Αναγνωρίζω τα συναισθήματά μου,εκφράζω τα συναισθήματά μου και μαθαίνω να τα διαχειρίζομαι!
ΑΝΝΑ ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ ΜΕΝΤΙΔΑΚΗ
(ΠΕ60 ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ - annafratzeskaki@gmail.com)
1ο Νηπιαγωγείο Αγίας Μαρίνας
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Όπως όλοι γνωρίζουμε ο ρόλος του σχολείου είναι καθοριστικός όχι μόνο όσον αφορά την παροχή γνώσεων αλλά και την διαμόρφωση προσωπικοτήτων με στέρεες ηθικές αρχές και ισχυρή αυτοαντίληψη. Γι’ αυτό και θα πρέπει να δίνει βαρύτητα και να ενισχύει τις συναισθηματικές και νοητικές ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Έτσι αποφασίσαμε φέτος από την αρχή της σχολικής χρονιάς να δώσουμε έμφαση στην ανάπτυξη του συναισθηματικού τους κόσμου.
Το πρόγραμμα “η χώρα των συναισθημάτων” υλοποιήθηκε το σχολικό έτος 2014-15 και διήρκησε όλη τη σχολική χρονιά. Συμμετείχαν 2 μεικτά τμήματα με σύνολο 34 παιδιών.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Διαχείριση και επίλυση συγκρούσεων,αναγνώριση και έκφραση συναισθημάτων,πρόγραμμα συναισθηματικής αγωγής.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η εποχή μας ενώ χαρακτηρίζεται από την εποχή της τεχνολογίας, των επιστημών και των ανακαλύψεων που σαφώς βελτιώνουν τη ζωή του ανθρώπου και θα έπρεπε να τον κάνουν περισσότερο χαρούμενο και ευτυχισμένο, αντιθέτως του προκαλούν αναστάτωση και σύγχυση. Περισσότερο τώρα παρά ποτέ, κλείνεται στον εαυτό του, δυσκολεύεται να αναγνωρίζει και να ερμηνεύει τα συναισθήματά του και να τα μοιράζεται με άλλους, δυσκολεύεται να επικοινωνεί….
Ο νέος αυτός ρυθμός δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη τη συμπεριφορά των μικρών παιδιών που βιάζονται να μιμηθούν τους μεγάλους. Τα σημερινά παιδιά είναι πιο μοναχικά, πιο καταπιεσμένα, πιο επιθετικά ,λιγότερα συνεργάσιμα.
Το Νηπιαγωγείο αποτελεί ένα χώρο ασφάλειας για τα μικρά παιδιά, ένα χώρο ένταξης όπου καλλιεργείται ένα κλίμα εμπιστοσύνης,αγάπης και αποδοχής. Σ’αυτό το χώρο τα παιδιά θα εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους, αλλά και θα ανακαλύψουν τον θαυμάσιο κόσμο των συναισθημάτων.
Τα παιδιά τις πρώτες μέρες στο σχολείο νιώθουν αμηχανία, ανασφάλεια και προσπαθούν με τη βοήθεια της Νηπ/γού να προσαρμοστούν στο νέο σχολικό περιβάλλον. Σιγά σιγά παραμερίζουν τον εγωκεντρισμό τους, ενισχύουν την αυτοπεποίθησή τους και εντάσσονται στην ομάδα δημιουργώντας φιλίες, συμπάθειες και παρέες. Μέσα από τις διάφορες καταστάσεις που βιώνουν τα παιδιά στο Νηπιαγωγείο , που τους προκαλούν συναισθηματική φόρτιση, αρχίζουν να κατανοούν πως τα έντονα συναισθήματα προκαλούν σύγχυση και πανικό και δεν βοηθάνε στην επίλυση των προβλημάτων μας.
Το πρόγραμμα συναισθηματικής αγωγής, σκοπό έχει να μάθει τα παιδιά να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να μάθουν να τα εκφράζουν και να τα διαχειρίζονται.
Πιο συγκεκριμένα :
Οι επιμέρους στόχοι του προγράμματος είναι:
-Nα αναγνωρίζουν προσωπικά χαρακτηριστικά και απόψεις.
-Να αναγνωρίζουν, να κατανοούν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους.
-Να μάθουν να διαχειρίζονται τα θετικά αλλά κυρίως τα αρνητικά συναισθήματα καθώς και τις -συγκρούσεις που πιθανόν ακολουθούν.
-Να κατανοήσουν ότι όλα τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά και να σκέφτονται με θετικά -συναισθήματα απέναντι στους άλλους.
-Να μάθουν να ελέγχουν τις παρορμήσεις τους και να δίνουν λύσεις που βοηθάει τους ίδιους -αλλά και τις ομάδες που συμμετέχουν .
-Να αποκτήσουν ενσυναίσθηση, αυτοεκτίμηση και να μάθουν να αποδέχονται την -διαφορετικότητα.
ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Το πρόγραμμα είναι απόλυτα συμβατό με το Δ.Ε.Π.Π.Σ και το Α.Π.Σ και περιλαμβάνει δραστηριότητες από τις γνωστικές περιοχές της Μελέτης Περιβάλλοντος,της Δημιουργίας και Έκφρασης, της Γλώσσας, των Μαθηματικών,της Μουσικής, της Προσωπικής και κοινωνικής Ανάπτυξης, και της χρήσης των Τ.Π.Ε σ’ ένα μαθησιακό περιβάλλον κατάλληλα διαμορφωμένο που προωθεί την συνεργασία και την κοινωνική αλληλεπίδραση.
MΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Κατά την υλοποίηση του προγράμματος προβήκαμε σε ερωτήσεις για το τι γνωρίζουν τα παιδιά για τα συναισθήματα και τι ήθελαν ουσιαστικά να μάθουν.
Οι δράσεις μας βασίστηκαν:
Σε καταιγισμό ιδεών
Σε διερευνήσεις μέσω ερωτημάτων και υποθέσεων
Στην ομαδοσυνεργατική μέθοδο
Στην διαθεματικότητα
Σε δραστηριότητες που είναι ευχάριστες για το παιδί (παιχνίδια ομαδικά ή ατομικά, θεατρική έκφραση, περιηγήσεις μέσω υπολογιστή, σε κατασκευές).
ΡΟΛΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
Είναι πάντα υποστηρικτικός και συμβουλευτικός. Έχει το ρόλο συντονιστή στην μαθησιακή διαδικασία. Οφείλει να βοηθά τα παιδιά να ανακαλύπτουν τον προσωπικό τους τρόπο οικοδόμησης της γνώσης, καλλιεργώντας μια ατμόσφαιρα αποδοχής και ισότιμης συμμετοχής. Ουσιαστικά βοηθά τα παιδιά διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους και στις ιδιαιτερότητές τους εξασφαλίζοντας την συμμετοχή όλων ανάλογα με τους ρυθμούς ανάπτυξής τους στην εκπαιδευτική διαδικασία.
ΑΦΟΡΜΗΣΗ -ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Αφορμή ήταν οι συνεχόμενες συγκρούσεις μεταξύ των παιδιών. Αφού ακούσαμε τους προβληματισμούς τους, ανταλλάξαμε πληροφορίες και αφήσαμε τα παιδιά να εκφράσουν ότι σκέφτονται γύρω από τα συναισθήματα όπου τα αποτυπώσαμε σε χαρτί( ιστόγραμμα).
Στη συνέχεια , συζητήσαμε με τα παιδιά τι ακριβώς θα ήθελαν να μάθουν σχετικά με το θέμα μας και ποιες δραστηριότητες θα ήθελαν να κάνουμε. Αυτή η συζήτηση αποτυπώθηκε σε ένα ιστόγραμμα.
• Ποια συναισθήματα ξέρουμε και ποια άλλα υπάρχουν;
• Από πού θα τα μάθουμε; και πως τα αναγνωρίζουμε;
• Τα ζώα έχουν συναισθήματα και εμείς τι αισθανόμαστε γι’ αυτά;
• Υπάρχουν θετικά και αρνητικά συναισθήματα;και πως μπορούμε να ελέγχουμε τα αρνητικά μας συναισθήματα;
• Πως αισθανόμαστε όταν μας απορρίπτουν;
• Να βρούμε τρόπους να παίζουμε χωρίς να τσακωνόμαστε;
Τα παιδιά έπειτα χωρίστηκαν σε ομάδες και ανάλαβαν να φέρουν πληροφορίες αφού πριν είχαμε συζητήσαμε από που μπορούμε να τις αντλήσουμε(βιβλία, παραμύθια, internet, CD..).
Σε αυτό το στάδιο, ενημερώνουμε και τους γονείς για το πρόγραμμα που θα ξεκινήσουμε και ζητάμε την βοήθειά τους .
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑ
Στόχος μας τα παιδιά να μάθουν να γράφουν και να αναγνωρίζουν λέξεις και συλλαβές από τα βασικά συναισθήματα: Λύπη, χαρά, θυμός, οργή και στη συνέχεια να αναγνωρίζουν και τα υπόλοιπα.
-
Να μπορούν να περιγράφουν τα συναισθήματα μέσα από τα παραμύθια,από εικόνες, ταινίες και να τα αναγνωρίζουν στον κύκλο του χρόνου (28η Οκτωβρίου, Πολυτεχνείο, Χειμώνας, Χριστούγεννα, Απόκριες, τα Χελιδονίσματα, 25η Μαρτίου, Πάσχα).
Δραστηριότητες
-Στην αρχή παρουσίασαν τον εαυτό τους και το όνομα τους στην ομάδα και μιμήθηκαν τις κινήσεις σύμφωνα με τα λόγια από το τραγουδάκι
«Τρέχω τρέχω και καλπάζω και σε σένα σταματώ
χάρισε μου το όνομα σου να το κάνω φυλακτό»
όπου σταματούσαν τυχαία σ΄ ένα παιδί και του ζητούσαν να τους χαρίσει το όνομα του (έβρισκε την καρτέλα με το όνομα του) . Το άλλο παιδί έγραφε το όνομα του νέου του φίλου μέσα σε ένα χαρτί και το κρατούσε φυλακτό. Στο τέλος παρουσίαζαν το νέο φίλο τους στην ομάδα και συζητούσαν μια ιστορία γι΄ αυτόν( τι θα μπορούσαν να κάνουν μαζί, τι θα μπορούσαν να μοιραστούν ….)
-Παρουσιάζουμε ως εποπτικό υλικό πίνακες αναφοράς με εικόνες από διάφορα συναισθήματα. Τα παιδιά εκτός από τα βασικά συναισθήματα προσπαθούν να μαντέψουν και πιο σύνθετα όπως περηφάνεια, θάρρος, ευαισθησία, θλίψη , οργή, βία. Έπειτα τα παιδιά σε καρτέλες μαθαίνουν να γράφουν και να διαβάζουν τις λέξεις των βασικών συναισθημάτων όπως ΛΥΠΗ – ΧΑΡΑ – ΘΥΜΟΣ – ΦΟΒΟΣ. Τα παιδιά μαθαίνουν παροιμίες που συνδέονται με συναισθήματα:
‘’Κακό χωριό, λίγα τα σπίτια’’, ‘’Ο κακός χρόνος περνάει, ο κακός γείτονας δεν περνάει’’.
-Διαβάσαμε γνωστά παραμύθια.(Η Χιονάτη με την μητριά της, Ο λύκος και τα 7 κατσικάκια, η πεντάμορφη και το τέρας, η δόνα η τερηδόνα, τα 3 μικρά λυκάκια) και τα παιδιά έπρεπε να μας περιγράψουν τα συναισθήματα που βίωναν οι ήρωες των παραμυθιών. Με αυτή την αφορμή ανακαλύψαμε τους χαρακτήρες που εμφανίστηκαν και τους ομαδοποιήσαμε σε κακούς και καλούς ζωγραφίζοντας τα πορτραίτα τους.
-Διαβάσαμε τα βιβλία της Μορόνι «θυμός»,«φόβος»,«λύπη»,«χαρά». Γνωρίσαμε τα συναισθήματα του θυμού και του φόβου, συζητήσαμε τους λόγους που μας προκαλούν αυτά τα συναισθήματα,τους καταγράψαμε και τους δραματοποιήσαμε. Στη συνέχεια ζωγραφίσαμε περιγράφοντας τι μας προκαλεί θυμό και φόβο.
-Ομαδοποιήσαμε τα συναισθήματα σε αυτά που κρατώ στην καρδιά μου και σε αυτά που τα κλειδώνω στο σεντούκι. Το κάθε παιδί έφτιαξε το δικό του « βιβλίο συναισθημάτων» με τις ατομικές του ζωγραφιές για τα συναισθήματά του. Τα παιδιά έμαθαν να μετατρέπουν τα ουσιαστικά σε ρήματα: Φόβος – φοβάμαι, χαρά – χαίρομαι, θυμός - θυμώνω,
-Αναλύσαμε τα συναισθήματα που μας προκαλούν οι εθνικές εορτές ( περηφάνια, θάρρος), το Πολυτεχνείο ( οργή, θυμός ), τα Χριστούγεννα (αγάπη, χαρά,) οι Απόκριες( διαβάσαμε την ιστορία του Αρλεκίνου, την ιστορία του δυστυχισμένου κλόουν), το Πάσχα ( θλίψη, πόνος, λύπη , στενοχώρια).
-Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να ακούσουν μια μεγάλη ποικιλία με ιστορίες με έντονη συναισθηματική φόρτιση όπως και στην συνέχεια να συζητήσουν για τα δικά τους συναισθήματα. Εργαστήκαμε πάνω σε δύο σημαντικά βιβλία με δυνατά μηνύματα αγάπης: ‘’Το δέντρο που έδινε ‘’, και ‘’ο μικρός πρίγκιπας’’. Στο πρώτο βιβλίο , κατασκευάσαμε μια μηλιά, όπου τα παιδιά έγραψαν σε καρδούλες το δικό τους μήνυμα για το τι χρειάζεται κάποιος για να είναι ευτυχισμένος και το κρέμασαν στο δέντρο την ιστορία του δέντρου την παρουσιάσαμε σε animation τα Χριστούγεννα σε σχετική εκδήλωση. Αναλύσαμε τις εκφράσεις από τα βιβλία διαβάζοντας μικρά αποσπάσματα:
Από τον μικρό Πρίγκηπα:
‘’Αν αγαπάς ένα λουλούδι που βρίσκεται σ΄ένα αστέρι, νιώθεις γλυκά τη νύχτα όταν κοιτάζεις τον ουρανό. Όλα τ΄αστέρια είναι ανθισμένα’’.(Αντουάν ντε Σαιντ Εξπερύ.Ο μικρός Πρίγκιπας).
Και από το Δέντρο που έδινε:
«Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια μηλιά που αγαπούσε ένα αγοράκι.»
‘’Πάρε τα κλαδιά μου’’ του είπε η μηλιά. ‘’και τότε θα είσαι ευτυχισμένος’’,Το αγόρι έκοψε τα κλαδιά της μηλιάς και τα πήρε μαζί του. Και η μηλιά ήταν ευτυχισμένη».
- Απαγγείλαμε το ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη
“Μου ΄φυγ΄ ένα συννεφάκι πάει τη λύπη στα βουνά
ψάχνει να χτίσει ένα σπιτάκι στο πάντα και στο πουθενά”.
Τα παιδιά ζωγράφισαν τις δικές τους λύπες και τις έστειλαν ψηλά στα σύννεφα…
-Με αφορμή την ανάγνωση της ιστορίας «ο βάτραχος είναι βάτραχος», τα παιδιά ενθαρρύνθηκαν να περιγράψουν τα πράγματα που κάνουν καλά και είναι περήφανα για τον εαυτό τους. Τα ζωγράφισαν στη συνέχεια στα πέταλα ενός λουλουδιού και έπαιξαν την «αλυσίδα της περηφάνιας». Κάθε παιδί γινόταν ο κρίκος της αλυσίδας αφού παρουσίαζε με δραματοποίηση αυτό που έκανε καλά και ήταν περήφανος γι΄ αυτό.
-Τα παιδιά παρακολουθώντας τη θεατρική παράσταση με το μικρό πρίγκηπα είχαν την ευκαιρία να πάρουν συνέντευξη απ’ τους ηθοποιούς και να μάθουν πως νιώθουν οι ίδιοι όταν βιώνουν διάφορους ρόλους, αν έχουν τρακ, αγωνία ,αν τους αρέσει όταν τους χειροκροτούν και με την σειρά τους να διηγηθούν τι συναισθήματα τους προκάλεσε η συγκεκριμένη παράσταση.
- Παρακολουθήσαμε μια κινηματογραφική ταινία με έντονα συναισθήματα (η tinkerbell και το τέρας του ποτέ)και συζητήσαμε τα συναισθήματα που μας προκάλεσε η ταινία αλλά και η πρώτη επαφή με τον κινηματογράφο(φοβήθηκαν, χάρηκαν, απόρησαν;..).Επίσης μας δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουμε για την διαφορετικότητα και την αποδοχή της.
-Ακούσαμε και συζητήσαμε κανόνες καλής συμπεριφοράς από το c.d με τις συμβουλές τους καλού λύκου και γράψαμε τους δικούς μας όπου τους συμβουλευόμασταν συνεχώς. Κατασκευάσαμε μια αφίσα με 3 διαβαθμίσεις-ευκαιρίες(στάσου-σκέψου-πράξε)για να μην φτάνουμε σε κατάσταση θυμού.
-Δημιουργήσαμε το δικό μας παραμύθι με ήρωες από τα αγαπημένα μας παραμύθια με τίτλο”o καλός Άγγελος του Βασιλιά»,το ζωγραφίσαμε και το κάθε παιδί το πήρε στο σπίτι του όπου το αφηγήθηκε στους γονείς του.
-Εξοπλίσαμε τη βιβλιοθήκη με σχετικά βιβλία και παραμύθια. Με αφορμή τη δανειστική βιβλιοθήκη συζητούσαμε κάθε φορά για τα συναισθήματα που μας προκαλούσε το βιβλίο που δανειζόμασταν. Διαβάζοντας ένα βιβλίο « τα ζώα πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο» συζητήσαμε για το πότε ένα βιβλίο είναι χαρούμενο ή λυπημένο και καταγράψαμε τις απόψεις των παιδιών(να μην το τσαλακώνουμε, να το φροντίζουμε….).
- Γράψαμε το αλφαβητάρι των συναισθημάτων και δημιουργήσαμε ένα ποιηματάκι για το τι είναι αγάπη. Έπειτα γράψαμε τη λέξη “σ΄αγαπώ” σε καρδούλες και τις ανταλλάξαμε μεταξύ μας. Στην γιορτή της μητέρας τα παιδιά έγραψαν σε κάρτες λόγια γλυκά και τις πρόσφεραν.
Παίξαμε γλωσσικά παιχνίδια
-Τα παιδιά περιέγραψαν πίνακες ζωγραφικής. Έβρισκαν τα κατάλληλα επίθετα για να προσδιορίσουν την αντίστοιχη κατάσταση(χαρούμενος,θυμωμένος,γελαστός,λυπημένος, φοβισμένος….).Κατάλαβαν τη σημασία των ρημάτων συνδυάζοντας εικόνα, λέξη και έκφραση(χαίρομαι,χαρά,χαρούμενος).
-Από περιοδικά κόψαμε διάφορες εικόνες με συναισθήματα και παίξαμε το παιχνίδι «σπασμένο τηλέφωνο».Ψιθυρίσαμε μια λέξη- ρήμα στο αυτί ενός παιδιού. Η λέξη περνούσε από παιδί σε παιδί μέχρι να φτάσει στο τελευταίο. Το τελευταίο εξηγούσε με παντομίμα τη λέξη στην ομάδα των θεατών . Τα παιδιά θεατές έδειχναν τη σωστή εικόνα κάνοντας σύγκριση με την αρχική περιγραφή.
-Βρήκαμε συνώνυμες λέξεις για τον θυμωμένο όπως οργισμένος- έξαλλος- νευριασμένος- εκνευρισμένος,για τον χαρούμενο χαμογελαστός -ευτυχισμένος, για τον λυπημένο στενοχωρημένος- κλαμένος- θλιμμένος,τον φοβισμένο- τρομαγμένο- τρομοκρατημένο και τις καταγράψαμε.
-Τα παιδιά σύγκριναν εικόνες θυμωμένων, φοβισμένων ανθρώπων με διαφορετικές διαβαθμίσεις των συναισθημάτων. Ενθαρρύνθηκαν να εκφράσουν με λόγια τις διαφορετικές εντάσεις του συναισθήματος θυμωμένος, πολύ θυμωμένος, πάρα πολύ θυμωμένος (συγκριτικός- υπερθετικός βαθμός των επιθέτων) και στη συνέχεια με μίμηση.
-Παίξαμε ένα ξύλινο παιχνίδι ταύτισης εικόνας και λέξεων με τα συναισθήματα αναγνωρίζοντας τις σωστές και περιγράφοντάς τις. Μελετήσαμε παροιμίες, γνωμικά και αναγνωρίσαμε το συμβολισμό τους. Παροιμίες όπως «φοβάται ο Γιάννης το θεριό και το θεριό το Γιάννη», «Άσπρισε σαν πανί» «Μαύρισε από το κακό του», τις δραματοποιήσαμε και τις ζωγραφίσαμε.
Να μπορούν να περιγράφουν τα συναισθήματα μέσα από τα παραμύθια,από εικόνες, ταινίες και να τα αναγνωρίζουν στον κύκλο του χρόνου (28η Οκτωβρίου, Πολυτεχνείο, Χειμώνας, Χριστούγεννα, Απόκριες, τα Χελιδονίσματα, 25η Μαρτίου, Πάσχα).
ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
-
Στόχος μας τα παιδιά να αναγνωρίσουν τα σχήματα, να προβούν σε ομαδοποιήσεις,αντιστοιχίσεις, ταξινομήσεις και να παίξουν με τα χρώματα ταυτίζοντάς τα με τα συναισθήματα.
Δραστηριότητες
-Με βάση τα σχήματα που έχουμε μάθει, τα παιδιά κατασκεύασαν σχηματούληδες όπου τα “ζωντάνεψαν” με διαφορετικά συναισθήματα. Στην συνέχεια ομαδοποιήσαμε τα σχήματα με το ίδιο συναίσθημα.
-Ομαδοποιήσαμε, ταξινομήσαμε τα συναισθήματα σε αρνητικά και θετικά. Παίξαμε το παιχνίδι: Βάλε χρώμα στα συναισθήματα. Τα παιδιά έπρεπε να χρωματίσουν κάθε συναίσθημα, με το χρώμα που πίστευαν ότι ταιριάζει. Έτσι δημιουργήσαμε και τον τροχό των συναισθημάτων.
-Μετρηθήκαμε στο ύψος και στο βάρος και κάναμε συγκρίσεις. Στο τέλος καταγράψαμε διαφορές και ομοιότητες και μάθαμε ότι ο καθένας μας είναι μοναδικός.
-Τις Απόκριες διαβάσαμε την ιστορία «του Αρλεκίνου» και συζητήσαμε τα συναισθήματα του Αρλεκίνου από την αρχή ως το τέλος. Με την βοήθεια των εικόνων τα παιδιά διηγήθηκαν την ιστορία σύμφωνα με την χρονική ακολουθία.
-Δημιουργήσαμε ένα ημερολόγιο με τα βασικά συναισθήματα όπου κάθε μέρα το παιδί καλούνταν να ζωγραφίσει πως ένιωθε και να το κολλήσει στο αντίστοιχο κουτάκι. Έπειτα γινόταν καταμέτρηση και βρίσκαμε ποιο συναίσθημα κυριαρχούσε τη συγκεκριμένη μέρα. Στην συνέχεια το αποτυπώσαμε σε γραφική αναπαράσταση στον υπολογιστή.
-Δημιουργήσαμε φύλλα εργασίας με μοτίβα ζωγραφίζοντας σε επανάληψη τα συναισθήματα(λύπη, χαρά, φόβος, λύπη, χαρά, φόβος.)
-Σε μια γωνιά της τάξης μας τοποθετήσαμε το καρεκλάκι του θυμού όπου πηγαίναμε εκεί όταν ήμασταν θυμωμένοι και μετρούσαμε από το 1-10 για να ηρεμήσουμε αλλά και ανάποδα. Κατασκευάσαμε το θερμόμετρο του θυμού με διαβαθμίσεις από το 1-10 και τοποθετούσαμε το όνομά μας ανάλογα με την ένταση του θυμού.
-Διαβάσαμε πολλές ιστορίες με εικόνες όπου κάθε φορά τα παιδιά καλούνταν να δημιουργήσουν μια σωστή διαδοχή καταστάσεων χρησιμοποιώντας λέξεις όπως, πριν, τώρα ,μετά, τέλος.
-Βρήκαμε εικόνες από διάφορα περιοδικά όπου τις ομαδοποιήσαμε και κατασκευάσαμε αφίσες με διαφορετικά συναισθήματα. Στην συνέχεια προβήκαμε σε συγκρίσεις.
-Παρουσιάσαμε πίνακες ζωγραφικής με χρώματα και σχήματα όπως του Leonid Afremov με πολύ έντονα χρώματα και « η χαρά της ζωής « του Ρόμπερ Ντελονέ. Ενθαρρύναμε τα παιδιά να γίνουν και εκείνοι μικροί καλλιτέχνες να φτιάξουν τους δικούς τους κύκλους αλλά και πίνακες με τα αγαπημένα τους χρώματα που ομορφαίνουν τη ζωή μας. Με χαρτιά γκοφρέ αγαπημένων χρωμάτων δημιούργησαν κύκλους μικρούς και μεγάλους και στη συνέχεια κινήθηκαν αυτοσχεδιάζοντας.
-Παίξαμε με συμμετρίες. Από διάφορες εικόνες που απεικόνιζαν συναισθήματα τις κόψαμε στη μέση και καλούνταν να βρουν το άλλο μισό κομμάτι και να το ενώσουν. Κινήθηκαν με ρυθμούς μουσικής χορεύοντας με το άλλο τους μισό. Σε φύλλο εργασίας όπου υπήρχε μισό πρόσωπο έπρεπε να προεκτείνουν την ζωγραφιά τους για να φτιάξουν και το άλλο μισό.
Στόχος μας τα παιδιά να αναγνωρίσουν τα σχήματα, να προβούν σε ομαδοποιήσεις,αντιστοιχίσεις, ταξινομήσεις και να παίξουν με τα χρώματα ταυτίζοντάς τα με τα συναισθήματα.
ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Στόχοι:
-
Να κατανοήσουν ότι ο καθένας είναι μοναδικός και διαφορετικός
-
Να μάθουν να τηρούν κανόνες για να μπορούν να συνυπάρχουν με την ομάδα
-
Να κατανοήσουν την έννοια της συνεργασίας ,της φιλίας και του σεβασμού
-
Να συζητήσουν για τα ζώα και τα συναισθήματα που βιώνουν
Δραστηριότητες
-Έπειτα από παρατήρηση και περιγραφή για τον εαυτό μας,διαπιστώσαμε ότι κανένας δεν είναι το ίδιο με τον άλλο. Μπορεί όμως να μην έχουμε το ίδιο χρώμα μάτια ή μαλλιά ή το ίδιο ύψους ή το ίδιο βάρος(μετρήσαμε με μέτρο το ύψος μας, με ζυγαριά το βάρος μας) αλλά στο σχολείο είμαστε όλοι ίσοι και όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα και στο παιχνίδι και στις διάφορες γωνιές. Έτσι κατασκευάσαμε τις δικές μας ταυτότητες και σημειώσαμε πάνω τα χαρακτηριστικά μας.
-Συζητήσαμε και θέσαμε τους δικούς μας κανόνες σωστής συμπεριφοράς όπου θα έπρεπε να μάθουμε να τους τηρούμε για να εξασφαλίσουμε ασφάλεια στον χώρο μας. Έτσι τα παιδιά απέκτησαν συνείδηση για το τι είναι δικό τους και τι όχι, κατανόησαν την έννοια της φιλίας και της συνεργασίας και έμαθαν να δείχνουν σεβασμό ο ένας απέναντι στον άλλο
-Με αφορμή ένα ατύχημα που συνέβη σ’ ένα δικό τους κατοικίδιο ζώο συζητήσαμε για τα ζώα και για τα συναισθήματα τους. Μας δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουμε ιστορίες που έχουν βιώσει τα παιδιά και κουβέντιασαν για ανάλογα συναισθήματα που ένιωσαν. Παρουσιάσαμε πίνακες ζωγραφικής με παραμελημένα και τα παιδιά μας μίλησαν για το πως ένιωθαν κάθε φορά τα ζώα, πως το κατάλαβαν , εξέφρασαν τις απόψεις τους για τις αιτίες που οδήγησαν να νιώθουν τα ζώα αυτά τα συναισθήματα, σύγκριναν δικά τους συναισθήματα με εκείνα των ζώων που απεικονιζόταν στις εικόνες. Πρότειναν τρόπους για το τι πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι για να είναι τα ζώα ευτυχισμένα και χαρούμενα(να τα φροντίζουν, να τα αγαπάνε..)και έφτιαξαν αφίσα.
-Ακούσαμε και είδαμε το παραμύθι « ο σκαντζόχοιρος που ήθελε να τον χαϊδέψουν» από τη διαδικτυακή διεύθυνση «ο μικρός αναγνώστης»και περιγράψαμε τα συναισθήματα που ένιωσε ο σκαντζόχοιρος.
-Μέσα σ΄ ένα κουτί(κουτί συναισθημάτων) κλείσαμε έναν καθρέπτη. Είπαμε στα παιδιά ότι εκεί κρυβόταν ένας μοναδικός άνθρωπος. Προσπάθησαν να μαντέψουν ή να φανταστούν ποιο ήταν το πολύ σημαντικό πρόσωπο που κρυβόταν μέσα στο κουτί. Στο τέλος ανοίξαμε το κουτί και κάθε παιδί είδε μέσα από τον καθρέπτη ότι ήταν ο εαυτός του, όπου τον περιέγραψε. Έπειτα ζωγράφισαν το πορτραίτο τους και έκαναν συγκρίσεις με τον εαυτό τους.
-Συζητήσαμε με τα παιδιά κατά πόσο τα συναισθήματα είναι κάτι απτό, πως θα μπορούσαμε να τα αντιληφθούμε , να τα καταλάβουμε , να τα δούμε. Δραματοποιήσαμε χαρακτήρες προσώπων που ένιωθαν είτε χαρά, ή λύπη, φόβο, θυμό και προσπαθήσαμε χρησιμοποιώντας τις αισθήσεις(να μαντέψουμε πότε με την όραση, πότε με την ακοή ή την αφή το ανάλογο συναίσθημα). Παίξαμε το παιχνίδι «μάντεψε πως νιώθω» και το παιχνίδι «κάνε ότι κάνω»(παιχνίδι παντομίμας, ένα παιδί έκανε κάτι και οι άλλοι έπρεπε να μαντέψουν και να το επαναλάβουν).
-Διαβάσαμε το βιβλίο «δεν είμαι αλλιώτικος απ’ τους άλλους» της Barbara Seuling .Συζητήσαμε για την διαφορετικότητα και αν πρέπει να φερόμαστε με διαφορετικό τρόπο σε αυτά τα άτομα.
-Ενθαρρύναμε τα παιδιά να διατυπώσουν τις ιδέες τους για να διαμορφώσουν μια γωνιά της τάξης σε γωνιά χαλάρωσης και ηρεμίας. Δώσαμε την ευκαιρία να σκεφτούν ποια γωνιά έπρεπε να επιλέξουν, και με ποια κριτήρια, με τι υλικά θα τι διακοσμούσαν; Τα παιδιά κατέθεσαν τις απόψεις τους και τις δικαιολόγησαν.
-Διαβάσαμε βιβλία «δεν φοβάμαι»από την σειρά της Γιαννίκου και συζητήσαμε για τους φόβους μας. Βρήκαμε τρόπους για να αντιμετωπίσουμε τους δικούς μας φόβους(φτιάξαμε την σούπα των φόβων).και παίξαμε παιχνίδια δραματοποίησης.
-Συζητήσαμε για το φαινόμενο του σεισμού και προσπαθήσαμε να αντιμετωπίσουμε το φόβο που νιώθουμε. Περιγράψαμε τα συναισθήματα που έχουμε βιώσει σε σεισμό και γράψαμε τα στάδια αντιμετώπισης. 1. γνωρίζω 2. μαθαίνω να αντιμετωπίζω 3. δεν φοβάμαι. Κάναμε πολλές ασκήσεις ετοιμότητας για να μπορούν τα παιδιά να εξοικειωθούν και να μη φοβούνται.
-Με αφορμή την εποχή της Άνοιξης ,συζητήσαμε για την αλλαγή του καιρού, της φύσης αλλά και της διάθεσης μας. Φυτέψαμε και ανανεώσαμε τον κήπο μας συζητώντας πόσο επηρεάζει το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε την ψυχική μας υγεία, τη δημιουργικότητα και την απόδοση μας.
-Δείξαμε εικόνες από το διαδίκτυο με διάφορα τοπία όπου το περιβάλλον έχει υποστεί καταστροφές. Παρατήρησαν , περιέγραψαν εικόνες με καμένα δάση, μολυσμένες λίμνες με νεκρά ψάρια, ακρογιαλιές πλημμυρισμένες με απόβλητα. αλλά και όμορφα τοπία.(ωραία κτίρια, καθαρό περιβάλλον, πολλά δάση…) Σχολίασαν, σύγκριναν και συμπέραναν ότι και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε μπορεί να έχει συναισθήματα θετικά και αρνητικά εξαιτίας των συμπεριφορών των ανθρώπων.
Να κατανοήσουν ότι ο καθένας είναι μοναδικός και διαφορετικός
Να μάθουν να τηρούν κανόνες για να μπορούν να συνυπάρχουν με την ομάδα
Να κατανοήσουν την έννοια της συνεργασίας ,της φιλίας και του σεβασμού
Να συζητήσουν για τα ζώα και τα συναισθήματα που βιώνουν
ΠΑΙΔΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ
Στόχοι:
-
Να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με ποικίλους τρόπους(μουσική,θεατρικό παιχνίδι,μίμηση,αυτοσχεδιασμός)και να κατανοήσουν ότι τα συναισθήματα εκφράζονται και με το σώμα μας
-
Να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση
-
Να απολαύσουν μουσικά κομμάτια και να αναγνωρίσουν συναισθήματα που προκαλούνται από αυτά.
Δραστηριότητες
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
-Κατασκευάσαμε τα σχήματα σε ομαδική εργασία δίνοντας τους έκφραση και συναίσθημα και στη συνέχεια τα ομαδοποιήσαμε.
-Τα παιδιά παροτρύνθηκαν να κόψουν και να κολλήσουν εικόνες από περιοδικά για να φτιάξουν κολάζ και να δημιουργήσουν τη χώρα της χαράς και της λύπης.
-Έπλασαν προσωπάκια από πλαστελίνη και πειραματίστηκαν για τις εκφράσεις και τα συναισθήματα που θα έδιναν σε κάθε προσωπάκι με διάφορα υλικά όπως κουμπιά,όσπρια…. Έδωσαν ονόματα και έφτιαξαν μικρές ιστορίες.
-Ενθαρρύνθηκαν να φτιάξουν προσωπάκια από χαρτί κάνσον δίνοντάς τους την έκφραση και τα χαρακτηριστικά που θέλουν χρησιμοποιώντας διάφορα υλικά.
-Παροτρύναμε τα παιδιά να παρατηρήσουν , να περιγράψουν και να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα που έβλεπαν σε πίνακες μεγάλων ζωγράφων. Προβληματίστηκαν με ερωτήσεις όπως πώς μπορεί ένας ζωγράφος να ζωγραφίσει τις εκφράσεις σ΄ ένα πρόσωπο, πώς να δείξει τα συναισθήματα. Τα παιδιά κατανόησαν ότι οι γραμμές, το σχήμα και τα χρώματα είναι τα βασικά στοιχεία για τις εκφράσεις των προσώπων. Η κάθε ομάδα περιέγραψε και ζωντάνεψε τον πίνακα της στην ολομέλεια της τάξης. Κάποιοι πίνακες που μελέτησαν τα παιδιά ήταν « το κορίτσι που γελά» του Γ. Ιακωβίδη, «η μητρική στοργή» του Γ. Ιακωβίδη, «η αυτοπροσωπογραφία» του Van Gogh..
-Γνωρίσαμε τον πίνακα του Da Vinci «Μόνα Λίζα». Παρατηρήσαμε τα λεπτομερή χαρακτηριστικά του προσώπου, τα σκούρα μάτια, τα λεπτά βλέφαρα, το περίφημο χαμόγελο. Προσπαθήσαμε να βρούμε τα συναισθήματα που κρύβει η Μόνα Λίζα. Ζωγραφίσαμε τη δική μας Τζοκόντα.
-Δημιούργησαν ένα διαφορετικό δέντρο, το δέντρο της αγάπης τα Χριστούγεννα. Σχεδίασαν και έκοψαν πολλές διαφορετικές καρδούλες όπου τις κρέμασαν στο δέντρο τους που θα στείλει την αγάπη σ΄ όλο τον κόσμο μοιράζοντας ευχές.
-Κατασκεύασαν «το φωτεινό σηματοδότη του θυμού» που έδειχνε τα τρία πράγματα που πρέπει να κάνει κάποιος όταν είναι θυμωμένος. Το κόκκινο λέει περίμενε μην κάνεις βιαστικά πράγματα. Το πορτοκαλί λέει σκέψου τι θα κάνεις για να ηρεμήσεις. Το πράσινο λέει κάνε αυτό που πρέπει. Τα παιδιά ανατρέχανε σ΄ αυτόν κάθε φορά που ήταν θυμωμένα.
-Φτιάξαμε τον δικό μας αρλεκίνο σε δύο ομάδες,με την τεχνική του κολάζ από ύφασμα και του δώσαμε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα που αποφάσισε η κάθε ομάδα(χαρά και θυμό).
-Εργαστήκαμε ομαδικά φτιάχνοντας το αποτύπωμα της παλάμης μας(με αφορμή το βιβλίο”τα χέρια δεν είναι για να δέρνουμε”),βρήκαμε την παλάμη του αγαπημένου μας φίλου και την “αγκαλιάσαμε”.
-Κατασκευάσαμε ομαδικά το δέντρο της φιλίας με αποτυπώματα χεριών και γράψαμε ένα δικό μας ποίημα που μιλάει για τη φιλία.
-Τα παιδιά κατασκεύασαν τις δικές τους μάσκες συναισθημάτων από διάφορα υλικά( χαρτί, πιάτα μιας χρήσεως ,χαρτοσακούλες, μπαλόνια)και τις ζωγράφισαν. Τις φόρεσαν και ανάλογα με το συναίσθημα που είχαν αποτυπώσει ενθαρρύνθηκαν να αυτοσχεδιάσουν, να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα τους.
-Μασκαρευτήκαμε τις Απόκριες, χορέψαμε, παίξαμε και συζητήσαμε για τα συναισθήματα μας.
-Κατασκευάσαμε το κουβάρι των συναισθημάτων δίνοντας σε κάθε χρώμα ένα συναίσθημα και στη συνέχεια παίξαμε συζητώντας πως έχουμε νιώσει. Περιγράφαμε ένα γεγονός ανάλογα με το χρώμα του κουβαριού που μας τύχαινε.
-Δημιουργήσαμε στο πάτωμα με πανιά τις δικές μας φατσούλες με τα βασικά συναισθήματα.
-Εικονογραφήσαμε το δικό μας παραμυθάκι «ο καλός Άγγελος του Βασιλιά.
-Κατασκευάσαμε με κουτάλες, κούκλες και παίξαμε κουκλοθέατρο.
-Κόψαμε από περιοδικά,εφημερίδες και παραμύθια διάφορες εικόνες με εκφράσεις προσώπων και δημιουργήσαμε μια αφίσα “με τα παραμύθια πως αισθάνονται”.
-Φτιάξαμε καρδούλα από γυαλί, την ζωγραφίσαμε και την χαρίσαμε στη μαμά για τη γιορτή της μητέρας.
-Κατασκευάσαμε κούκλες από εφημερίδες δίνοντάς τους ανάλογα χαρακτηριστικά με τα συναισθήματα παρουσιάζοντάς τα στην τελική γιορτή μας.
Να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με ποικίλους τρόπους(μουσική,θεατρικό παιχνίδι,μίμηση,αυτοσχεδιασμός)και να κατανοήσουν ότι τα συναισθήματα εκφράζονται και με το σώμα μας
Να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση
Να απολαύσουν μουσικά κομμάτια και να αναγνωρίσουν συναισθήματα που προκαλούνται από αυτά.
ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ
Στόχοι:
-
Nα μάθουν να συγκεντρώνονται,να βελτιώνουν τον ψυχοκινητικό τους συντονισμό μεταβάλλοντας την αίσθηση σε κίνηση.
-
Να επικοινωνήσουν μεταξύ τους παίζοντας παιχνίδια ρόλων εξοικοιώνοντάς τα με τεχνικές και τρόπους έκφρασης.
-
Να αποδεσμευτούν από δεσμεύσεις και αναστολές ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή τους.
-Τα παιδιά παροτρύνθηκαν να φτιάξουν με υφάσματα, τις χώρες της χαράς και της λύπης και έγιναν κάτοικοι των χωρών δείχνοντας με όλο τους το σώμα το ανάλογο συναίσθημα.
-Ενθαρρύνθηκαν να αναπτύξουν φανταστικούς ρόλους και καταστάσεις δραματοποιώντας μικρά θεατρικά σενάρια όπως μια μέρα στο γιατρό, δυο παιδιά μαλώνουν για τα τουβλάκια, μια μέρα με τη μαμά μου στο φούρνο κλπ.
-Έπαιξαν παιχνίδια με ζάρι που απεικόνιζε σε κάθε πλευρά του διαφορετικό συναίσθημα. Τα παιδιά αναπαριστούσαν ότι τους τύχαινε.
-Ενθαρρύνθηκαν να εκφράσουν το θυμό τους χορεύοντας το «θυμό του χορού» χορεύοντας με έντονη μουσική και σταδιακά καθώς άλλαζε η μουσική έδιωχναν το θυμό από πάνω τους, χρησιμοποιώντας όλο το σώμα τους. Έμαθαν νέους τρόπους για να αντιμετωπίζουν το θυμό όπως ασκήσεις χαλάρωσης και ηρεμίας, ρύθμιση της αναπνοής και των καρδιακών παλμών, την τεχνική του μπαλονιού ( φούσκωναν ένα μπαλόνι και έβαζαν το θυμό τους και τον εκνευρισμό τους μέσα).
-Διαβάσαμε την ιστορία του Πινόκιο ,βρήκαμε τα συναισθήματα του σε κάθε φάση της ιστορίας. Μεταμορφώθηκαν σε μαριονέτες και μιμήθηκαν τις κινήσεις της μαριονέτας Πινόκιο και τα συναισθήματα του.
-Παρατήρησαν εικόνες με κλόουν σε διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις. Προτρέψαμε τα παιδιά να περιγράψουν τα συναισθήματα, να βρουν τους λόγους που ένιωθαν έτσι και να μεταμορφωθούν στους κλόουν των εικόνων. Υποδυθήκαμε διάφορους ρόλους στο αποκριάτικο πάρτυ μας.
-Είδαμε στο διαδίκτυο ηφαίστεια να εκρήγνυνται και τα παιδιά ενθαρρύνθηκαν να μεταμορφωθούν σε ηφαίστεια του θυμού , που βγάζουν φωτιές και λάβα και εκρήγνυνται αλλά σιγά σιγά ηρεμούν και οι φωτιές σβήνουν.
-Παίξαμε ομαδικά παιχνίδια στην αυλή που προωθούσαν την συνεργασία και την ομαδικότητα. Παιχνίδια όπως: ο χαρταετός και η ουρά του, ψαράδες με τα δίχτυα τους, τυφλόμυγα, το μπαλόνι, φωλιές, ο βοηθός….
-Παρακολουθήσαμε Καραγκιόζη και παίξαμε με τη σκιά του σώματός μας έξω στη αυλή αλλά και πίσω από έναν προβολές.
-Παίξαμε παιχνίδια μίμησης με χαρτοσακούλες, μπαλόνια, χάρτινα πιάτα, με τις μάσκες από τα μπαλόνια, με τις κουτάλες ..
-Υποδυθήκαμε ρόλους από πολλά παραμύθια(ο δυστυχισμένος κλόουν,η χρυσομαλλούσα και οι 3 αρκούδες, ο χιονάνθρωπος που δεν ήθελε να λιώσει ,λιγουλάκι χειμώνας), και συζητήσαμε για τα συναισθήματα των ηρώων.
-Δραματοποιήσαμε το δικό μας παραμυθάκι «ο καλός άγγελος του βασιλιά» και το παρουσιάσαμε στους γονείς.
ΜΟΥΣΙΚΗ
Στόχοι:
-
Να απολαύσουν μουσικά κομμάτια και να μάθουν να αναγνωρίζουν συναισθήματα που προκαλούνται από μουσικά κομμάτια
-
Να εκφράζουν συγκεκριμένα συναισθήματα παίζοντας μουσικούς ήχους ή χορεύοντας
-
Να αλληλεπιδρούν χορεύοντας σε ζευγάρια ή σε κύκλο
-
Να μάθουν να ασκούνται στον αυτοέλεγχο
Δραστηριότητες
-Τα παιδιά εξέφραζαν κάθε φορά τα συναισθήματα που τους προκαλούνται από την ακρόαση διαφόρων μουσικών κομματιών. Περιέγραψαν,αυτοσχεδίασαν, δραματοποίησαν, χόρεψαν, ζωγράφισαν τα διαφορετικά ακούσματα .Μερικά μουσικά κομμάτια που επιλέξαμε: το χαμόγελο της Τζοκόντα του Χατζηδάκη, Vivaldi “οι τέσσερις εποχές»,το soundtrack του forest gump, “όπου υπάρχει αγάπη”Χορωδία Λάμπρου.
-Δημιουργήσαμε την δική μας ιστορία «ο καλός άγγελος του βασιλιά» και καλέστηκαν τα παιδιά να την εμπλουτίσουν με μουσικά όργανα τα οποία επέλεξαν σύμφωνα με την κατάσταση που βίωναν κάθε φορά οι ήρωες(πιατίνια για τον φόβο, τύμπανο για τον θυμό,…)
-Προσκαλέσαμε στο σχολείο μουσικό, γονέα ενός παιδιού όπου μας μίλησε για την μουσική, το ρυθμό, τη μελωδία μαθαίνοντάς μας τα μουσικά ακούσματα. Μας ενημέρωσε για τα συναισθήματα του κάθε φορά που γράφει μουσική και παίζει. Μας έπαιξε διάφορα είδη μουσικής και τα παιδιά ζωγράφισαν τις εικόνες που τους δημιουργούνται από τα διαφορετικά ακούσματα.
-Με αφορμή την ανάγνωση της ιστορίας « το δέντρο που έδινε» τα παιδιά αντιστοίχισαν εικόνες του παραμυθιού με το συναίσθημα και τη μελωδία που νόμιζαν ότι ταίριαζε, στη συνέχεια ανταποκρινόταν στα μουσικά ερεθίσματα παίζοντας τις ανάλογες σκηνές του παραμυθιού. Η μουσική που επιλέξαμε ήταν του Μάνου Χατζηδάκη «το νησί των συναισθημάτων».
-Ακούσαμε το τραγούδι «όπου υπάρχει αγάπη» από την χορωδία του Λάμπρου και παίξαμε με τις λέξεις και τις εικόνες του τραγουδιού.
-Τραγουδήσαμε το τραγούδι «τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο» όπου τα παιδιά το ζωγράφισαν.
-Μάθαμε αρκετά αποκριάτικα τραγούδια που προκαλούν χαρά και γέλιο όπως «καλώς το καρναβάλι», «μας ήρθε πάλι το καρναβάλι»,αλλά και μουσικά κομμάτια από το C.D.του VIVALDI όπου κινηθήκαμε σε ανάλογους ρυθμούς .Ακούσαμε τραγούδια για την Άνοιξη, για την γιορτή της μητέρας και διάφορα άλλα που προκαλούν διάφορα συναισθήματα και ξεχωρίσαμε ποια προκαλούν χαρά, ποια λύπη ,θυμό ή και φόβο.
-Παίξαμε τις μουσικές καρέκλες χρησιμοποιώντας λέξεις από συναισθήματα και παιχνίδια που προκαλούν γέλιο όπως: «χωρίς λόγια», «ακίνητο νερό»,κάντε το και εσείς», «κάνε μια γκριμάτσα», «μυτοαλευρώματα»,”αγαλματάκια”κ.ά
Nα μάθουν να συγκεντρώνονται,να βελτιώνουν τον ψυχοκινητικό τους συντονισμό μεταβάλλοντας την αίσθηση σε κίνηση.
Να επικοινωνήσουν μεταξύ τους παίζοντας παιχνίδια ρόλων εξοικοιώνοντάς τα με τεχνικές και τρόπους έκφρασης.
Να αποδεσμευτούν από δεσμεύσεις και αναστολές ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή τους.
Να απολαύσουν μουσικά κομμάτια και να μάθουν να αναγνωρίζουν συναισθήματα που προκαλούνται από μουσικά κομμάτια
Να εκφράζουν συγκεκριμένα συναισθήματα παίζοντας μουσικούς ήχους ή χορεύοντας
Να αλληλεπιδρούν χορεύοντας σε ζευγάρια ή σε κύκλο
Να μάθουν να ασκούνται στον αυτοέλεγχο
ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Στόχοι:
-
Να έρθουν σε επαφή με τον Υπολογιστή και να μάθουν να τον χειρίζονται δημιουργικά.
-
Να κατανοήσουν ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι επικοινωνίας(skype..ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) και δημιουργικής έκφρασης (λογισμικά ζωγραφικής,προγράμματα παιχνιδιών,δημιουργίας ηλεκτρονικού βιβλίου..)
Δραστηριότητες
Να έρθουν σε επαφή με τον Υπολογιστή και να μάθουν να τον χειρίζονται δημιουργικά.
Να κατανοήσουν ότι υπάρχουν και άλλοι τρόποι επικοινωνίας(skype..ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) και δημιουργικής έκφρασης (λογισμικά ζωγραφικής,προγράμματα παιχνιδιών,δημιουργίας ηλεκτρονικού βιβλίου..)
-Τα παιδιά έμαθαν να εντοπίζουν τα γράμματα στον υπολογιστή και προσπαθούσαν να γράψουν λέξεις που δήλωναν συναισθήματα.
-Δημιούργησαν στον υπολογιστή φατσούλες με τα βασικά συναισθήματα και τις εκτυπώσαμε.
-Έπαιξαν πολλά παιχνίδια παιδαγωγικά σε C.D και συζήτησαν τι συναισθήματα τους προκαλούσαν(χαρά,λύπη…).
-Γράψαμε το όνομά μας και το τηλέφωνό μας στον υπολογιστή και κάναμε μια λίστα όπου την μοιραστήκαμε όλοι μαζί για να επικοινωνούμε τηλεφωνικά.
-Με την βοήθεια του προτζέκτορα παρακολουθήσαμε πολλά βίντεο με ιστορίες δίνοντάς μας ερεθίσματα για συζήτηση.
-Γνωρίσαμε έναν διαφορετικό τρόπο επικοινωνίας. Επικοινωνήσαμε με άλλο σχολείο(μέσω skype) για να δούμε ένα παλιό μας μαθητή , συζητήσαμε με τα άλλα παιδιά εκφράζοντας πως νιώθουμε γι’ αυτή την εμπειρία. Έπειτα ζωγραφίσαμε ομαδικά και μέσω scanner, τους την στείλαμε με email.
-Παίξαμε πολλά δημιουργικά παιχνίδια με διάφορα λογισμικά και ζωγραφίσαμε δημιουργώντας ψηφιακά κολάζ με λογισμικά ανοιχτού τύπου όπως το tuxpaint, revelation natural art.
-Το παραμύθι που δημιούργησαν τα ίδια τα παιδιά “ Ο καλός Άγγελος του Βασιλιά”το μετατρέψαμε σε ηλεκτρονικό βιβλίο όπου αισθάνθηκαν πολύ περήφανα.
-Αναζητήσαμε με τη βοήθεια της μηχανής αναζήτησης της google-εποπτικό υλικό εικόνες, βιβλία, παιχνίδια , βίντεο, μουσικά μοτίβα σχετικά με το θέμα μας.
-Xρησιμοποιήσαμε το πρόσθετο μέσο translate της μηχανής αναζήτησης της google για να μεταφράσουμε και να ακούσουμε τις λέξεις «σ΄ αγαπώ» και «καλημέρα»σε διάφορες γλώσσες. Με την λέξη «σ’αγαπώ» δημιούργησαμε το δέντρο της αγάπης.
-Αναζητήσαμε και διαβάσαμε σχετικά βιβλία από την διαδικτυακή διεύθυνση του μικρού αναγνώστη http://www.mikrosanagnostis.gr/ όπως:το ”ο σκαντζόχοιρος που ήθελε να τον χαϊδέψουν “
«το λελέκι και οι φίλοι του»,«η κοκκινοσκουφίτσα από μέσα».
-Επισκεφτήκαμε και γνωρίσαμε διαδικτυακά το μουσείο των συναισθημάτων στην Αθήνα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε σε τρία στάδια
Αρχική αξιολόγηση: Ανάδειξη των ιδεών ,απόψεων των παιδιών σχετικά με τα συναισθήματα
Μέθοδοι και τεχνικές
· Καταιγισμός ιδεών(ιστογράμματα)
· Αφήγηση ιστοριών και περιστατικών που έχουν βιώσει τα ίδια
· Επίδειξη εικόνων
· Ιχνογράφημα
Διαμορφωτική αξιολόγηση: Σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος
Μέθοδοι και τεχνικές
· Συζήτηση στην ομάδα
· Συστηματική παρατήρηση
· Φωτογραφικό υλικό και κάθε άλλο υλικό αναπαραγωγής(κάμερα,κασετόφωνο)
Τελική αξιολόγηση:
1o: Αξιολόγηση μαθησιακών στόχων
Μέθοδοι και τεχνικές
· Δραστηριότητες για την αξιοποίηση των γνώσεων
· Συστηματική παρατήρηση(φύλλα παρατήρησης, Ημερολόγιο Νηπ/γού)
· Φάκελοι αξιολόγησης Portfolio
Συμπεράναμε λοιπόν ότι τα παιδιά:
• Συνειδητοποίησαν και ξεκαθάρισαν τα αρνητικά από τα θετικά συναισθήματα.
• Κατάφεραν να διαχειρίζονται κάποια αρνητικά συναισθήματα όπως το φόβο και το θυμό.
• Απέκτησαν προσωπική υπευθυνότητα, θετική αυτοεκτίμηση και αποδοχή. Έμαθαν να εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους και δεν ντρέπονταν να τα εκφράζουν στους συμμαθητές τους.
-
Έμαθαν να προβληματίζονται και να προσπαθούν μόνα τους να βρουν λύσεις σε κάποια προβλήματα.
• Έμαθαν να ενεργούν με λιγότερη επιθετικότητα και βία μέσα στην τάξη και να υπακούν σε κανόνες που τους θέταμε όλοι μαζί δείχνοντας τον ανάλογο σεβασμό στους άλλους.
-
Απόλαυσαν τη χαρά της συνεργασίας και κατάφεραν να μειώσουν στάσεις διεκδικητικές μέσα από την ομαδική δημιουργία, τα παιχνίδια, τους θεατρικούς αυτοσχεδιασμούς, τη σωματική έκφραση και την εικαστική επικοινωνία.
-
Καλλιεργήθηκε η φαντασία τους, διασκέδασαν, απόλαυσαν τη διήγηση παραμυθιών και την αφήγηση μύθων, εμπλούτισαν τον προφορικό τους λόγο και αλληλεπίδρασαν συναισθηματικά μέσω της τέχνης.
-
Το πρόγραμμα αυτό συνέβαλε στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και στην καλλιέργεια της συναισθηματικής τους νοημοσύνης, κάνοντάς τα πιο ικανά, πιο χαρούμενα και πιο δημιουργικά.
Οι γονείς ήταν ευχαριστημένοι από τις αλλαγές που παρατήρησαν στα παιδιά τους επισημαίνοντας την ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας, αποδοχής και διαχείρισης των συναισθημάτων τους.
Οι εκπαιδευτικοί έμειναν ικανοποιημένοι αφού οι αρχικοί στόχοι επιτεύχθηκαν και τα παιδιά κατάφεραν να αποκτήσουν ατομικές και κοινωνικές δεξιότητες.
Η τελική παρουσίαση του προγράμματος: μια κουκλοθεατρική παράσταση που έχει δημιουργηθεί από τα ίδια τα παιδιά όπου την παρουσιάσαμε στους γονείς με το κλείσιμο της σχολικής χρονιάς.
Έμαθαν να προβληματίζονται και να προσπαθούν μόνα τους να βρουν λύσεις σε κάποια προβλήματα.
Απόλαυσαν τη χαρά της συνεργασίας και κατάφεραν να μειώσουν στάσεις διεκδικητικές μέσα από την ομαδική δημιουργία, τα παιχνίδια, τους θεατρικούς αυτοσχεδιασμούς, τη σωματική έκφραση και την εικαστική επικοινωνία.
Καλλιεργήθηκε η φαντασία τους, διασκέδασαν, απόλαυσαν τη διήγηση παραμυθιών και την αφήγηση μύθων, εμπλούτισαν τον προφορικό τους λόγο και αλληλεπίδρασαν συναισθηματικά μέσω της τέχνης.
Το πρόγραμμα αυτό συνέβαλε στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και στην καλλιέργεια της συναισθηματικής τους νοημοσύνης, κάνοντάς τα πιο ικανά, πιο χαρούμενα και πιο δημιουργικά.
