Μαθαίνω να βοηθώ τον εαυτό μου και τους άλλους σε περίπτωση ανάγκης ή ατυχήματος χωρίς να πανικοβάλλομαι
Γιάννα Αραβανή, Μαρία Κουφάκη, Χαρούλα Αλεξάκη, Ευγενία Μουμούρη
(ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - aravani.j@gmail.com , ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - makoufaki@gmail.com , ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - casperakos82@gmail.com , ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - evgemou@gmail.com )
47ο Νηπιαγωγείο Ηρακλείου
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Το κείμενο αυτό, περιέχει τις δράσεις που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Νομού Ηρακλείου, με τίτλο «Πρώτες βοήθειες….από μικρούς διασώστες». Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε το σχολικό έτος 2014-2015 και η διάρκεια του ήταν 1 μήνας. Συμμετείχαν και τα δύο τμήματα του νηπιαγωγείου με συνολικό αριθμό νηπίων 41 (3 από αυτά ήταν προνήπια), υπό την καθοδήγηση 4 εκπαιδευτικών.
πρώτες βοήθειες.... από μικρούς διασώστες- from kladae
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Πρώτες βοήθειες, εθελοντισμός, πρόληψη ατυχημάτων.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Τα ατυχήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας των παιδιών στην χώρα μας. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ασθένειες, ατυχήματα συμβαίνουν σε όλους σε ανύποπτο χρόνο ή έστω όλοι μας κάποια στιγμή θα γίνουμε μάρτυρες κάποιου σχετικού περιστατικού και θα κληθούμε να αντιδράσουμε με ψυχραιμία. Με αφορμή λοιπόν τα ατυχήματα που γίνονται καθημερινά και στον χώρο του νηπιαγωγείου και τις συνηθισμένες αρνητικές αντιδράσεις των παιδιών (πανικός –κλάματα), θεωρούμε απαραίτητη την γνωριμία των παιδιών με τα συνηθέστερα είδη ατυχημάτων (έγκαυμα, πνιγμό, αιμορραγία, ηλεκτροπληξία, ανακοπή) και την εκμάθηση εξειδικευμένων τρόπων αντιμετώπισης του καθενός, στον βαθμό που τους επιτρέπει η ηλικία τους. Παράλληλα τα παιδιά στα πλαίσια του συγκεκριμένου προγράμματος θα μάθουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους, να μην πανικοβάλλονται, να αντιδρούν ψύχραιμα και να προσφέρουν βοήθεια στον εαυτό τους ή σε όποιον την χρειάζεται.
ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
Το πρόγραμμα αντλεί το περιεχόμενο του από την Αγωγή Υγείας. Στο πλαίσιο της Διαθεματικής προσέγγισης εμπλέκει και τις γνωστικές περιοχές της Γλώσσας, της Προσωπικής και Κοινωνικής ανάπτυξης, των Μαθηματικών, των Φυσικών Επιστημών, των Τεχνών και των Τ.Π.Ε., εξακτινώνεται δηλαδή διαθεματικά καλύπτοντας όλες τις γνωστικές μαθησιακές περιοχές του προγράμματος σπουδών, προάγοντας παράλληλα την ολόπλευρη –σωματική- κοινωνική- συναισθηματική ανάπτυξη του νηπίου. Στηρίζεται στις βασικές αρχές του ΔΕΠΠΣ καθώς:
— Ενιαιοποιεί την γνώση και προάγει την διαθεματικότητα.
— Αξιοποιεί τις προϋπάρχουσες γνώσεις και θεωρίες.
— Δίνει έμφαση στην ενεργητική και βιωματική μάθηση καθώς οι δραστηριότητες απαιτούν προσωπική εμπλοκή των νηπίων.
— Δίνει ευκαιρίες στα παιδιά να αναπτύξουν και να εκφράσουν ιδέες και συναισθήματα.
— Παρέχει ευκαιρίες στα παιδιά να εξασκούν τις δεξιότητες τους μέσα από την αναζήτηση, την αιτιολόγηση και επιχειρηματολογία, την λήψη αποφάσεων και την επίλυση προβλημάτων.
— Ενισχύει την αλληλεπίδραση και την συνεργασία των παιδιών μεταξύ τους .
— Η παιγνιώδης μορφή των δραστηριοτήτων θέτει στο επίκεντρο το παιγνίδι ως μέσο μάθησης, ενισχύοντας την αυτενέργεια και την αυτονομία των παιδιών.
— Ενσωματώνει στις δραστηριότητες την τεχνολογία και αξιοποιεί ποικίλες πηγές πληροφόρησης π.χ. διαδίκτυο
— Ενσωματώνει την αξιολόγηση στο πρόγραμμα.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο
— Να συνειδητοποιήσουν, ότι τα «ατυχήματα», μικρά ή μεγάλα, είναι μέρος της καθημερινότητας μας και να μάθουν να τα αντιμετωπίζουν και να τα προλαμβάνουν.
— Να γνωρίσουν ενδεδειγμένους τρόπους αντιμετώπισης ατυχήματος, βάσει πρωτοκόλλων, σε περίπτωση πνιγμού, ρινορραγίας, αιμορραγίας, ηλεκτροπληξίας, ανακοπής, εξωτερικού δερματικού τραυματισμού κ.α.
—Να διαχειριστούν τα αρνητικά συναισθήματα, που τους προκαλούνται όταν παθαίνουν τα ίδια κάποιο ατύχημα ή οι άλλοι.
—Να εξοικειωθούν με την ιατρική ορολογία την σχετική με το θέμα (κάρπα, θέση ανάνηψης, μεταφορά πολυτραυματία κ.α.)
—Να ενστερνιστούν τις ηθικές αξίες του εθελοντισμού, της αλληλοβοήθειας και της προσφοράς.
Ως προς την μαθησιακή διαδικασία
— Να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας, συνεργασίας μέσα από παιγνίδια ρόλων.
—Να αναγνωρίζουν, να εκφράζουν λεκτικά και να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους.
—Να αποκτήσουν ηθικές αξίες (εθελοντισμός, προσφορά, αλληλοβοήθεια) και να μάθουν να βοηθούν τον άλλο που έχει ανάγκη
—Να αναπτύξουν κριτική σκέψη
—Να αναπτύξουν δεξιότητες οργάνωσης και διαχείρισης πληροφοριών.
—Να αποκτήσουν κοινωνικές δεξιότητες.
—Να αλληλεπιδράσουν με τον κόσμο των ενηλίκων.
Ως προς την χρήση νέων τεχνολογιών
—Να αποκτήσουν θετική στάση, να αντιληφθούν την αξία τους και τις δυνατότητες που παρέχουν στην διαδικασία μάθησης, της ανακάλυψης και άντλησης πληροφοριών.
— Να εξοικειωθούν με τις νέες τεχνολογίες κάνοντας χρήση λογισμικών, όσο το επιτρέπει η ηλικία τους.
—Να παράγουν έργα αξιοποιώντας τον Η/Υ ως εργαλείο έκφρασης και δημιουργίας.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
Αφόρμηση για την εκκίνηση του προγράμματος στάθηκε ο τραυματισμός δύο παιδιών του τμήματος στην αυλή κατά την διάρκεια του διαλείμματος. Τα παιδιά κουτούλισαν μεταξύ τους, έκλαιγαν και κρατούσαν τα κεφάλια τους. Η πλειοψηφία των συμμαθητών τους μαζεύτηκε γύρω τους και φώναζαν όλοι μαζί. Η νηπιαγωγός καθησύχασε τα παιδιά, τα ρώτησε τι έπρεπε να κάνει για τα καρούμπαλα τους, πήρε την αναμενόμενη απάντηση «Να βάλουμε πάγο» και φρόντισε τα τραύματα των παιδιών. Αυτό, ήταν η αρχή για το επόμενο μάθημα που θα ακολουθούσε.
Όταν μπήκαν τα παιδιά στην τάξη, οι νηπιαγωγοί έθεσαν το εξής ερώτημα: «Τι είναι οι πρώτες βοήθειες;». Ανιχνεύσαμε τι ξέρουν τα παιδιά, με την μέθοδο του καταιγισμού ιδεών και καταγράψαμε σε χαρτί τις απόψεις τους.
Στην συνέχεια ρωτήσαμε «τι θέλουν να μάθουν για τις πρώτες βοήθειες;». Ομαδοποιήσαμε και καταγράψαμε τις απαντήσεις τους ως εξής: να μάθουμε τι κάνουμε, όταν κοπούμε, όταν πνιγούμε, όταν καούμε, όταν σπάσουμε τα κόκαλα μας, όταν σταματήσει η αναπνοή μας, όταν πάθουμε ηλεκτροπληξία, Και τι υλικά χρειαζόμαστε σε κάθε περίπτωση;
Χωρισμός σε ομάδες
Για να διερευνήσουμε το θέμα χωριστήκαμε σε ομάδες χρησιμοποιώντας 20 μαρκαδόρους 5 χρωμάτων. Με την βοήθεια της μουσικής χορέψαμε γύρω από τους μαρκαδόρους. Όταν η μουσική σταμάτησε, κάθε παιδί έπρεπε να πιάσει τυχαία έναν μαρκαδόρο. Έτσι σχηματίστηκαν 5 ομάδες, η κόκκινη ομάδα, που θα διερευνούσε τις πρώτες βοήθειες σε περίπτωση αιμορραγίας, η πράσινη ομάδα, σε περίπτωση πνιγμού, η μπλε ομάδα διερευνούσε το έγκαυμα, η κίτρινη ομάδα το κάταγμα και τέλος η πορτοκαλί ομάδα διερευνούσε τι κάνουμε σε περίπτωση ηλεκτροπληξίας Η διερεύνηση του ερωτήματος «τι υλικά χρειαζόμαστε ανάλογα με το ατύχημα, προκειμένου να παρέχουμε πρώτες βοήθειες;», ήταν κοινή για όλες τις ομάδες. Έπειτα, καταγράψαμε τις ομάδες σε χαρτί του μέτρου με τα ονόματα των παιδιών και τα παιδιά υπέγραψαν όπως μπορούσαν.
Διερεύνηση του θέματος
Στην συνέχεια αναρωτηθήκαμε, που θα αναζητούσαμε τις σχετικές πληροφορίες και αποφασίσαμε να ψάξουμε σε βιβλία, στον Η/Υ, σε βιβλία που θα έφερναν παιδιά στην τάξη, αλλά και σε γονείς παιδιών που έκαναν σχετικά επαγγέλματα. Όλες οι ομάδες είχαν πρόσβαση στις ίδιες πηγές άντλησης πληροφοριών.
Στην διάρκεια των παραπάνω εργασιών οι εκπαιδευτικοί διευκόλυναν την αναζήτηση θέτοντας ερωτήματα προκειμένου τα παιδιά να βρουν μόνα τους την λύση στα θέματα που προέκυπταν. Οι ομάδες εργάστηκαν ταυτόχρονα, αλλά και ξεχωριστά, με τις εκπαιδευτικούς και στις ελεύθερες δραστηριότητες Κάθε ομάδα που ολοκλήρωνε την έρευνα της παρουσίαζε τα αποτελέσματα της στην ολομέλεια. Η παρουσίαση κάθε ομάδας διαρκούσε 1 διδακτική μέρα. Έτσι, κάθε ομάδα μπροστά στην ολομέλεια παρουσίαζε τα αποτελέσματα των αναζητήσεων της, αλλά και από πού άντλησε τις πληροφορίες της. Έπειτα με την συμμετοχή όλων των παιδιών οι νηπιαγωγοί έκαναν αφήγηση σεναρίων, «μικρών ιστοριών» σχετικών με το είδος του κάθε ατυχήματος, κατά τις οποίες τα παιδιά γίνονταν πότε θύματα και πότε διασώστες, παίζοντας παιγνίδια ρόλων.
Μέσα από αυτές τις δραστηριότητες των «σεναρίων», τα παιδιά εκτός από την εφαρμογή των καινούργιων γνώσεων έπρεπε να εκφράσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους (άγχος- φόβος- πανικός- χαρά- ικανοποίηση κ.α.) και τελικά να συνειδητοποιήσουν, ότι ένα ατύχημα μπορεί να συμβεί να πάσα ώρα και στιγμή και η καλύτερη τακτική για την αντιμετώπιση του είναι η ψυχραιμία και η γνώση.
Μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασης της ομάδας και την διεξαγωγή των σεναρίων, οι νηπιαγωγοί έδιναν αυτοσχέδια φύλλα εργασίας, γλώσσας και μαθηματικών, σχετικά με το θέμα της κάθε ομάδας και αξιολογούσαν την κατάκτηση της καινούργιας γνώσης.
Με την έναρξη των δραστηριοτήτων του συγκεκριμένου προγράμματος, πραγματοποιήθηκε αναδιοργάνωση κάποιων γωνιών μέσα στην τάξη. Έτσι δημιουργήθηκε «γωνιά πρώτων βοηθειών», «γωνιά φαρμακείου», εμπλουτίστηκε η «γωνιά της βιβλιοθήκης» με βιβλία ιατρικά και πρώτων βοηθειών, καθώς επίσης δόθηκαν στα παιδιά παιγνίδια επιτραπέζια μινιατούρες (τύπου playmobile) ιατρείο, ασθενοφόρο, διασώστες κ.α., που ενίσχυαν την ελεύθερη έκφραση τους μέσα από δραματοποιήσεις και παιγνίδια ρόλων.
Κατά την διάρκεια των παρουσιάσεων των ομάδων καταλήγαμε και στο ότι τα θύματα σοβαρών ατυχημάτων μπορούσαν να μην έχουν τις αισθήσεις τους και να μην αναπνέουν. Οπότε γεννήθηκε το ερώτημα: «τι κάνουμε τότε;». Αυτή η ερώτηση ήταν η αφορμή για τις ομάδες να ψάξουν ξανά στις πηγές τους και να ξαναπαρουσιάσουν στην ολομέλεια τα αποτελέσματα των ερευνών τους. Έτσι λοιπόν αναφέρθηκαν τα εξής: τι είναι «θέση ανάνηψης», «κάρπα», «μεταφορά πολυτραυματία» πως και γιατί γίνονται;
Αφού λοιπόν αναλύσαμε εικόνες από βιβλία και το internet και είδαμε σχετικά video στο youtube (διαδικτυακός ιστότοπος αποθήκευσης και αναπαραγωγής βίντεο), βαλθήκαμε να βάζουμε σε «θέση ανάνηψης» και να κάνουμε «κάρπα» ο ένας στον άλλο.
Επίσκεψη ασθενοφόρου
Τότε ήταν η κατάλληλη στιγμή για να μπει «ο κόσμος των ενηλίκων» στο νηπιαγωγείο και να ξεκινήσουν οι επισκέψεις μας να έρχονται. Οργανώσαμε λοιπόν την άφιξη ασθενοφόρου στο σχολείο. Την παρουσίαση θα την έκανε ένας μπαμπάς- διασώστης, που δούλευε σε ιδιωτική κλινική.
Πριν την επίσκεψη και με την μέθοδο του καταιγισμού ιδεών τα παιδιά ρωτήθηκαν, τι περιμένουν να δουν μέσα στο ασθενοφόρο και πως είναι ένα ασθενοφόρο εξωτερικά. Οι απαντήσεις τους έδειξαν ότι ήξεραν αρκετά. Ήδη πολλές ομάδες είχαν παρουσιάσει εικόνες ασθενοφόρου στην παρεούλα και φυσικά γνώριζαν όλοι τον αριθμό κλήσης του ΕΚΑΒ (166). Επίσης, κάνοντας χρήση του google earth (διαδικτυακό λογισμικό οπτικοποίησης με δορυφορικές εικόνες μεγάλης ευκρίνειας) είδαμε που βρίσκονται τα δύο μεγάλα νοσοκομεία της πόλης μας και που η κλινική από όπου θα ερχόταν το ασθενοφόρο μας.
Κατά την διάρκεια της παρουσίασης τα παιδιά είδαν και έπιασαν το εξοπλισμό του ασθενοφόρου, εξέφρασαν τις απορίες τους, ανέβηκαν στο φορείο, έβαλαν την μάσκα οξυγόνου, άκουσαν την σειρήνα, ενθουσιάστηκαν πολύ, ξεπέρασαν τις φοβίες τους και έβγαλαν φωτογραφίες.
Μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασης, οι ομάδες ξαναπιάσανε δουλειά. Με υλικά που υπήρχαν στα τραπεζάκια κλήθηκαν να δουλέψουν ομαδικά και να κατασκευάσουν ασθενοφόρα από ορθογώνια κουτιά γάλακτος και άλλα χαρτόνια. Η ίδια εργασία, η απεικόνιση δηλαδή ασθενοφόρου, ζητήθηκε και ατομικά με την χρήση ιχνογραφήματος. Στο τέλος κάθε ομάδα παρουσίαζε, στην ολομέλεια την κατασκευή της και επεξηγούσε τι έκανε κάθε μέλος της.
Επίσκεψη από μαμά- φαρμακοποιό
Όπως είχαμε αναφέρει αρχικά η διερεύνηση του ερωτήματος «τι υλικά χρειαζόμαστε ανάλογα με το ατύχημα» ήταν κοινή για όλες τις ομάδες. Έτσι λοιπόν φτιάξαμε μια λίστα με τα απαραίτητα υλικά, ανάλογα με το είδος ατυχήματος, τα ονομάσαμε (γάζες, λευκοπλάστ, βαμβάκι, οξυζενέ, ιώδιο, οινόπνευμα κ.α ) και ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε ένα κουτί πρώτων βοηθειών για να εξοπλίσουμε το νηπιαγωγείο μας και την αντίστοιχη γωνιά, όμως είδαμε, ότι κάποια υλικά δεν τα είχαμε, έτσι αποφασίσαμε να φωνάξουμε την μαμά του Σπύρου, που είναι φαρμακοποιός. Εκείνη μας παρουσίασε, τι πρέπει να περιέχει ένα κουτί πρώτων βοηθειών και που χρησιμεύει το κάθε υλικό, έλυσε τις απορίες μας και μας προμήθευσε δωρεάν υλικά για το φαρμακείο μας. Εμείς με την σειρά μας για να την ευχαριστήσουμε της δωρίσαμε μια ευχαριστήρια αφίσα με τα ονόματα μας. Μετά το τέλος της παρουσίασης δόθηκαν από τις νηπιαγωγούς αυτοσχέδια φύλλα εργασίας για την εμπέδωση της καινούργιας γνώσης, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των παιδιών.
Συνέντευξη από μπαμπά - διασώστη
Καθ’ όλη την διάρκεια της διεξαγωγής της έρευνας γύρω από τα ατυχήματα και τις πρώτες βοήθειες, τα παιδιά που οι γονείς τους ασχολούνταν επαγγελματικά με το ίδιο ή παρεμφερές αντικείμενο έκαναν συχνές αναφορές γι αυτούς. Δεν γινόταν λοιπόν να τους αφήσουμε ανεκμετάλλευτους. Έτσι λοιπόν καλέσαμε στο σχολείο τον μπαμπά της Ερωφίλης, που είναι διασώστης για να του πάρουμε συνέντευξη αυτή την φορά.
Μια μέρα πριν την επίσκεψη κάναμε την ανάλογη προετοιμασία Τα παιδιά χωρισμένα στις αρχικές τους ομάδες διατύπωσαν τα ερωτήματα τους στις νηπιαγωγούς και αποφασίσανε ποιο μέλος της ομάδας θα διατύπωνε τις ερωτήσεις.
Την ημέρα της συνέντευξης μαζευτήκαμε και τα δύο τμήματα μαζί, φορώντας τα καρτελάκια με τα ονόματα μας, προκειμένου να διευκολύνουμε τον επισκέπτη μας και να δώσουμε επισημότητα στον ρόλο μας. Τα παιδιά εξέφρασαν τις απορίες τους και ο διασώστης μας, μας απαντούσε με προθυμία. Διασκεδάσαμε παίζοντας τον ρόλο του δημοσιογράφου, μάθαμε να ακούμε και να περιμένουμε την σειρά μας και φυσικά πήραμε γνώσεις και μάθαμε τεχνικές γύρω από το θέμα που μας αφορούσε. Τραβήξαμε πολλές φωτογραφίες και ηχογραφήσαμε, με την βοήθεια κινητού, κάποιους διαλόγους. Στο τέλος προκειμένου να ευχαριστήσουμε τον επισκέπτη μας για την πολύτιμη βοήθεια του, του χαρίσαμε ένα από τα χάρτινα- χειροποίητα ασθενοφόρα μας.
Επίσκεψη από μαμά- νοσηλεύτρια
Επόμενη επίσκεψη στον χώρο του νηπιαγωγείου, σχετική με το διαπραγματευόμενο θέμα μας, ήταν εκείνη της μαμάς της Χρύσας. Ήρθε στον χώρο μας φορώντας την άσπρη της ρόμπα και κρατώντας ένα βαλιτσάκι με όλα τα απαραίτητα. Θα μας μιλούσε για το επάγγελμα της και για το πώς περιποιούμαστε ένα ανοιχτό τραύμα. Τα παιδιά διατύπωναν τις ερωτήσεις τους, εξέφραζαν λεκτικά τις απόψεις τους και επιδείκνυαν τις γνώσεις τους. Παρακολούθησαν τις οδηγίες της μαμάς νοσηλεύτριας και δοκίμασαν και τα ίδια να περιποιηθούν μια πληγή. Η επίσκεψη της, εμπλούτισε τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας και εμείς προκειμένου να την ευχαριστήσουμε της δωρίσαμε μια ευχαριστήρια αφίσα με τα ονόματα μας και την κεράσαμε γλυκίσματα.
Μετά το τέλος της επίσκεψης, τα παιδιά ανά ομάδες κάθισαν στον Η/Υ και με την βοήθεια του προγράμματος jigsaw προσπάθησαν να ανασυνθέτουν με την μορφή παζλ τις φωτογραφίες που είχαμε τραβήξει. Η δραστηριότητα αυτή τους άρεσε τόσο, που την καθιερώσαμε για τις επόμενες μέρες ακόμα και στις ελεύθερες.
Το πρόγραμμα δουλευόταν παράλληλα και με άλλες δράσεις και κατά την διάρκεια της αποκριάς, την Τσικνοπέμπτη συγκεκριμένα, ντύσαμε τα παιδιά “γιατρούς και νοσοκόμες” με αυτοσχέδιες αποκριάτικες στολές.
Πρόληψη ατυχημάτων
Όταν ολοκληρώσαμε τις δράσεις μας γύρω από τις «πρώτες βοήθειες», και με αφορμή το βιβλίο του Τριβιζά «Η νύχτα της μπανανόφλουδας», ασχοληθήκαμε λίγο και με το πώς πρέπει να προφυλάξουμε τους εαυτούς μας από το να πάθουμε κάποιο ατύχημα, τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο. Με την μέθοδο του καταιγισμού ιδεών τα παιδιά εξέφρασαν τις απόψεις τους γύρω από το τι πρέπει να προσέχουμε, που κρύβεται ο κίνδυνος , τι είναι επικίνδυνο σε διαφορετικά περιβάλλοντα Έπειτα με την βοήθεια της φωτογραφικής μηχανής φωτογράφισαν τις αρνητικές συμπεριφορές που πιθανότατα να οδηγούν σε ατύχημα και έλεγαν μια λεζάντα για κάθε φωτογραφία που τραβούσαν εμπεριέχοντας ένα θετικό μήνυμα. Στην συνέχεια περάσαμε τις φωτογραφίες στον Η/Υ και με την βοήθεια του word αντέγραψαν τις λεζάντες στον Η/Υ φτιάχνοντας μια αφισούλα με τίτλο «Το ατύχημα εγώ ν’ αποφύγω προσπαθώ».
Άλλη δραστηριότητα σχετική με την πρόληψη ατυχημάτων ήταν η εξής. Χωρισμένα σε ομάδες, έκοψαν από φυλλάδια, εφημερίδες και περιοδικά εικόνες που απεικόνιζαν ατυχήματα ή «επικίνδυνες» καταστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ατύχημα. Παρουσίασαν τις εικόνες στην ολομέλεια, συζητήσαμε γύρω από αυτές, τις ομαδοποίησαν και δημιούργησαν κολλάζ.
Επαφή με ηθικές αξίες
Στα πλαίσια του συγκεκριμένου προγράμματος δεν γινόταν να αφήσουμε απ’ έξω και τις αξίες του εθελοντισμού και της αλληλοβοήθειας, αρχές που χρησιμοποιούμε καθημερινά και μέσα στην τάξη και σχετίζονται άμεσα και με το πρόγραμμα. Πως δηλαδή να ευαισθητοποιηθούμε και να προσφέρουμε την βοήθεια μας σε αυτόν που την χρειάζεται με όποιον τρόπο μπορούμε.
Αφόρμηση προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν τα νήπια μας έδωσε ένα βιντεάκι με την παραβολή του καλού Σαμαρείτη που είδαν τα παιδιά στο youtube. Έκαναν τα σχόλια τους, εξέφρασαν τις απόψεις τους και δήλωσαν όλα, ότι και αυτά θα έκαναν το ίδιο. Στην συνέχεια αποτύπωσαν την παραβολή στο χαρτί με την βοήθεια του ιχνογραφήματος.
Στον ίδιο στόχο απευθυνόταν και η ανάγνωση του παραμυθιού «Οι γιατροί του βασιλιά και οι φρικαλέοι δράκοι» του Ευγένιου Τριβιζά, που είναι γραμμένο για τους «γιατρούς χωρίς σύνορα». Μετά την ανάγνωση του παραμυθιού, έγινε συζήτηση γύρω από το θέμα του και τα παιδιά εξέφρασαν τις απόψεις τους. Δραματοποίησαν τμήματα της ιστορίας και με την βοήθεια του Η/Υ είδαν φωτογραφικό υλικό και βίντεο στο διαδίκτυο που σχετιζόταν με την δράση του οργανισμού αυτού. Ενστερνιστήκαμε τόσο την διδασκαλία των ηθικών αυτών αξιών, που συμμετείχαμε εθελοντικά και σε έρανο για την βοήθεια μαθήτριας της πόλης μας.
Συνεργασία με γονείς
Με την έναρξη του προγράμματος οι γονείς είχαν ενημερωθεί σχετικά, σε απογευματινή συνάντηση γονέων. Επιπλέον παρακολουθούσαν την εξέλιξη των δράσεων μέσα από τα έργα των παιδιών, τα οποία εκθέταμε σε κοινόχρηστο χώρο.
Στο τέλος του προγράμματος, μετά την ολοκλήρωση των δράσεων, διοργανώσαμε από κοινού με το συστεγαζόμενο 68ο Νηπιαγωγείο ένα ολιγόωρο σεμινάριο, για τους γονείς με θέμα «Πρώτες βοήθειες σε παιδιά». Εισηγητές του σεμιναρίου ήταν ο διευθυντής του ΕΚΑΒ Ηρακλείου κ. Γιαννακουδάκης και ο διασώστης κ. Σωτηρόπουλος.
Πριν την έναρξη του σεμιναρίου έγινε η προβολή 2 βίντεο, που παρουσίαζαν τις δράσεις των νηπιαγωγείων καθώς υπήρχε και χώρος, όπου εκτίθεντο τα έργα των παιδιών. Με βιντεοπροβολέα και την χρήση PowerPoint πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του θεωρητικού μέρους και με επίδειξη σε πρόπλασμα (κούκλα) είδαμε τις τεχνικές στο πρακτικό μέρος. Η συμμετοχή των γονέων ήταν μαζική, παρακολούθησαν με ενδιαφέρον και έλυσαν τις απορίες τους.
Δραστηριότητες τελικής αξιολόγησης.
Προκειμένου να αξιολογήσουμε τις γνώσεις των παιδιών, εκτός από τα ατομικά φύλλα εργασίας που δίνονταν στο τέλος κάθε διδακτικής ενότητας, παίξαμε ένα παιγνίδι γνώσεων με ερωτήσεις. Τα παιδιά χωρισμένα τυχαία σε 3 ομάδες ανάλογα με την θέση που κάθονταν, έπρεπε να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικές με το πρόγραμμα. Δικαίωμα απάντησης είχε η ομάδα που ο παίχτης της ήταν ο πιο γρήγορος και προλάβαινε να χτυπήσει το κουδούνι στο κέντρο της παρεούλας. Νικήτρια ομάδα ήταν αυτή που θα απαντούσε στις πιο πολλές ερωτήσεις και θα κέρδιζε τον έπαινο του “καλύτερου διασώστη”. Tα μέλη των ομάδων αλληλεπίδρασαν μεταξύ τους αναπτύσσοντας σύνθετες δεξιότητες, κριτική σκέψη, επίλυση προβλημάτων, αναδιοργάνωση αποκτώμενης γνώσης κ.α.
Σε γενικές γραμμές το όλο πρόγραμμα στέφθηκε με επιτυχία, επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι του αναλυτικού προγράμματος καθώς και οι αναδυόμενοι στόχοι που προέκυψαν κατά την εξέλιξη του. Ενεργοποιήθηκαν τα παιδιά, έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον, κατάφεραν να αναδείξουν δεξιότητες και ικανότητες. Προσεγγίσαμε όλα τα γνωστικά αντικείμενα του αναλυτικού προγράμματος, πετύχαμε την ολόπλευρη και την ισόρροπη ανάπτυξη και εκτός από γνώσεις, κατάφεραν να αναπτυχθούν κοινωνικο-συναισθηματικά και να αναπτύξουν θετικές στάσεις για το αντικείμενο ξεπερνώντας τις φοβίες τους. Οι γονείς στήριξαν το πρόγραμμα,έδειξαν προθυμία και ανταποκρίθηκαν φέρνοντας σημαντικές πληροφορίες και ό,τι άλλο τους ζητήθηκε κατά την πορεία του προγράμματος.
Παραδοτέα προγράμματος
α) Οδηγός πρώτων βοηθειών για παιδιά. Πρόκειται για έναν εικονογραφημένο οδηγό με τεχνικές διάσωσης, όπως αυτές προέκυπταν από τα ευρήματα της έρευνας των ομάδων και την διδασκαλία καθώς επίσης περιλαμβάνει και “σενάρια ατυχημάτων”, υποβοηθητικά προκειμένου να έρθουν τα παιδιά πιο κοντά στον ρόλο του θύματος και του διασώστη και να αφομοιώσουν καλύτερα την νέα γνώση. Το εξώφυλλό του οδηγού δημιουργήθηκε από το παιδιά, όπου με την τεχνική του κολλάζ έκοψαν και κόλλησαν τις φωτογραφίες, που τραβήξαμε κατά την διάρκεια του προγράμματος
β) Δύο αφίσες: μια αφίσα με φωτογραφίες από τις δράσεις και τον τίτλο του προγράμματος, την οποία συνέθεσαν τα παιδιά με την βοήθεια των εκπαιδευτικών, κάνοντας χρήση κολλάζ και word. Και μια δεύτερη αφίσα σχετική με την πρόληψη ατυχημάτων με τίτλο “το ατύχημα εγώ ν' αποφύγω προσπαθώ” κάνοντας χρήση των ίδιων τεχνικών, όπως προαναφέρθηκε στην περιγραφή των δράσεων.
γ) Δημιουργήσαμε: αινίγματα και ένα τραγούδι καθώς και ατομικά φύλλα εργασίας για την αξιολόγηση.
δ) Movie-maker με την χρήση φωτογραφιών από τις δράσεις του προγράμματος, το οποίο προβλήθηκε στο σεμινάριο “πρώτων βοηθειών για παιδιά” που δόθηκε στους γονείς των παιδιών από το Ε.Κ.Α.Β.
ε) Ομαδική κατασκευή ασθενοφόρων από χάρτινα κουτιά γάλακτος και χαρτόνια.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Bass D.&Kibel, M. (2006). Πρώτες βοήθειες για βρέφη και παιδιά, εκδ. Ίριδα. Αθήνα.
Διαδημοτικό Δίκτυο Υγείας &Δήμος Αμαρουσίου, (2010).Μεγαλώνοντας μικρούς διασώστες, οδηγός πρώτων βοηθειών για παιδιά του Δημοτικού Σχολείου, Αθήνα.
Εντελάn Π.& Μαρμπορίνι Ρ.(2010). Ερευνώ και μαθαίνω το σώμα μου, εκδ. Σύγχρονοι Ορίζοντες. Αθήνα.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2003). Διαθεματικό πλαίσιο Προγραμμάτων σπουδών για το Νηπιαγωγείο.
Fornari G. (1996). Ταξίδι στο σώμα, εκδόσεις Καστανιώτη. Αθήνα.
Τριβιζάς Ε.(2012). Η νύχτα της μπανανόφλουδας, εκδόσεις Μεταίχμιο. Αθήνα.
Τριβιζάς Ε. (2013). Οι γιατροί του Βασιλιά και οι φρικαλέοι δράκοι, εκδόσεις Ψυχογιός. Αθήνα.
Ιστοσελίδες
Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος. http://www.pedtrauma.gr
Γιατροί χωρίς Σύνορα. http://www.msf.gr/
Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας. http://www.ekab.gr/
