Η ζωή και το έργο του Νίκου Γκάτσου

Μουσική εκδήλωση με θέμα το έργο του Νίκου Γκάτσου

Ευτυχία Διακάτου
(ΠΕ16.01 ΜΟΥΣΙΚΗΣ ‐ eutuxiadiakatou@hotmail.com)
1ο Δημοτικό Σχολείο Γαζίου

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στο πλαίσιο καλλιέργειας της μουσικής παιδείας σε μαθητές Δ’, Ε’ και ΣΤ’ τάξης σχολείου της περιφέρειας δημιουργήθηκε τμήμα χορωδίας με σαράντα παιδιά. Επιδιώχθηκε και επετεύχθη γνωριμία και επαφή με το έργο ενός από τους σπουδαιότερους Έλληνες ποιητές, του Νίκου Γκάτσου. Αντικείμενο σπουδής ήταν έργα του τα οποία μελοποίησαν σημαντικοί Έλληνες συνθέτες όπως οι: Χατζηδάκις, Θεοδωράκης, Ξαρχάκος, Μούτσης και Κηλαηδόνης.
Αναλύθηκαν δεκαοχτώ ποιήματα και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε η εκμάθησή τους με συνοδεία μουσικής. Τα έργα τραγουδήθηκαν από τη χορωδία των παιδιών με τη συνοδεία ενός μικρού ορχηστρικού συνόλου που δημιουργήθηκε, ενώ κάποια από αυτά χορογραφήθηκαν.
Στο τέλος της σχολικής  χρονιάς παρουσιάστηκε η δουλειά μας, μέσα από την αναπαράσταση μιας μουσικής εκπομπής, με μουσικοχορευτικό περιεχόμενο, στην οποία οι μαθητές ανέλαβαν ρόλους παρουσιαστών, χορευτών και τραγουδιστών.


ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Μουσική, Νίκος Γκάτσος, μελοποιημένη ποίηση, λογοτεχνία, χορωδία, διαθεματικότητα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Σημαντικό κομμάτι της μουσικής αποτελεί η μελοποιημένη ποίηση. Η Ελληνική λογοτεχνία αποτελεί βασικό κομμάτι της εκπαίδευσής μας, καθώς μας επιτρέπει να ερχόμαστε σε επαφή με το έργο μεγάλων συγγραφέων και ποιητών. Χάρη σ’ αυτούς δημιουργήθηκαν κάποια από τα ωραιότερα τραγούδια που χιλιοτραγουδήθηκαν από το ευρύ κοινό και εξέφρασαν χαρές, λύπες, επιθυμίες αλλά και διαμαρτυρία σε περιόδους που ο λαός μας καταπιέστηκε (γερμανική κατοχή, δικτατορία κ.ά.).
Ο Νίκος Γκάτσος, σημαντικός Έλληνας ποιητής, μεταφραστής και στιχουργός, γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1911 στην Ασέα Αρκαδίας και πέθανε στις 12 Μαΐου 1992 στην Αθήνα. Ήδη κατά τη φοίτησή του στο γυμνάσιο είχε έρθει σε επαφή με τα λογοτεχνικά βιβλία, τις μεθόδους αυτοδιδασκαλίας ξένων γλωσσών, το θέατρο και τον κινηματογράφο. Συνεργάστηκε στενά με τους κορυφαίους Έλληνες συνθέτες: M. Χατζιδάκι, Μ. Θεοδωράκη, Στ. Ξαρχάκο, Δ. Μούτση Λ. Κηλαηδόνη κ.ά. σε κορυφαίες δημιουργίες και επιτυχίες όπως: «Αθανασία», «Χάρτινο το φεγγαράκι», «Της γης το χρυσάφι», «Ρεμπέτικο», «Αρχιπέλαγος», «Πήρες το μεγάλο δρόμο», «Λαϊκή Αγορά», «Αν θυμηθείς τ' όνειρό μου», κ.ά.

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
Σκοπός του συγκεκριμένου προγράμματος, είναι η γνωριμία των μαθητών με έναν ποιητή της νεότερης ελληνικής ιστορίας, τον Νίκο Γκάτσο καθώς και η γνωριμία τους με τη μελοποιημένη ποίηση, η οποία σχετίζεται άμεσα με τη λογοτεχνία. Με άλλα λόγια, σκοπός του προγράμματος είναι η εξοικείωση των μαθητών με το συγκεκριμένο είδος μουσικής, το οποίο δεν είναι ανάμεσα στις μουσικές προτιμήσεις τους.

Επιμέρους διδακτικοί στόχοι του προγράμματος
Α. ως προς το γνωστικό αντικείμενο
  • να αποκτήσουν οι μαθητές μουσική παιδεία
  • να καλλιεργήσουν τις  τραγουδιστικές τους δεξιότητες
  • να αναπτύξουν, δεξιότητες διερεύνησης και συλλογής πληροφοριών, χρησιμοποιώντας τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ)
Β. ως προς τη μαθησιακή διαδικασία
  • να αναπτύξουν οι μαθητές την κριτική και δημιουργική σκέψη τους
  • να καλλιεργήσουν το αίσθημα της συμμετοχής και της συλλογικής προσπάθειας
  • να μάθουν να δουλεύουν ομαδοσυνεργατικά για την υλοποίηση ενός κοινού στόχου
  • να αποκτήσουν προσωπική υπευθυνότητα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
Από τον Οκτώβριο σχεδιάστηκε και κατατέθηκε στο Γραφείο Σχολικών Δραστηριοτήτων, για την ενότητα πολιτιστικών θεμάτων, το πρόγραμμά μας, με τίτλο «Η ζωή και το έργο του Νίκου Γκάτσου» το οποίο εντάχθηκε στη θεματολογία «Μουσικό Εργαστήρι». Παράλληλα οι μαθητές των Δ’, Ε’ και ΣΤ’ τάξεων έλαβαν πρόσκληση, για να συμμετέχουν στη δημιουργία χορωδιακού τμήματος, εκτός του σχολικού τους ωραρίου, ορίζοντας την Κυριακή ως μέρα συνάντησης στο σχολείο. Ο αριθμός συμμετοχής των μαθητών σταθεροποιήθηκε, έπειτα από λίγες εβδομάδες, στους σαράντα.
Στις πρώτες πρόβες, πραγματοποιήθηκε η εκγύμναση της φωνής, μέσω φωνητικών ασκήσεων ενώ με μουσικοκινητικά παιχνίδια επιχειρήθηκε η κατάκτηση της έννοιας του ρυθμού. Παράλληλα με αυτές τις δράσεις, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και ανέλαβαν να αναζητήσουν και να συγκεντρώσουν πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Νίκου Γκάτσου μέσω του διαδικτύου. Ταυτόχρονα τους ανακοινώθηκε ο προγραμματισμός μουσικής εκδήλωσης στο τέλος της σχολικής χρονιάς καθώς και η συμμετοχή του τμήματος στο Φεστιβάλ Χορωδιών, τον Μάιο. Τα παιδιά έδειξαν μεγάλο ενθουσιασμό και ενδιαφέρον για αυτές τις συμμετοχές.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα τα παιδιά έφεραν στην τάξη, έντυπες, όσες πληροφορίες αλίευσαν από το διαδίκτυο, οι οποίες αποτέλεσαν αφορμή  για συζήτηση. Έγινε αναφορά σε βασικές βιογραφικές πληροφορίες, στη δράση, στην πορεία και σε σημαντικές φυσιογνωμίες που καθόρισαν την εξέλιξη του ποιητή.
Σε επόμενη συνάντηση της χορωδίας, προβλήθηκε εκπαιδευτικό υλικό, αφιέρωμα στον Γκάτσο,  από το αρχείο ντοκιμαντέρ της Δημόσιας Τηλεόρασης ΕΡΤ (Μέρος 1 και Μέρος 2).
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε διδασκαλία μελοποιημένων ποιημάτων, ξεκινώντας με την ανάγνωση και την ανάλυσή τους ως ποιητικά κείμενα. Δημιουργήθηκε ένα μικρό ορχηστρικό σύνολο, αποτελούμενο από τέσσερα μουσικά όργανα (ένα αρμόνιο, δύο κιθάρες κι ένα τύμπανο), το οποίο ανέλαβε τη συνοδεία της χορωδίας, ολοκληρώνοντας με τον τρόπο αυτόν το μουσικό μας σύνολο.
Κατά τη διάρκεια διδασκαλίας των  τραγουδιών, κάποιοι από τους μαθητές εξέφρασαν την επιθυμία να τραγουδήσουν μόνοι, ζητώντας κάποιο solo. Η διαδικασία ακολουθήθηκε ελεύθερα από όποιον επιθυμούσε να δοκιμαστεί και τα αποτελέσματα ήταν απρόσμενα θετικά. Οι μαθητές παρακολούθησαν με ενδιαφέρον και θαυμασμό τους συμμαθητές τους να ξεδιπλώνουν τις τραγουδιστικές τους ικανότητες, χωρίς ενδοιασμούς κι αρνήσεις. Η υποστήριξη των θεατών προς τον «δοκιμαζόμενο» μαθητή ήταν εντυπωσιακή, ενώ η διαδικασία λειτούργησε ενθαρρυντικά και για άλλους μαθητές. Η επιθυμία των παιδιών για αλλαγή των προδιαγεγραμμένων δράσεων έφερε στην επιφάνεια άγνωστες πτυχές της προσωπικότητάς τους, αφού εκφράστηκαν συναισθήματα αλληλεγγύης, υποστήριξης και ενίσχυσης του ενός προς τον άλλο, εκπλήσσοντας όλους τους συμμετέχοντες θετικά.
Η ανταπόκριση που έλαβε η πρωτοβουλία των παιδιών, να αναλάβουν ρόλο τραγουδιστών ξεχωριστά από το χορωδιακό σύνολο, έγινε αφορμή να εκδηλωθεί από κάποιους άλλους μαθητές η επιθυμία να αναλάβουν να συνοδεύσουν ορισμένα από τα τραγούδια με χορευτικό τρόπο. Από κοινού επιλέχθηκαν κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά χορευτικά τραγούδια και δημιουργήθηκαν συγκεκριμένες χορογραφίες για καθένα από αυτά. Οι ρυθμοί που επιλέχτηκαν ήταν «χασάπικο» και «χασαποσέρβικο». Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες των τεσσάρων και έξι ατόμων και δοκίμασαν τις χορευτικές τους ικανότητες. Επέλεξαν, στη συνέχεια, τον ρυθμό που επιθυμούσαν και προχώρησαν στην εκμάθηση της χορογραφίας.  
Η παρέμβαση αυτή των μαθητών μορφοποίησε την αρχική ιδέα της μουσικής εκδήλωσης σε παρουσίαση μουσικοχορευτικής παράστασης και πιο συγκεκριμένα στη δραματοποίηση μιας μουσικής τηλεοπτικής εκπομπής. Οι μαθητές κλήθηκαν πλέον να καλύψουν και ρόλους παρουσιαστών, μαζί με αυτούς των χορευτών και των τραγουδιστών. Γράφτηκε το σενάριο (το οποίο μπορείτε να βρείτε στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ), με οχτώ βασικούς ρόλους παρουσιαστών - σχολιαστών, ενός εξ’ αυτών ο ρόλος του κεντρικού παρουσιαστή.

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Το θέμα διασυνδέθηκε με πολλά γνωστικά αντικείμενα. Πρώτο και κύριο της μουσικής, καθώς βασικός στόχος του προγράμματος ήταν η απόκτηση μουσικής παιδείας των μαθητών μέσω της εκμάθησης μεμονωμένων τραγουδιών (μελοποιημένων ποιημάτων). Για τις ανάγκες αυτές οργανώθηκε μουσικό σύνολο αποτελούμενο από χορωδία και ορχηστρικό σύνολο. Τα τραγούδια που διδάχθηκαν τα παιδιά ήταν:
  1. ''Χάρτινο το φεγγαράκι'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις  
  2. ''Κεμάλ'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  3. ''Η μικρή Ραλλού'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  4. ''Περιμπανού'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  5. ''Η μπαλάντα του Ούρι'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  6. ''Ξενιτιά'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  7. ''Κυκλαδίτικο'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  8. ''Έλα πάρε μου τη λύπη'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  9. ''Άσπρο περιστέρι'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  10. ''Μια φορά κι έναν καιρό'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  11. ''Τ' αστέρι του βοριά'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  12. ''Αγαπώ μια καρδερίνα'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μάνος Χατζηδάκις
  13. ''Είχα φυτέψει μια καρδιά'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Μίκης Θεοδωράκης
  14. ''Μάτια βουρκωμένα'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Σταύρος Ξαρχάκος
  15. ''Γεια σου χαρά σου Βενετιά'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Σταύρος Ξαρχάκος
  16. ''Το δίχτυ'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Σταύρος Ξαρχάκος
  17. ''Σ' έβλεπα στα μάτια'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Δήμος Μούτσης
  18. ''Μια Κεφαλλονίτισσα'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Λουκιανός Κηλαηδόνης
  19. ''Η ενδεκάτη εντολή'', στίχοι Νίκος Γκάτσος, μουσική Γιώργος Χατζηνάσιος

Η Λογοτεχνία συνδέθηκε από την αρχή με το θέμα, αφού η ανάγνωση και η ανάλυση ποιητικών κειμένων του Νίκου Γκάτσου, ήταν μια από τις πρώτες ενέργειες που επιχειρήθηκαν.
Η Θεατρική Αγωγή παρουσιάστηκε στη συνέχεια αναγκαία και απαραίτητη, καθώς η εξέλιξη του προγράμματος πήρε άλλη τροπή. Πλέον ο προσανατολισμός της όλης προσπάθειας έγινε πάνω στα πρότυπα μιας μουσικοχορευτικής εκπομπής που παρουσιάστηκε στο τέλος της σχολικής χρονιάς και συμμετείχαν οι μαθητές με ρόλους παρουσιαστών, χορευτών, τραγουδιστών και μουσικών. Γράφτηκε το σενάριο της εκδήλωσης σύμφωνα με το οποίο συμμετείχαν όλοι στη χορωδία, η καθηγήτρια της μουσικής και τρεις εκ των μαθητών στο ορχηστρικό σύνολο και οκτώ μαθητές με ρόλους σχολιαστών-παρουσιαστών. Αφού μοιράστηκαν οι ρόλοι, δουλέψαμε πάνω στη δραματοποίησή τους. (Το σενάριο μπορείτε να το διαβάσετε στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ).
Ακολούθησε η σκηνογραφία της παράστασης, ενώ έπειτα από συζήτηση, συναποφασίστηκαν τα κοστούμια των χορωδών, των χορευτών, των τραγουδιστών καθώς και το σκηνικό της εκδήλωσης.
Στο πλαίσιο της Φυσικής Αγωγής εντάσσονται όλες οι μουσικοχορευτικές δράσεις και η προετοιμασία των χορογραφιών που συνόδευσαν κάποια από τα τραγούδια
Η υποστήριξη των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας υπήρξε καταλυτικής σημασίας για τη διαμόρφωση και την υλοποίηση του προγράμματος. Οι μαθητές, από την πρώτη στιγμή, ανέτρεξαν σε διάφορες ιστοσελίδες του διαδικτύου προκειμένου να αντλήσουν πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Νίκου Γκάτσου. Παράλληλα, εξοικειώθηκαν με το λογισμικό Youtube, καθώς τους ζητήθηκε να αναζητήσουν και να ακούσουν ξανά, στο σπίτι τους, τα τραγούδια που είχαν διδαχθεί στην τάξη.
Στη συνέχεια προβλήθηκε στην τάξη το αφιέρωμα - ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ.: «Παρασκήνιο, Αφιέρωμα στον Νίκο Γκάτσο» (Μέρος 1 και Μέρος 2).  Σε συνεργασία με τους μαθητές, αποφασίστηκε να επιλεχθούν και να γίνει μοντάζ κάποιων αποσπασμάτων του συγκεκριμένου αφιερώματος, με σκοπό να ενσωματωθούν στην παρουσίαση του προγράμματός στη γιορτή λήξης του σχολικού έτους, στις 10 Ιουνίου, στο κέντρο πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων «Κουρήτες». Τα παιδιά συμμετείχαν στη διαδικασία επιλέγοντας τα κομμάτια εκείνα που θεώρησαν σημαντικά και ακολούθησε συζήτηση στην τάξη, για τη μουσική υπόκρουση που θα μπορούσε να τα συνοδεύσει. Οι ιδέες τους ήταν εξαιρετικές. Ακολούθησε επεξεργασία των βίντεο. Το τελικό αποτέλεσμα είναι διαθέσιμο εδώ: Video1, Video2, Video3, Video4  
Η όλη διαδικασία συνέβαλε στην καλλιέργεια αισθημάτων αυτοεκτίμησης και αυτοσεβασμού, καθώς οι μαθητές αναγνώρισαν την προσωπική τους συμβολή στη συλλογική προσπάθεια.
Μια πρώτη προβολή της δουλειάς μας ήταν η συμμετοχή μας στο 2ο Φεστιβάλ Χορωδιών που πραγματοποιήθηκε στις 10 Μαΐου 2015 στο κινηματοθέατρο Αστόρια. Οι μαθητές της χορωδίας εκπροσώπησαν το σχολείο μας (1ο Δημοτικό Σχολείο Γαζίου) τραγουδώντας τρία από τα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι («Ξενιτιά», «Κυκλαδίτικο» και «Έλα πάρε μου τη λύπη») που διδάχθηκαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Θερμές ευχαριστίες στην κυρία Μαγδαληνή Επταμηνιτάκη (ΠΕ 70) για τον παρακινητικό της ρόλο στο να ξεκινήσει αυτή η εισήγηση, καθώς και στην κυρία Στέλα‐Μαρίνα Κωστάκη (ΠΕ 70) για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Οι πολύτιμες συμβουλές και διορθώσεις της, η άμεση ανταπόκρισή της, δίνοντας λύση κάθε φορά που κρινόταν αναγκαίο, έκαναν την παρουσία της καταλυτική στην ολοκλήρωση της εισήγησης.
Επίσης, θερμές ευχαριστίες στον φίλο τεχνολόγο μηχανικό πληροφορικής, κύριο Χαράλαμπο Τζεδάκη για την υποστήριξή του στην ηχογράφηση του ηχητικού εισαγωγικού αποσπάσματος που ακούγεται στο θεατρικό δρώμενο, καθώς και στην επεξεργασία των μερών του video  που προβάλλονται κατά τη διάρκεια.
Τέλος, θερμές ευχαριστίες στον κύριο Εμμανουήλ Νικηφόρο, για την πρωτοβουλία του να μαγνητοσκοπήσει, αφιλοκερδώς, κάποιες από τις πρόβες της χορωδίας, τη συμμετοχή μας στο 2ο Φεστιβάλ Χορωδιών, καθώς και να επεξεργαστεί επιπλέον δικό μας υλικό από προηγούμενες πρόβες. Ο κ. Νικηφόρος παρευρέθη και στην εκδήλωση της παρουσίασης του θεατρικού δρώμενου, εξασφαλίζοντάς μας βιντεοσκοπική κάλυψη. Στη συνέχεια, αφού συγκέντρωσε όλο το υλικό, το μόνταρε και δημιούργησε ένα dvd το οποίο μοιράστηκε σε όλα τα παιδιά-μέλη της χορωδίας ως ενθύμιο! Έχοντας τη διάθεση να συμμετέχει μαζί μας σε αυτή τη χαρά, αν και ερασιτέχνης εικονολήπτης, με αγάπη και μεράκι δημιούργησε κάτι αξιέπαινο.


ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Μουσικό αφιέρωμα στον ποιητή Νίκο Γκάτσο
θεατρικό δρώμενο


Κεντρικοί ρόλοι μουσικού αφιερώματος στον ποιητή Νίκο Γκάτσο:

κεντρικός παρουσιαστής τηλεοπτικής μουσικής εκπομπής
καλεσμένη1
καλεσμένος2
καλεσμένος3
καλεσμένη4
καλεσμένη5
καλεσμένη6
καλεσμένος7
καλεσμένη8


(Η χορωδία τραγουδά το τραγούδι)
«Μια φορά κι έναν καιρό» (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)

Παρουσιαστής: (απευθυνόμενος στο κοινό) Καλησπέρα σας! Καλώς ήρθατε! Απόψε έχουμε πολύ καλή παρέα. Θα σας τη συστήσω στη συνέχεια. Ο λόγος που μαζευτήκαμε όλοι εδώ; Είμαστε εδώ για να τιμήσουμε έναν μεγάλο μας ποιητή, τον Νίκο Γκάτσο. Κι όχι μόνο δηλαδή. Έχουμε πολύ ωραία τραγούδια. Θα διασκεδάσουμε, θα χορέψουμε, θα τραγουδήσουμε και θα γλεντήσουμε. Καλησπέρα Άντζελα!
Καλεσμένη1: (απευθυνόμενη στον παρουσιαστή) Καλησπέρα Κων/νε! Χαίρομαι πολύ που είμαι απόψε εδώ!
Παρουσιαστής: Ποια είναι η δική σου αίσθηση για τον Γκάτσο;
Καλεσμένη1: Αυτός ο ψηλός, ελαφρά σκυφτός άντρας, με τα μάτια που έκαψαν καρδιές «πάντα λίγο ερεθισμένα σαν από μια μόνιμη αϋπνία», περιγράφει ο Ελύτης, αυτός ο λιγομίλητος με το βλοσυρό ύφος, ο ήρεμος και υπαινικτικός στις κρίσεις του, που έβαζε τους συνομιλητές του σε σκέψεις, περιβαλλόταν ή δημιουργούσε μια απίθανη αύρα.
Παρουσιαστής: Καλησπέρα Σέρτζιο!
Καλεσμένος2: Καλησπέρα Κων/νε!
Παρουσιαστής: Κατά τη γνώμη σου, τι θα έλεγες ότι χαρακτηρίζει τα ποιήματα και τους στίχους του Νίκου Γκάτσου;
Καλεσμένος2: Ζωή - Έρωτας, Πόνος - Θάνατος και Ελπίδα - Ανάσταση, είναι το τρίπτυχο του Νίκου Γκάτσου. Αυτό το τρίπτυχο χαρακτηρίζει την ποίηση και τα τραγούδια του.
Παρουσιαστής: (απευθυνόμενος στο κοινό, δίνει πάσα για το video που θα ακολουθήσει) Μ’ ενημερώνουν πως έχουμε να δούμε ένα  video. Για να το παρακολουθήσουμε…


(Η χορωδία τραγουδά τα τραγούδια)
«Το δίχτυ» (Ν. Γκάτσος - Σ. Ξαρχάκος)
«Γεια σου χαρά σου Βενετιά» (Ν. Γκάτσος - Σ. Ξαρχάκος)
«Σ’ έβλεπα στα μάτια» (Ν. Γκάτσος - Δ. Μούτσης)
« Έλα πάρε μου τη λύπη» (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)
«Άσπρο περιστέρι» (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)

Παρουσιαστής: Γεια σου Νικόλα!
Καλεσμένος3: (απευθυνόμενος στον παρουσιαστή και στους καλεσμένους) Καλησπέρα κι από μένα σε όλη την όμορφη παρέα.
Παρουσιαστής: Όλα καλά; Σε βλέπω θες να πεις κάτι από την αρχή.
Καλεσμένος3: Ναι, καλά το κατάλαβες. Θεωρώ αναπόσπαστο μέρος του αφιερώματος αυτού, την αναφορά μας στην «Αμοργό»!!
Παρουσιαστής: Ασφαλώς, βέβαια…
Καλεσμένος3: Λοιπόν, ο Νίκος Γκάτσος είναι 32 χρονών, όταν το 1943 εκδίδει την «Αμοργό». Ένα έργο 20 μόνο σελίδων, σαν λυρική αντίσταση στο ζοφερό τοπίο της κατοχής. Η «Αμοργός» εκφράζει τη συνδιαλλαγή του ποιητή με το φαινόμενο της ζωής.
Παρουσιαστής: Μάλιστα!
Καλεσμένος3: Κι εδώ, Κων/νε θα μου επιτρέψεις να σου γνωρίσω, μια πολύ καλή φίλη δίπλα μου, η οποία είναι πολυτάλαντη και συνονόματή σου, η Κωνσταντίνα. Την παρακάλεσα να μας απαγγείλει ένα απόσπασμα από την «Αμοργό».
Παρουσιαστής: Καλωσόρισες Κωνσταντίνα! Σε ακούμε!
Καλεσμένη4: Καλησπέρα, καλώς σας βρίσκω. Είναι μεγάλη μου τιμή να είμαι απόψε εδώ μαζί σας, για τον σπουδαίο αυτό άνθρωπο και ποιητή. Σας διαβάζω, λοιπόν, ένα απόσπασμα από την «Αμοργό»: «Χρόνια και χρόνια πάλεψα με το μελάνι και το σφυρί βασανισμένη καρδιά μου. Με το χρυσάφι και τη φωτιά, για να σου κάμω ένα κέντημα, ένα ζουμπούλι πορτοκαλιάς. Μιαν ανθισμένη κυδωνιά να σε παρηγορήσω. Εγώ που κάποτε σ’ άγγιξα με τα μάτια της πούλιας. Και με τη χαίτη του φεγγαριού σ’ αγκάλιασα και χορέψαμε μες στους καλοκαιριάτικους κάμπους. Πάνω στη θερισμένη καλαμιά και φάγαμε μαζί το κομμένο τριφύλλι. Μαύρη μεγάλη μοναξιά, με τόσα βότσαλα τριγύρω στο λαιμό, τόσα χρωματιστά πετράδια στα μαλλιά σου»…

(σιωπή για λίγα δευτερόλεπτα…)
Παρουσιαστής: Ο Νίκος Γκάτσος, δεν ήταν μόνο ο ποιητής της «Αμοργού» αλλά και ο δημιουργός πολλών τραγουδιών. Μαρία, καλησπέρα, χαίρομαι που σε βλέπω!
Καλεσμένη5: Κι εγώ το ίδιο Κων/νε! Χαίρομαι που είμαι εδώ μαζί σας, με όλους τους φίλους, και θεωρώ σπουδαία την αναφορά μας σε μια τόσο μεγάλη προσωπικότητα της Ελλάδας. Πολύ σωστά, όπως είπες κι εσύ, ο Γκάτσος δημιούργησε πολλά τραγούδια, θα ήθελα όμως να σημειώσω τη στενή σχέση του με τον Μάνο Χατζηδάκι. Ήταν πολύ καλοί φίλοι και μέσα σε 45 χρόνια η διαρκής αυτή σχέση τους, γέννησε 10 κύκλους τραγουδιών και πολλά σκόρπια τραγούδια.
Παρουσιαστής: Μάλιστα. Κύριε σκηνοθέτα, το video παρακαλώ…


(Η χορωδία τραγουδά τα τραγούδια)
«Χάρτινο το φεγγαράκι», (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)
«Περιμπανού», (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)
«Μάτια βουρκωμένα», (Ν. Γκάτσος - Σ. Ξαρχάκος)
«Η μπαλάντα του Ούρι» (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)
«Ξενιτιά», (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)
«Κυκλαδίτικο» (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)

Παρουσιαστής: Να καλωσορίσουμε στη συντροφιά μας την Κατερίνα! Μαέστρο, είναι εύκολο να μας παίξεις κάτι για την Κατερίνα μας;

(Η ορχήστρα παίζει το τραγούδι «Αγαπώ μια καρδερίνα» και τραγουδά μόνο ο παρουσιαστής δίνοντας πάσα στην καλεσμένη6)

    Αγαπώ μια καρδερίνα σ’ ένα πράσινο κλαδί
Τη φωνάζουν Κατερίνα και δεν θέλει να με δει
Κάνει πείσματα, κάνει πείσματα, κάνει πείσματα το παιδί
Παιγνιδίσματα, παιγνιδίσματα, παιγνιδίσματα δηλαδή
Αγαπώ μια καρδερίνα, μα δεν θέλει να με δει]

Καλεσμένη6: Ευχαριστώ πολύ, Κων/νε μου! Ένα ακόμη όμορφο τραγούδι σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και μουσική Μάνου Χατζηδάκι!
Παρουσιαστής: Έτσι ακριβώς! Και ακριβώς δίπλα στην Κατερίνα να καλωσορίσουμε τον Μάνο.
Καλεσμένος7: Καλησπέρα κι από μένα. Νομίζω πως κάπου εδώ παίρνουν σειρά άλλοι 4 σημαντικοί συνθέτες οι οποίοι συνεργάστηκαν με τον Νίκο Γκάτσο, κι αναφέρομαι στον Ξαρχάκο, τον Θεοδωράκη, τον Μούτση και τον Κηλαηδόνη. Τις συνεργασίες αυτές με τον ποιητή θα τις χαρακτηρίζαμε περισσότερο… εποχικές, με αποτέλεσμα να έχουμε σημαντικές δημιουργίες.
Παρουσιαστής: Εξαιρετικοί όλοι τους!.... Καλησπέρα Αριέτα!
Καλεσμένη8: Καλησπέρα Κων/νε, καλησπέρα σε όλους! Θα ήθελα να συμπληρώσω στα λόγια του Μάνου, ότι ο Γκάτσος μαζί με τον Θεοδωράκη έγραψαν κάποια χαρακτηριστικά τραγούδια των χρόνων του ‘60. Τότε λοιπόν ξεκινά συνεργασία με τον Ξαρχάκο, την περίοδο ‘70 - ‘80, καθώς και με τους Μούτση - Κηλαηδόνη.
Παρουσιαστής: Για να δούμε ένα ακόμη video…



(Η χορωδία τραγουδά τα τραγούδια)
«Μια Κεφαλλονίτισσα», (Ν. Γκάτσος - Λ. Κηλαηδόνης)
«Είχα φυτέψει μια καρδιά», (Ν. Γκάτσος- Μ.Θεοδωράκης)
«Η μικρή Ραλλού», (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκης)
«Κεμάλ», (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)
«Τ’ αστέρι του βοριά», (Ν. Γκάτσος - Μ. Χατζηδάκις)
«Η 11η εντολή», (Ν. Γκάτσος - Γ. Χατζηνάσιος)


Παρουσιαστής: Κάπου εδώ φτάσαμε στο τέλος και για… φέτος. Να ευχαριστήσουμε τους τραγουδιστές, τους χορευτές και τους μουσικούς μας. Ελπίζουμε να σας κρατήσαμε καλή παρέα. Σας ευχόμαστε, μέχρι να ξανασυναντηθούμε, να έχετε ένα όμορφο καλοκαίρι με πολλή μουσική!... Γιατί η μουσική δίνει ψυχή στις καρδιές… και φτερά στη σκέψη!

(Η χορωδία τραγουδά το τραγούδι)
«Στην υγειά μας» (Π. Κανάρης)


Τέλος

ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Γκάτσος, Ν.,  Αμοργός, Εκδόσεις Πατάκη
Γκάτσος, N., Όλα τα τραγούδια,  Εκδόσεις Πατάκη
Δασκαλόπουλος, Δ., Νίκος Γκάτσος ένας αφοσιωμένος «Μπιλιέτο»,  Παιανία 1998
Θανόπουλος, Γ., Ο Νίκος Γκάτσος και η ελληνική λαϊκή παράδοση Εκδόσεις Αρμός. Αθήνα 2011
Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, Εστία Ιταλίας, Αφιέρωμα στον ποιητή Νίκο Γκάτσο
Αναρτήθηκε από στις
Ετικέτες ,