της αρχαιολόγου Ζουράρη Μαρίας, μητέρας μαθητή μας.

4- Επίσκεψή στο εργαστήριο κεραμικής <<ΚΕΡΑΜΟΣ>> στο Φόδελε και συμμετοχή στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα <<Οι δώδεκα θεοί του Ολύμπου>>.

5- Συμμετοχή με τη χορωδία του νηπιαγωγείου στην εκδήλωση που πραγματοποίησε ο Δήμος Ηρακλείου για τα αδέσποτα ζώα της πόλης μας στη πλατεία του Αγ. Τίτου.(ακούστηκαν τα τραγούδια <<Οι 9 Μούσες, Ο Ιούλιος ο Πορθητής>>)

ΤΠΕ:

Λογισμικό οπτικοποίησης- google map- Περιήγηση στο Όλυμπο.

Λογισμικό ηλεκτρονικών παιχνιδιών-kidepedia-.

Kαταγραφή των ονομάτων των θεών στον υπολογιστή.

Συλλέχτηκαν πληροφορίες και εικόνες των θεών από το διαδίκτυο. Παίξαμε στον υπολογιστή το παιχνίδι <<Παίξτε με τη Ζωφόρο>> στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.parthenonfrieze.gr.

Εκπαιδευτικά προγράμματα 2014-2015 του μουσείου της Ακρόπολης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ζαραμπούκα Σοφία, (1996),Μυθολογία τόμοι 1-10, Εκδόσεις Κέδρος.

Ελληνική μυθολογία, Εκδόσεις Στρατίκη.

Ελληνική μυθολογία, Εκδόσεις Πατάκη.

Μανδηλαράς Φίλιππος, (2012), Ποσειδώνας, ο θεός της Θάλασσας, Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Μανδηλαράς Φίλιππος. (2009), Οι 12 θεοί του Ολύμπου, Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Μανδηλαράς Φίλιππος. (2011), Το κουτί της Πανδώρας, Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Σειρά 12 μήνες, (2005), Εκδόσεις Μαλλιάρης-Παιδεία.

Οι μύθοι των λουλουδιών, (1991), Εκδόσεις Στρατίκη.

Οι μύθοι των ζώων, (1993), Εκδόσεις Στρατίκη.

Αγγελίδου Μαρία, (2007), Ελληνική Μυθολογία από τους ανθρώπους στους ήρωες, Εκδόσεις Παπαδόπουλος.