Διαθεματικό πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων με την εμπλοκή ΤΠΕ
Ειρήνη Σεμερτζάκη, Ειρήνη Καρτσώνη, Ελευθερία Πιτικάκη, Καλλιόπη Φακίνου
(ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ - semertzaki@gmail.com, ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ , ΠΕ08 ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΩΝ , ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ)
30ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Πρόγραμμα γνωριμίας μαθητών με την ελιά, το ελαιόλαδο και την αξία τους στη διατροφή μας αλλά και στην οικονομία του τόπου μας. Γίνεται σύνδεση με τον τομέα της παραγωγής και της προσφοράς εργασίας από παλιά έως σήμερα, όπως αυτή εμφανίζεται και από τη λαϊκή μας παράδοση και τον πολιτιστικό μας πλούτο.
Πέρα από βιωματικές προσεγγίσεις, όπως επισκέψεις σε ελαιώνες και ελαιοτριβεία, γίνεται συστηματική προσπάθεια, σε όλη την ανάπτυξη του προγράμματος, για χρήση και αξιοποίηση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας
Πέρα από βιωματικές προσεγγίσεις, όπως επισκέψεις σε ελαιώνες και ελαιοτριβεία, γίνεται συστηματική προσπάθεια, σε όλη την ανάπτυξη του προγράμματος, για χρήση και αξιοποίηση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Ελιά, ΤΠΕ, Διατροφή, Ιστορία, Παραδόσεις, Μύθοι, Πολιτισμός, Οικονομία
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το νησί μας η Κρήτη είναι γεμάτο ελαιόδεντρα και η ελιά και το ελαιόλαδο αποτελούν σημαντικό μέρος της πολιτιστικής μας παράδοσης. Αρκετοί μαθητές μας είναι εξοικειωμένοι με την καλλιέργεια και το μάζεμα της ελιάς μέσω της εργασίας γονιών ή παππούδων και γιαγιάδων. Δεν είναι και λίγοι αυτοί που έχουν ακόμα και προσωπικά βιώματα και εμπειρία.
Η ιστορία της ελιάς είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή των κατοίκων της μεσογείου. Αρχαιολογικά δεδομένα και ιστορικές πηγές, μαρτυρούν τη μακροχρόνια ιστορία που έχει η ελιά στην Ελλάδα και στο νησί μας. Η Κρήτη μάλιστα, φαίνεται να είναι από τα πρώτα μέρη του κόσμου, που ξεκίνησαν συστηματική καλλιέργεια ελαιοδέντρων.
Ανεξάρτητα από την προέλευση και τον τρόπο διάδοσης της ελιάς στον ελλαδικό χώρο, η Κρήτη υπήρξε αναμφίβολα ο μεγαλύτερος σταθμός για την εξέλιξη και τη μεταφύτευση του δέντρου στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο. Σίγουρο είναι ότι την τέχνη της ελαιοκομίας την γνώριζαν πολύ καλά οι θαλασσοπόροι Κρητικοί.
Οι απαρχές της ελαιοκαλλιέργειας τοποθετούνται χρονικά στην πρώιμη Χαλκοκρατία, στην 3η δηλαδή χιλιετία π.Χ. Το προβάδισμα ως προς την ελαιοκαλλιέργεια πληρούσε η μινωική Κρήτη λόγω του εύκρατου κλίματός της, της γεωμορφολογίας της, αλλά και της εντατικοποίησης της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής της. Μάλιστα η Κρήτη διέθετε ένα δίκτυο εμπορικών συναλλαγών με πολιτισμούς της ανατολικής μεσογείου όπου υλοποιούνταν η συστηματική εκμετάλλευση της ελιάς, απ’ όπου πιθανόν να μεταλαμπαδεύτηκαν στο νησί και οι σχετικές ελαιοκομικές γνώσεις.
Οι ανασκαφές στην Κρήτη έφεραν στο φως τεράστιους πίθους για την αποθήκευση του λαδιού. Γενικά τα αρχαιολογικά ευρήματα μας δείχνουν, ότι η δύναμη των Μινωιτών βασιλιάδων προερχόταν σε μεγάλο βαθμό και από την εξαγωγή του ελαιόλαδου, τόσο στην Αίγυπτο, όσο και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου Αναφορές στην εκμετάλλευση της ελιάς, αλλά και τη διακίνηση και την εμπορία του λαδιού στο προϊστορικό Αιγαίο παρέχουν και τα ανακτορικά αρχεία της Κνωσού, της Πύλου και των Μυκηνών στη Γραμμική Β΄. Όλα αυτά μας δείχνουν ότι η εκμετάλλευση του ελαιόλαδου στη Μινωική Κρήτη, άρχισε -βαθμιαία- ήδη από το 1450 π.Χ. να συστηματικοποιείται.
Η συμβολική σημασία της ελιάς όπως και η κοινωνική και οικονομική αξία του ελαιόλαδου έχει διεισδύσει σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Το ελαιόλαδο και η ελιά έχουν παίξει καταλυτικό ρολό στη διαμόρφωση του πολιτισμού του τόπου μας και παίζουν σημαντικό ρολό, τόσο στην κουλτούρα όσο και στην οικονομική ζωή αυτού.
Η καλλιέργεια της ελιάς αποτελεί βασική απασχόληση σε πολλές περιοχές της Ελλάδος, η οποία θεωρείται μια από τις χώρες, με τη μεγαλύτερη παραγωγή ελαιόλαδου στον κόσμο.
Οι Έλληνες καταναλώνουν 190.000 τόνους λάδι το χρόνο, έχοντας έτσι παγκοσμίως, τη μεγαλύτερη ετήσια κατανάλωση λαδιού ανά άτομο.
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
Σκοπός:
Να γνωρίσουν οι μαθητές για την ελιά και το λάδι, τα οφέλη τους και την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική σημασία τους στον τόπο και τη χώρας μας.
Στόχοι:
- Διεύρυνση των γνώσεων των μαθητών σχετικά με το δέντρο της ελιάς από την αρχαιότητα ως σήμερα (οικονομία - διατροφή - πολιτισμός - μυθολογία - θρησκεία - καλές τέχνες)
- Γνωριμία με τους παράγοντες - τις συνθήκες που ευνοούν την καλλιέργεια της ελιάς
- Αναφορά στο πότε και πώς γίνεται το λιομάζωμα
- Κατανόηση της σημασίας και της διαχρονικής αξίας των καρπών της ελιάς και του ελαιόλαδου στη διατροφή (πρωταγωνιστής της διατροφής μας - Λάδι και μακροζωία)
- Εκτίμηση της συμβολής του ελαιόλαδου, γνωστή από την αρχαιότητα στην ιατρική επιστήμη (θεραπευτικές συνταγές , παραγωγή αρωμάτων)
- Αναφορά της ελιάς ως σύμβολο και ως έπαθλο (Ολυμπιακοί Αγώνες)
- Απόκτηση εμπειριών από τον κόσμο των ενηλίκων και ειδικότερα γνωριμία με την ελιά και το λάδι από άποψη ιστορική , μυθολογική , καλλιτεχνική , λαογραφική , λογοτεχνική
- Δημιουργική έκφραση μέσα από κατασκευές, ζωγραφική, ποίηση, μαντινάδες
- Θεατρική έκφραση - δραματοποίηση παραμυθιού
- Ανάπτυξη ομαδικότητας , συνεργασίας , εναλλαγής ρόλων
- Αναζήτηση με μηχανή αναζήτησης κειμένου κατάλληλου με το θέμα.
- Χρησιμοποίηση του προγράμματος Tagxedo και αξιοποίησή του για συγγραφή δομημένου κειμένου - παραμυθιού
- Απομόνωση λέξεων- πληροφοριών για περίληψη
- Κατασκευή εννοιολογικού χάρτη με λέξεις και εικόνες με το πρόγραμμα Kidspiration
- Συνδυασμός λέξεων και εικόνων για να γράψουν ποιήματα
- Οργάνωση σκέψεων και ιδεών για να γράψουν ένα δομημένο κείμενο
- Παρουσίαση των δημιουργιών τους στην τάξη
- Γνωριμία με το καλλιτεχνικό ρεύμα του Πουαντιλισμού (ιστορική εξέλιξη, βασικοί εκπρόσωποι, χαρακτηριστικά, τεχνική κ.ά.)
- Εξοικείωση με λογισμικά καλλιτεχνικής δημιουργικής έκφρασης (εναλλακτικές μορφές έκφρασης), “I wish you to” και “FlockDraw”.
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ - ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ
Θα αξιοποιηθούν, το Tagxedo και το Kidspiration. Η χρήση τους θα γίνει ως λογισμικά οπτικοποίησης εννοιών και γνωστικών εργαλείων παραγωγής κειμένων.
Το Tagxedo είναι ένα διαδικτυακό λογισμικό και χρησιμοποιείται για σχηματισμό “σύννεφου λέξεων”. Παίρνει δηλαδή μέσα από ένα κείμενο που ορίζουμε εμείς τις πιο συχνά εμφανιζόμενες λέξεις και τις παρουσιάζει σε μέγεθος μεγάλο, μεσαίο, μικρό με βάση το πόσο συχνά εμφανίζονται Ύστερα τα παιδιά επιλέγουν ποιες λέξεις είναι σημαντικές για την απόδοση του περιεχομένου του κειμένου και ποιες είναι απλά βοηθητικές, συνδετικές (άρθρα, επιρρήματα, προθέσεις).
Το Kidspiration αφορά κυρίως εννοιολογικούς χάρτες. Η εννοιολογική χαρτογράφηση είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται για την οπτικοποίηση σχέσεων μεταξύ διαφορετικών εννοιών με τη μορφή διαγράμματος Συνήθως περιλαμβάνει έννοιες οι οποίες περικλείονται σε ''κύκλους'' ή ''κουτάκια'' και σχέσεις μεταξύ των εννοιών οι οποίες υποδηλώνονται με συνδετικές λέξεις ή φράσεις.
Η χρήση αυτού του λογισμικού έγινε επειδή είναι γνωστό από τη διδακτική εμπειρία, ότι τα παιδιά “χάνονται” εύκολα και δεν καταφέρνουν να βάλουν σε μια σειρά τις σκέψεις και τις ιδέες τους. Επίσης, έχουν αδυναμία να εντοπίζουν λέξεις κλειδιά και δυσκολεύονται αρκετά να απομονώσουν τις βασικές πληροφορίες από ένα κείμενο και μάλιστα πολλές φορές σχετικά μικρό. Έτσι δυσκολεύονται βέβαια για τους ίδιους λόγους να γράψουν και μια περίληψη κειμένου.
Επίσης βρήκαμε από το youtube και είδαμε κάποια βίντεο για την ελιά. Κρατήσαμε σημειώσεις με νέες πληροφορίες που ακούσαμε και συζητήσαμε γύρω από το θέμα. Στη συνέχεια δημιουργήσαμε μια ιστοσελίδα όπου ανεβάσαμε βίντεο και φωτογραφίες για όποια άλλη στιγμή χρειαστεί να ξαναδούμε κάτι απ’ αυτά.
Τέλος, θα αξιοποιηθούν τα λογισμικά “I wish you to”και “FlockDraw”. Είναι λογισμικά ψηφιακής ζωγραφικής για παραγωγή εικαστικών έργων.
Το “I wish you to” είναι ένα πολύ εύκολο διαδικτυακό λογισμικό. Δεν απαιτεί κάποια εγγραφή για να ξεκινήσουμε να το δουλεύουμε. Το να κάνουμε όμως εγγραφή, μας δίνει κάποια πλεονεκτήματα, όπως το να μπορούμε να έχουμε αποθηκευμένες τις εργασίες μας και να ανατρέχουμε σε αυτές μέσα από το περιβάλλον του λογισμικού.
Επίσης, το λογισμικό FlockDraw είναι κι αυτό ένα απλό λογισμικό ψηφιακής ζωγραφικής, με δυνατότητα συνεργασιών.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
Ανάγνωση ποιήματος - κειμένων
Από το βιβλίο της Γλώσσας, στην ενότητα για την ελιά, διαβάσαμε το ποίημα του Κ. Παλαμά “Η ελιά”.
Είμαι του ήλιου θυγατέρα,
η πιο απ’ όλες χαϊδευτή
χρόνια η αγάπη του πατέρα
σ’ αυτόν τον κόσμο με κρατεί.
……………………….
Είμαι η ελιά η τιμημένη!
Όπου κι αν λάχω κατοικία
Δεν μ’ απολείπουν οι καρποί
Ως τα βαθιά μου γηρατειά
Δεν βρίσκω στη δουλειά ντροπή.
μ’ έχει ο Θεός ευλογημένη
κι είμαι γεμάτη προκοπή.
…………………………...
Με αφορμή αυτό το ποίημα συζητήθηκε η αξία της ελιάς, οι συνθήκες καλλιέργειάς της, ο συμβολικός της χαρακτήρας κ.ά. Στη συνέχεια διαβάσαμε μύθους για την ελιά (Η ελιά δώρο της Αθηνάς, Η ελιά του Αρισταίου κ.ά.) και την ιστορία της ελιάς από τότε που πρωτοεμφανίστηκε.
“Βιβλία σε ρόδες”
Σε συνεργασία με το Τμήμα Σχολικών Δραστηριοτήτων ΠΕ Ηρακλείου είχαμε στη διάθεση μας για ένα μήνα μια βαλίτσα με λογοτεχνικά και άλλα βιβλία σχετικά με την ελιά και τη διατροφή. Οι μαθητές έδειξαν ενδιαφέρον, τα δανείζονταν για να τα διαβάσουν και τα παρουσίαζαν στην τάξη. Μέσα από αυτή τη διαδικασία οι μαθητές ενημερώθηκαν αρκετά γύρω από το θέμα της ελιάς και τους κινήθηκε το ενδιαφέρον να βρουν και μόνοι τους κι άλλες πληροφορίες μια και τους γεννιόνταν συνεχώς απορίες.
Αναζήτηση πληροφοριών
Στο εργαστήρι του σχολείου και με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού της πληροφορικής οι μαθητές σε ομάδες βρήκαν κι άλλα ιστορικά στοιχεία για την ελιά, μαντινάδες, παροιμίες, παραμύθια, μύθους κ.ά. Στη συνέχεια παρουσίασε κάθε ομάδα κάποια από αυτά που θεωρούσε σημαντικά για να τα ακούσουν οι συμμαθητές τους.
Συνέντευξη από μια ελιά
Αφού οι μαθητές είχαν συλλέξει και επεξεργαστεί αρκετές πληροφορίες για την ελιά, έπαιξαν ένα παιχνίδι όπου εναλλακτικά κάποιος μαθητής υποδυόταν την Ελιά και κάποιος άλλος τον δημοσιογράφο που της έπαιρνε συνέντευξη με ερωτήσεις που είχε ετοιμάσει από πριν, σχετικές με όσα είχαμε διαβάσει και συζητήσει.
Π.χ. Πόσα χρόνια ζει, πού προτιμά να την καλλιεργούν, σε ποιες συνθήκες αναπτύσσεται πιο εύκολα, τι ανάγκες έχει ακριβώς (όργωμα, κλάδεμα, πότισμα, λίπανση…..), ποιοι είναι οι εχθροί της κ.ά.
Συλλογή συνταγών
Κάθε μαθητής σε συνεργασία με τη μαμά - γιαγιά διάλεξε κι έγραψε μια συνταγή με λάδι που του αρέσει πιο πολύ και την έφερε στην τάξη. Διαβάσαμε τις συνταγές και κάναμε μια συλλογή - τετράδιο συνταγών για όποιον θέλει να το συμβουλευτεί.
Δημιουργία στην τάξη “Γωνιά της ελιάς”
Οι μαθητές έφεραν επιτραπέζιες ελιές από το σπίτι τους και είπαν την ονομασία τους και πώς φτιάχνονται. Έφεραν ελαιόλαδο σε μπουκαλάκια και παξιμάδια λαδιού. Κάποιες φορές τρώγαμε από αυτά και μετά τα αφήναμε ως εκθέματα στη “Γωνιά της ελιάς”. Κάποιοι μαθητές μάλιστα στην αρχή δεν ήθελαν να φάνε ελιές λέγοντας ότι δεν τους αρέσουν. Όμως στο τέλος όλοι δοκίμασαν παρασυρόμενοι ο ένας από τον άλλο.
Επίσης, οι μαθητές έφεραν κλαδιά και καρπούς ελιάς. Ζούληξαν τη σάρκα και τη μύρισαν, την ένιωσαν με τα χέρια τους και περιέγραψαν την αίσθηση που τους προκάλεσε. Σε μερικούς τους φάνηκε παράξενο και στην αρχή δεν ήθελαν να ακουμπήσουν. Σιγά σιγά εξοικειώθηκαν βλέποντας τους συμμάθητές τους και στο τέλος είπαν ότι τους άρεσε τελικά η μυρωδιά της ελιάς.
Μερικές ελιές είχαν παράξενο σχήμα και υφή, ήταν “άρρωστες”. Έτσι μας δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσουμε για τους εχθρούς της ελιάς.
Βρήκαμε ακόμη κάποιες εικόνες και τις τοποθετήσαμε στη “Γωνιά” με θέμα την ελιά: Σκηνές από λιομάζωμα άλλοτε και τώρα, ελαιοτριβεία παλιά και σύγχρονα, ποικιλίες ελιών κ.ά.
Κατασκευή ψηφιδωτού
Mε τη βοήθεια της εκπαιδευτικού των εικαστικών οι μαθητές ζωγράφισαν θέματα με την ελιά, τα τοποθέτησαν σε μεγάλο χαρτόνι και κόλλησαν πάνω κουκούτσια ελιάς και στη συνέχεια τα χρωμάτισαν.
Πουαντιλισμός - “Ζωγραφίζουμε” μια ελιά
Γνωριμία με το καλλιτεχνικό ρεύμα του Πουαντιλισμού και δημιουργία εικαστικών έργων με τα διαδικτυακά λογισμικά “I wish you to” και “ FlockDraw”. Σκοπός είναι τα παιδιά να παράγουν διάφορα εικαστικά έργα με εναλλακτικό και ευχάριστο τρόπο, αξιοποιώντας λογισμικά ως εργαλεία δημιουργικής καλλιτεχνικής έκφρασης.
Αξιοποιούμε τις εμπειρίες και τις γνώσεις των μαθητών από το μάθημα των εικαστικών σχετικά με διάφορες τεχνικές ζωγραφικής, με την ανάμειξη των βασικών χρωμάτων κ.ά.
Επίσης, τα παιδιά έχουν ήδη βασικές γνώσεις αναζήτησης στο διαδίκτυο από προηγούμενες εργασίες και από το μάθημα της πληροφορικής που διδάσκονται στο σχολείο. Έτσι μπορούν να αναζητήσουν και να βρουν χαρακτηριστικούς ζωγραφικούς πίνακες των κυριότερων εκπροσώπων αυτού του καλλιτεχνικού ρεύματος και να αποκτήσουν μια “ιδέα” για αυτό το θέμα.
Συγγραφή παραμυθιού και ποιήματος
Στο εργαστήρι πληροφορικής με το λογισμικό Taxedo οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες επέλεξαν κείμενα σχετικά με την ελιά και δημιούργησαν ένα σύννεφο λέξεων. Με βάση τις λέξεις αυτές, αφού συζήτησαν για τα πρόσωπα, τον τόπο, την πλοκή, τα βασικά γεγονότα, έγραψαν το παραμύθι τους. Κάθε ομάδα διάβασε την άλλη μέρα το δικό της και έγινε συζήτηση για τις ωραίες ιδέες αλλά και για τα σημεία που χρειάζονταν βελτίωση. Έτσι οι ομάδες συμπλήρωσαν και βελτίωσαν το παραμύθι τους.
Μια άλλη μέρα πάλι στο εργαστήρι πληροφορικής οι μαθητές με το λογισμικό Kidspiration δημιούργησαν εννοιολογικό χάρτη με όλα τα θέματα που μέχρι τότε είχαν ασχοληθεί γύρω από το θέμα της ελιάς.
Επίσης, σε ένα προσχέδιο εννοιολογικού χάρτη έβαλαν λέξεις σχετικές με την ελιά κι έγραψαν στίχους που προσπάθησαν, μερικές ομάδες πολύ εύστοχα, να τους ενσωματώσουν στα παραμύθια τους.
Δραματοποίηση παραμυθιού
Με τη βοήθεια της εκπαιδευτικού της θεατρικής αγωγής επέλεξαν κάποια παραμύθια που ήταν πιο κατάλληλα και πιο εύκολο να δραματοποιηθούν και τα μετέτρεψαν σε θεατρικούς διαλόγους που στη συνέχεια τα έπαιξαν.
Δημιουργία ιστοσελίδας για την ελιά
Από την αρχή του προγράμματος δημιουργήθηκε ιστοσελίδα όπου εκεί συγκεντρώνεται όλο το υλικό (βίντεο, εικόνες κ.ά.) για να μελετάμε το θέμα γύρω από την ελιά όποτε χρειάζεται, είτε στην τάξη είτε στο σπίτι.
Επίσκεψη σε ελαιοτριβείο στο χωριό Κυπαρίσσι
Η επίσκεψη έγινε με στόχο οι μαθητές να δουν από κοντά και να γνωρίσουν τη διαδικασία παραγωγής του ελαιόλαδου. Ο ιδιοκτήτης μίλησε για όλα τα στάδια της επεξεργασίας της ελιάς και τι ακριβώς κάνουν όλα αυτά τα μηχανήματα του ελαιοτριβείου. Στο τελευταίο μάλιστα μηχάνημα ο ιδιοκτήτης παρότρυνε τα παιδιά να ακουμπήσουν το δάχτυλό τους στο λάδι που χυνόταν στη δεξαμενή και να το δοκιμάσουν. Άρεσε πολύ στα παιδιά η εμπειρία αυτή που δοκίμαζαν και ξαναδοκίμαζαν.
Επίσκεψη στο ΚΠΕ (Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) Αρχανών
Οι μαθητές πήραν μέρος στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Ελιά: Είμαι του Ήλιου η θυγατέρα η πιο απ' όλες χαϊδευτή”. Συμμετείχαν σε διάφορες δραστηριότητες γνώσεων, έρευνας, παρατήρησης, δημιουργικής - θεατρικής -καλλιτεχνικής έκφρασης. Έκαναν αναπαράσταση του λιομαζώματος με πραγματικά αντικείμενα, όπως δίχτυα, ραβδιά και σακιά. Σε θεατρικό παιχνίδι έπαιξαν τον μύθο “Το δώρο της Αθηνάς”. ΄Έφτιαξαν με καρτέλες το παζλ της ελιάς και με πηλό τα ιδεογράμματα της ελιάς (δέντρο, καρπός, λάδι). Πιο πριν η μία από τις τρεις εμψυχώτριες του προγράμματος ντύθηκε με ενδυμασία από τη Μινωική εποχή και παριστάνοντας ότι ήρθε με τη μηχανή του χρόνου (ασανσέρ) μας μίλησε για τη ζωή τους, για την παραγωγή του ελαιόλαδου εκείνη την εποχή και τη σημασία της στην οικονομία. Μας άφησε “δώρα” σφραγίδες, το δίσκο της Φαιστού, και μενταγιόν με τα ιδεογράμματα της ελιάς. Έτσι τα παιδιά έφτιαξαν και τα δικά τους μενταγιόν. Επίσης, έφτιαξαν στεφάνια με κλαδιά ελιάς και τα φόρεσαν στα κεφάλια τους αναπαριστώντας την απονομή επάθλου. Κάτι που διασκέδασε πολύ τα παιδιά ήταν και όταν γέμισαν μπουκαλάκια με λάδι κι έβαλαν μέσα αρωματικά βότανα τα οποία στη συνέχεια δια κόσμησαν. Παρατήρησαν ακόμα με στερεοσκόπιο τον καρπό, τα φύλλα και τα κλαδιά ελιάς όπου με τρισδιάστατο τρόπο τα παιδιά είδαν εντυπωσιακές εικόνες. Γενικά πέρασαν ευχάριστες δημιουργικές στιγμές μαθαίνοντας μέσα από το παιχνίδι και με γνώμονα πάντα την ομαδική εργασία και συνεργασία.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Κάνοντας απολογισμό του προγράμματος διαπιστώσαμε ότι παρά τον προγραμματισμό, υπήρχαν όπως είναι φυσικό και ορισμένες δυσκολίες - αστάθμιστοι παράγοντες, που μας έβγαζαν λίγο από τους στόχους και τον αρχικό σχεδιασμό. Εστιάσαμε έτσι στα σημεία στα οποία τα παιδιά έδειξαν περισσότερο ενδιαφέρον, όπως ιστορία της ελιάς, μύθοι, παροιμίες, μαντινάδες, η ελιά στην τέχνη κ.λ.π. Λιγότερο ασχοληθήκαμε με τη διατροφή σε ειδικό επίπεδο. Τονίσαμε βέβαια την αξία του ελαιόλαδου στη μεσογειακή και κυρίως στην κρητική διατροφή, όπου επισημάναμε ότι το λάδι συμβάλλει σημαντικά στην καλή υγεία και μακροζωία.
Έμφαση δόθηκε στη συμβολή του ελαιόλαδου στην οικονομία της χώρας μας, δεδομένου ότι η παγκόσμια ζήτηση σ’ αυτό το προϊόν έχει αυξηθεί. Σε αυτό έχει συμβάλει η γνώση που πλέον έχουμε, για την επίδρασή του στην υγεία και μακροζωία του ανθρώπου.
Η χρήση ΤΠΕ έδωσε στα παιδιά την ευκαιρία να μάθουν και να δραστηριοποιηθούν με ένα μέσο πολύ οικείο κι ευχάριστο γι΄αυτά. Έτσι συμμετείχαν με θετική διάθεση πράγμα απαραίτητο για την αποτελεσματικότερη επίτευξη της μάθησης μέσα από την ομαδική εργασία.
Γενικά μπορούμε να πούμε ότι έγινε πολύπλευρη ενασχόληση με το θέμα και οι κυριότεροι στόχοι επιτεύχθηκαν.
Με τη συνεχή εξέλιξη σε επίπεδο κοινωνίας και τεχνογνωσίας, η εντατικότερη και σε πιο εξειδικευμένο επίπεδο ελαιοκαλλιέργεια κρίνεται απαραίτητη και για τη χώρα μας. Αν θέλουμε να αξιοποιηθεί στο μέγιστο βαθμό αυτό το αγαθό, επιβάλλεται να γίνει με εκσυγχρονισμό της ελαιοκαλλιέργειας και με σεβασμό πάντα στο περιβάλλον και τη διατήρηση των απαραίτητων ισορροπιών σε αυτό.
Δόθηκαν λοιπόν φέτος οι βάσεις για περαιτέρω ενασχόληση με το θέμα της ελαιοκαλλιέργειας στην Κρήτη και γενικότερα στην Ελλάδα. Οι μελλοντικοί πολίτες, τα παιδιά, πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι κάθε τόπος έχει συγκεκριμένες δυνατότητες στην παραγωγή και ότι εκεί θα πρέπει πρωταρχικά να στέφεται η προσοχή και η προσπάθεια εξέλιξής μας. Μέχρι τώρα φαίνεται να έχει δοθεί από τις προηγούμενες γενιές η εντύπωση ότι η ενασχόληση με τον αγροτικό τομέα δεν έχει “κοινωνικό κύρος” και στην καλύτερη περίπτωση είναι μια εργασία πολύ σκληρή που μάλλον θα πρέπει να την αποφεύγουμε. Αυτές οι στάσεις και οι αξίες πρέπει να ανατραπούν και ο ρόλος της εκπαίδευσης μπορεί να είναι καθοριστικός σε αυτό.
