Απόκτηση βασικών γνώσεων για την ενέργεια και τρόποι εξοικονόμησής της, στα πλαίσια συμμετοχής του σχολείου μας στο πρόγραμμα 50-50 Euronet Οικολογικά Σχολεία
Μαρία-Άννα Ζαρωνάκη, Δημήτριος Σπανός, Χρυσούλα Χαιρέτη
(ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ - mzaronaki@gmail.com, ΠΕ11 ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ - spandim68@gmail.com, ΠΕ70 ΔΑΣΚΑΛΩΝ - xrisi.xereti@gmail.com)
12ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
...Επιστρέφοντας από μια ημερησία εκδρομή στο σχολειό βρήκα τα φώτα του διαδρόμου ανάμενα και σκέφτηκα γιατί; Yπάρχει λόγος να χρησιμοποιούμε την ενέργεια όταν δεν μας είναι απαραίτητη; Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι προβληματισμοί μου για το πώς και εμείς μπορούμε να προσφέρουμε στην μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και όταν ήρθε η ανακοίνωση για την εφαρμογή του προγράμματος EURONET 50-50 αμέσως ξεκίνησα τις ενέργειες για την συμμετοχή του σχολείου μας , ρώτησα για συνεργάτες βρήκα πρόθυμους και έγινε η αρχή ...
Έχοντας λοιπόν διάφορους προβληματισμούς που σχετίζονται με ζητήματα σχετικά με την ενέργεια θελήσαμε να οδηγήσουμε τους μαθητές σε ένα ταξίδι, κάνοντας τους κοινωνούς των ενεργειακών θεμάτων και ευαισθητοποιώντας τους μέσα από τη δική τους καθημερινότητα. Έτσι σκεφτήκαμε ότι ο καλύτερος τρόπος θα ήταν αν οι ίδιοι να εμπλακούν σε δραστηριότητες που να σχετίζονται με το σχολικό περιβάλλον και την εξοικονόμηση ενέργειας στο ίδιο το σχολείο τους. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά θα έρχονταν αντιμέτωπα με διάφορους προβληματισμούς και ταυτόχρονα μέσα από τις δικές τους δράσεις θα βελτίωναν ένα κομμάτι της δικό τους, το ίδιο το σχολείο που αποτελεί τον μικρόκοσμο της κοινωνίας μας.
Έχοντας λοιπόν διάφορους προβληματισμούς που σχετίζονται με ζητήματα σχετικά με την ενέργεια θελήσαμε να οδηγήσουμε τους μαθητές σε ένα ταξίδι, κάνοντας τους κοινωνούς των ενεργειακών θεμάτων και ευαισθητοποιώντας τους μέσα από τη δική τους καθημερινότητα. Έτσι σκεφτήκαμε ότι ο καλύτερος τρόπος θα ήταν αν οι ίδιοι να εμπλακούν σε δραστηριότητες που να σχετίζονται με το σχολικό περιβάλλον και την εξοικονόμηση ενέργειας στο ίδιο το σχολείο τους. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά θα έρχονταν αντιμέτωπα με διάφορους προβληματισμούς και ταυτόχρονα μέσα από τις δικές τους δράσεις θα βελτίωναν ένα κομμάτι της δικό τους, το ίδιο το σχολείο που αποτελεί τον μικρόκοσμο της κοινωνίας μας.
παρουσιαση Euronet 50 50 from maria-anna
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
Ενέργεια, πηγές και μορφές ενέργειας, εξοικονόμηση ενέργειας, οικολογικά σχολεία, EURONET 50-50.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ζούμε σε μια συνεχώς εξελισσόμενη και αναπτυσσόμενη κοινωνία, όπου υπάρχει επάρκεια αγαθών και δύσκολα θα συμβιβαστούμε με λίγα. Αν μπορέσουμε να μάθουμε τι είμαστε, τότε θα διαχειριστούμε καλύτερα τον κόσμο γύρω μας. Ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί πλέον με ένα απλό πάτημα ενός κουμπιού να έχει όλα όσα χρειάζεται χωρίς να σκέφτεται τα αποτελέσματα των πράξεών του. Οι συνέπειες αυτές είναι πλέον ορατές σε ολόκληρο τον πλανήτη! Όντας λοιπόν και εμείς αναπόσπαστα κομμάτια αυτού του μικρού, αλλά σπουδαίου πλανήτη, δεν μπορούμε παρά να επηρεαζόμαστε από όλες αυτές τις αλλαγές. Επειδή όμως έχουμε την τάση να ερμηνεύουμε τα πάντα μέσα από την υποκειμενική λογική μας, χρειαζόμαστε σωστή και συστηματική ενημέρωση καθώς και μεγάλη προσπάθεια για επίκαιρη πληροφόρηση. Με απώτερο σκοπό πάντα τη βελτίωση των συνθηκών ζωής μας μέσω επίδειξης σεβασμού στο περιβάλλον μας.
Ορμώμενοι από τους παραπάνω προβληματισμούς θελήσαμε να οδηγήσουμε τους μαθητές σε ένα ενεργειακό ταξίδι, κάνοντας τους κοινωνούς των ενεργειακών θεμάτων και ευαισθητοποιώντας τους μέσα από τη δική τους καθημερινότητα. Έτσι σκεφτήκαμε ότι ο καλύτερος τρόπος θα ήταν οι ίδιοι να εμπλακούν σε δραστηριότητες,μέσω του προγράμματος, που να σχετίζονται με το σχολικό περιβάλλον και την εξοικονόμηση ενέργειας στο ίδιο το σχολείο τους. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά θα έρχονταν αντιμέτωπα με τα διάφορα ενεργειακά ζητήματα και ταυτόχρονα μέσα από τις δικές τους δράσεις θα βελτίωναν ένα κομμάτι δικό τους, που αποτελεί τον μικρόκοσμο της κοινωνίας μας.
Λαμβάνοντας υπόψιν όλα αυτά αποφασίσαμε, με την αρωγή αυτού του προγράμματος, να δραστηριοποιήσουμε τα παιδιά και μέσω της βιωματικής μάθησης να αλλάξουν στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στα θέματα της ενέργειας. Και το ενεργειακό ταξίδι μας ξεκίνησε με πλοηγούς-συντονιστές τους εκπαιδευτικούς και εν-εργούς μετόχους τους μαθητές.
Στο πρόγραμμα αυτό συμμετείχαν οι μαθητές της Πέμπτης τάξης και των δύο τμημάτων του σχολείου μας. Στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις ικανότητές τους και εργάζονται συνεργατικά για την διαμόρφωση σχεδίου δράσης και την υλοποίηση διαφόρων δραστηριοτήτων. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα εμπλέκονται οι γνωστικές περιοχές της Φυσικής, των Μαθηματικών ,της Γλώσσας,των Εικαστικών, των Νέων Τεχνολογιών. Για την υλοποίησή του χρησιμοποιηθούν οι ώρες της Ευέλικτης Ζώνης και κάποιες επιπλέον ώρες όταν κρινόταν σκόπιμο και αναγκαίο.
Συμβατότητα με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ
Η ενότητα αυτή είναι συμβατή με το ΑΠΣ και το ΔΕΠΠΣ καθώς οι μαθητές μέσα από αυτή θα μάθουν να συνδέουν τις μεταβολές της ενέργειας που γίνονται στη φύση με τη μεταφορά ή τις μετατροπές της ενέργειας. Επίσης θα αναγνωρίζουν ότι η ενέργεια μεταφέρεται ή μετατρέπεται σε άλλη μορφή αλλά δεν χάνεται. Τέλος θα μπορούν να εκτιμήσουν την εξοικονόμηση της ενέργειας και τη σημασία που έχουν για τη φύση οι ήπιες μορφές ενέργειας για το περιβάλλον. ( ΑΠΣ- ΔΕΠΠΣ , 2003)
ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ
Αρχικός σκοπός είναι να αποκτήσουν οι μαθητές βασικές γνώσεις για την ενέργεια, τις πηγές της , για τις διάφορες μορφές της καθώς και για τις μετατροπές της. Έτσι θα εφοδιαστούν με τα κατάλληλα όπλα για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις δράσεις του προγράμματος, το οποίο στοχεύει στην ευαισθητοποίηση, εκπαίδευση και αλλαγή στάσης σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Ως προς το γνωστικό αντικείμενο
- Να αναγνωρίσουν τις διάφορες μορφές ενέργειας και να τις διαχωρίσουν από τις πηγές
- Να καταλάβουν ότι ο ήλιος είναι βασική πηγή ενέργειας .
- Να είναι σε θέση να εξηγήσουν πώς αποθηκεύεται η ενέργεια και πώς μετατρέπεται από τη μια μορφή στην άλλη.
- Να μάθουν πώς προκαλούμε εμείς οι ίδιοι τη μετατροπή της ενέργειας από τη μία μορφή στην άλλη.
- Να κατανοήσουν τις έννοιες περιβάλλον και ενέργεια.
- Να αντιληφθούν τη σημασία ορθής χρήσης της ενέργειας, ώστε να συμβάλλουν στην εξοικονόμησή της, κατανοώντας ότι φροντίζοντας τη φύση προστατεύουμε εμάς τους ίδιους.
Ως προς τη διαδικασία μάθησης
- Να ασκηθούν στη συνεργατική μάθηση για την επίτευξη των στόχων τους, να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να αναπτύξουν τη δημιουργική και κριτική τους σκέψη.
- Να μάθουν να εκφράζονται με επιχειρήματα και να τεκμηριώνουν τις απόψεις τους.
- Να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα προστασίας του περιβάλλοντος μέσα από καθημερινά παραδείγματα, μέσα και έξω από το σχολείο, και στην κοινωνία γενικότερα.
- Να δημιουργήσουν ισχυρά αισθήματα ενδιαφέροντος για την αναγνώριση της αξίας του περιβάλλοντος και της ευαισθητοποίησης του νέου ανθρώπου για την προστασία και το σεβασμό απέναντί του.
Ως προς τις Τ.Π.Ε.
- Να χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο ως πηγή άντλησης πληροφοριών για την ενέργεια, τις πηγές και τις μορφές της.
- Να μάθουν να γνωρίζουν λογισμικά , όπως το Inspiration και τα λογισμικά Π.Ι. για
τα Φυσικά Ε-ΣΤ. - Να εξοικειωθούν με τη χρήση διάφορων εργαλείων Web 2.0 και να χρησιμοποιούν τις
Τ.Π.Ε. ως εργαλεία και πηγές μάθησης.
Διδακτική προσέγγιση
Θεωρητική προσέγγιση
Το πρόγραμμα στηρίζεται στις αρχές του εποικοδομισμού και στην κοινωνικοπολιτισμική θεωρία μάθησης του Vygotsky. Υποστηρίζει την καθοδηγούμενη ανακάλυψη – διερεύνηση. Δίνει μεγάλη σημασία στο κοινωνικοπολιτισμικό, μαθησιακό περιβάλλον, όπου λαμβάνουν χώρα οι δραστηριότητες με έμφαση στην ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης και της συνεργατικής μάθησης. Οι δράσεις διοργανώθηκαν στο πλαίσιο της παιδαγωγικής της αλληλεπίδρασης όπου τα παιδιά ενθαρρύνονται να εκφράζουν, να ανταλλάσσουν και να αντιπαραθέτουν τις ιδέες τους, να εντοπίζουν προβλήματα, να θέτουν ερωτήσεις, να κάνουν προβλέψεις, να αναζητούν απαντήσεις και να τις ελέγχουν καθώς συνεργάζονται σε ένα υποστηρικτικό πλαίσιο βασιζόμενο στον κοινωνικό εποικοδομισμό, στη διερευνητική-ανακαλυπτική μάθηση και εμπειρική-βιωματική προσέγγιση. ( Ματσαγγούρας Η.,2000)
Μεθοδολογική προσέγγιση
Πιο συγκεκριμένα ως μέθοδος διδασκαλίας προτείνεται αρχικά η παραδοσιακή δασκαλοκεντρική για την πρώτη επαφή των μαθητών με το θέμα και η ομαδοσυνεργατική για τη διεξαγωγή των εργασιών και την τελική παρουσίασή τους. Προτείνεται δηλαδή, η εφαρμογή ενός κατευθυνόμενου ερευνητικού/ανακαλυπτικού μοντέλου διδασκαλίας, όπου ο διδάσκοντας ωθεί ουσιαστικά τους μαθητές στο να ερευνήσουν και να ανακαλύψουν νέα δεδομένα (Κόμης Β.Ι.,2004). Βασίζεται στις σύγχρονες θεωρίες μάθησης οι οποίες αποδίδουν μεγάλη σημασία στον κοινωνικοπολιτισμικό παράγοντα και στην κοινωνική αλληλεπίδραση, ενισχύουν τη συνεργασία και την ενεργό συμμετοχή των μαθητών και αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΡΑΣΕΩΝ
ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ
Α. Μαθαίνοντας για την ενέργεια
Η πρώτη επαφή των παιδιών με το θέμα έγινε μέσω ενός διδακτικού σεναρίου, που διήρκεσε τέσσερις διδακτικές ώρες. Αρχικά μέσω της παρουσίασης δύο βίντεο και διαβάζοντας μια ιστοσελίδα, που τα παραπέμπαμε,τα παιδιά ήρθαν σε μια πρώτη επαφή με το θέμα της ενέργειας και μέσα από διάφορες δραστηριότητες με τη χρήση λογισμικών, εργαλείων του Web 2.0 καθώς και βιωματικού τύπου δράσεις,οι οποίες αναλύονται στο προαναφερθέν διδακτικό σενάριο, μπόρεσαν να κατανοήσουν τις μορφές, τις πηγές, τις μετατροπές της ενέργειας, καθώς και τις ανανεώσιμες και μη πηγές ενέργειας.
Β. Δραστηριότητες εμπέδωσης
Για καλύτερη κατανόηση των εννοιών μέσω βιωματικής προσέγγισης πραγματοποιήθηκε μια επίσκεψη σε ένα εργαστήρι πειραμάτων, όπου μέσα από την εμπλοκή των μαθητών αναδείχθηκαν οι διάφοροι παράμετροι του θέματος ενέργεια.
Ολοκληρώνοντας το εισαγωγικό κομμάτι της πρώτης επαφής με το θέμα μας θελήσαμε πριν προβούμε στην ουσία του προγράμματος να δώσουμε στα παιδιά τη δυνατότητα να βιώσουν και οι ίδιοι όλα όσα είχαν προηγηθεί, μέσα από προσωπικές κατασκευές και δημιουργίες. Αρχικά ζητήθηκε από τις ομάδες να σχεδιάσουν κυκλώματα, τα οποία έπειτα έπρεπε να κατασκευάσουν με απλά υλικά. Στο κομμάτι αυτό ο εκπαιδευτικός είχε πλέον ρόλο καθαρά συμβουλευτικό και βοηθητικό,καθώς αποσκοπούσαμε στο να γίνουν οι μαθητές δημιουργοί και εκφραστές της νέας γνώσης μέσω των προσωπικών σκέψεων και συναισθημάτων.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΑΣΗ
ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Περίληψη Εφαρμογής Προγράμματος
Α. Ενημέρωση των εμπλεκόμενων συναδέλφων σχετικά με το πρόγραμμα από τον συντονιστή του προγράμματος και καταμερισμός αρμοδιοτήτων.
Β. Κάθε συνάδελφος ανέλαβε να ενημερώσει τους μαθητές των τμημάτων- τάξεων που διδάσκει για το τι ακριβώς είναι το πρόγραμμα Euronet 50-50 και να δώσει κατευθύνσεις για τον τρόπο υλοποίησης του.
Έναρξη προγράμματος
Πριν την έναρξη του προγράμματος απαραίτητη κρίθηκε η οργάνωση και κατανομή αρμοδιοτήτων στα δύο τμήματα της Ε΄τάξης, ούτως ώστε να είναι όσο γίνεται πιο ομαλή η διεξαγωγή του. Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκαν έξι ομάδες εργασίας (τρεις σε κάθε τμήμα) ανάλογα με τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή.
Για την εφαρμογή του προγράμματος χρησιμοποιήθηκε τόσο η προϋπάρχουσα υλικοτεχνική υποδομή όσο και υλικό που δόθηκε από το ίδιο το πρόγραμμα. Σε γενικές γραμμές χρησιμοποιήσαμε ηλεκτρονικούς υπολογιστές- διαδίκτυο, βιντεοπροβολέα, λογισμικό επεξεργασίας κειμένων, θερμόμετρα, φωτόμετρα, μετρητή ενέργειας.
Αναλυτικά η υλοποίησή του
1. Κάθε τμήμα έφτιαξε το φάκελο συλλογής των στοιχείων του προγράμματος.
2. Δημιουργήθηκαν ομάδες εργασίας αποτελούμενη έκαστη από 6-7 άτομα με τις εξής αρμοδιότητες:
Α. Ομάδα πληροφόρησης - ενημέρωσης
Β. Ομάδα καταγραφής της ενεργούσας υλικοτεχνικής υποδομής του σχολείου
Γ. Ομάδα ελέγχου και μετρήσεων θερμοκρασιών και κατανάλωσης ενέργειας
Δ. Ομάδα εικαστικής δημιουργίας- καλλιτεχνική
Τρόπος υλοποίησης
Α. Ομάδα πληροφόρησης - ενημέρωσης
Κάθε ομάδα ανέλαβε να υλοποιεί το κομμάτι που της ανατέθηκε και η συγκέντρωση των στοιχείων τοποθετείται στο ειδικό φάκελο συλλογής. Αναλυτικά η ομάδα ενημέρωσης περνώντας από όλα τα τμήματα του σχολείου ανέφερε τα οφέλη και την αξία της εξοικονόμησης ενέργειας καθώς και τους τρόπους με τους οποίους όλοι πρέπει να προσπαθούμε να την πετύχουμε. Τέλος εξήγησε τον σκοπό της εργασίας που θα ακολουθούσε και την παρουσία ομάδων καταγραφής στις τάξεις τους στη διάρκεια του σχολικού έτους.
Β. Ομάδα καταγραφής
Στην συνέχεια ακολούθησε ενεργειακή περιήγηση στους χώρους του σχολείου. Με την έναρξη του επιστημονικού ταξιδιού έρευνας τα παιδιά μελέτησαν τους εξωτερικούς χώρους του σχολείο, το λεβητοστάσιο, τα γραφεία του προσωπικού και κατέληξαν στη δική τους αίθουσα. Εκεί ακολούθησε συζήτηση και αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης.
Η ομάδα καταγραφής συγκέντρωνε στοιχεία, αφού έλεγξε τις αίθουσες για τυχόν άσκοπες δαπάνες ενέργειας. Η ομάδα αυτή είχε αναλάβει τον καθημερινό έλεγχο του σχολείου(τάξεων -αυλής), σχετικά με τη λειτουργία των συσκευών, των πορτών , των παραθύρων και οτιδήποτε άλλου έχει να κάνει με την κατανάλωση ενέργειας. Όλες οι παρατηρήσεις καταγράφονταν στο σχετικό φυλλάδιο ημερήσιας καταγραφής.
Γ. Ομάδα ελέγχου και μετρήσεων
Ταυτόχρονα από μια άλλη ομάδα γινόταν μέτρηση και καταγραφή της θερμοκρασίας των τάξεων, με ελέγχους των διακυμάνσεων της κατά τη διάρκεια της ημέρας, μέχρι το μεσημέρι. Οι μαθητές επιθεωρούσαν με την χρήση θερμόμετρου τη στιγμιαία θερμοκρασία και τη χρήση ενέργειας κατά την διάρκεια των μαθημάτων. Συνακολούθως με τα φωτόμετρα έλεγξαν την φωτεινότητα κάθε χώρου του σχολείου για να διαπιστώσουν την αναγκαιότητα να είναι αναμμένα τα ηλεκτρικά φώτα.
Δ. Ομάδα εικαστικής δημιουργίας
Η καλλιτεχνική ομάδα ανέλαβε την κατασκευή και δημιουργία κατόψεων του κτιρίου, ετικετών, αφισών, μηνυμάτων σχετικών με την αναγκαιότητα εξοικονόμησης ενέργειας, που αναρτήθηκαν σε εμφανή σημεία για τη καθημερινή υπενθύμιση όλων στο χώρο του σχολείου. Κωδικοποίηση διακοπτών σχολείου με καρτελάκια.
Προτάσεις εξοικονόμησης ενέργειας.
- Υιοθετούμε το μήνυμα ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ- Ενεργώ για το σχολείο.
- Βάζουμε σε εμφανή σημείο σε όλες τις αίθουσες τον Δεκάλογο Εξοικονόμησης Ενέργειας.
- Τοποθετούμε στις πόρτες των αιθουσών όλου του σχολείου δελτίο ημερησίας καταγραφής και ελέγχου κατανάλωσης ενέργειας.
- Τοποθετούμε τα καρτελάκια στους διακόπτες.
- Κατασκευάζουμε και τοποθετούμε αφίσες και μηνύματα σε εμφανή σημεία.
- Απενεργοποιούμε τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό που δε χρησιμοποιείται.
- Θεσπίζουμε βραβείο με μηνιαία αναφορά στην τάξη που έπιασε τους στόχους.
Δημιουργία- κατασκευές
Στην τελευταία αυτή φάση του προγράμματος οι μαθητές δημιουργούν ζωγραφιές, αφίσες και υλικό που αναρτάται στον ειδικά διαμορφωμένο πίνακα του σχολείου. Επίσης ζητήθηκε να σκεφτούν και εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής ενέργειας. Αφού διατύπωσαν τις προτάσεις τους, κλήθηκαν να συναρμολογήσουν κατασκευές με απλά υλικά, που επιβεβαίωναν την παραγωγή ενέργειας με εναλλακτικούς τρόπους. Η πρώτη κατασκευή αφορούσε τη δημιουργία οικολογικής μπαταρίας. Με τη χρήση φυσικών υλικών, όπως λεμόνια και νερό δώσαμε ενέργεια σε μια λάμπα, ένα ρολόι και ενεργοποιήσαμε ένα μουσικό τσιπάκι. Η δεύτερη σχετιζόταν με τη δημιουργία ενός κυκλώματος δυναμό. Με τις πρότερες γνώσεις που είχαν για τη δημιουργία κυκλώματος, μπόρεσαν να συνδέσουν ένα δυναμό κύκλωμα με χειροκίνητη μανιβέλα και να εξερευνήσουν τη δύναμη της πράσινης ενέργειας.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Ίσως το μεγαλύτερο κέρδος από τη συμμετοχή στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν η αύξηση της ευαισθητοποίησης των συμμετεχόντων καθώς και ο ενθουσιασμός και η προσπάθεια που είναι πρόθυμοι να καταβάλουν για την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι περισσότεροι στόχοι του προγράμματος που είχαν τεθεί εξ αρχής πραγματοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό με παράπλευρα οφέλη για το περιβάλλον το σχολείο και τους μαθητές. Οι μαθητές ανέπτυξαν πνεύμα συνεργασίας μεταξύ τους και μεταξύ των υπόλοιπων μελών της σχολικής μονάδας, μέσω της επικοινωνίας που αναπτύχθηκε από την καθημερινή τριβή. Μέσα από τις δραστηριότητες στα πλαίσια του προγράμματος αναδείχτηκαν ιδιαίτερες δεξιότητες και ταλέντα των μαθητών και αποκτήθηκαν γνώσεις και εμπειρίες πολύτιμες για το υπόλοιπο της ζωής τους.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Βιβλιογραφία
Vygotsky, L.S. (1978), Readings on the Development of Children, Cambridge, MA: Harvard University Press
ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ (2003), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών και Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης. Αθήνα: ΥΠΕΠΘ-ΠΙ, ΦΕΚ 304Β/13-03-2003. Διαθέσιμο από http://www.pi-schools.gr/programs/depps/
Κόμης Β.Ι., (2004), Εισαγωγή στις εκπαιδευτικές εφαρμογές των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών. Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών. Αθήνα.
Ματσαγγούρας, Η. (2000), Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση, Αθήνα: Γρηγόρης
